Medyczna marihuana w walce z rakiem. O jej korzyściach mówi lekarz dr n. med. Magdalena Nita

Nowotworowy jedną z głównych chorób cywilizacyjnych

Szacunki Globocan wskazują, że w 2020 roku na nowotwory zachorowało 19,3 mln osób na świecie. Stanowią one drugą (po chorobach układu krążenia) w kolejności przyczynę zgonów w Polsce, odpowiadając za ponad 25 procent wszystkich zgonów w kraju.

Od połowy lat 60.XX wieku liczba zachorowań i zgonów w naszej rodzimej populacji wzrosła ponad 2 razy. Do najczęściej występujących nowotworów wśród kobiet należy rak piersi, a wśród mężczyzn rak prostaty.

Nowotwory potrafią być ciężkimi i podstępnymi chorobami. Rozwijają się pod wpływem uszkodzeń naszego DNA. W zachorowalności duże znaczenie mają czynniki genetyczne i środowiskowe, takie jak np. palenie papierosów. Jeśli u kogoś z naszej rodziny występowały bądź występują problemy onkologiczne, to powinniśmy wykazywać się szczególną czujnością oraz zadbać o regularne badania i profilaktykę.

Raport „Health at a Glance” opublikowany w 2021 roku pokazuje, że wskaźnik zachorowalności na nowotwory w Polsce jest relatywnie niski, lecz wskaźnik umieralności z powodu raka - bardzo wysoki (228 zgonów na 100 tys. mieszkańców). W statystykach dotyczących umieralności wśród państw OECD zajmujemy czwarte miejsce: za Węgrami, Słowacją i Łotwą.

Kannabinoidy w walce z rakiem

Mimo że nie wynaleziono jeszcze jednego i najskuteczniejszego lekarstwa na raka, to postęp medycyny i profilaktyki sprawił, że coraz więcej osób, które zmagały się z chorobami nowotworowymi, powraca do zdrowia. Naukowcy i lekarze biorą udział w licznych badaniach prowadzonych w dziedzinie onkologii i poszukują skutecznych metod do walki z rakiem i jego objawami. Sami pacjenci również aktywnie poszukują alternatywnych metod leczenia i często decydują się na sięganie po marihuanę medyczną, będącą tematem wielu badań.

Badanie opublikowane pod koniec grudnia 2023 roku w „Journal of Cancer Survivorship” przeprowadzone na grupie niespełna 1900 osób, które przeszły leczenie nowotworu wykazało, że prawie połowa z nich obecnie lub w przeszłości korzystała z marihuany medycznej.

Największa część pacjentów stwierdziła, że marihuana była skuteczna w leczeniu objawów, a wśród osób stosujących ją w łagodzeniu nudności - ponad 73% stwierdziło, że była ona skuteczna w dużym stopniu. Podobne wyniki dotyczyły bólu, stresu podczas snu i radzenia sobie z chorobą oraz depresji - w przypadku każdego z tych symptomów, ponad połowa respondentów stwierdziła, że marihuana była pomocna w dużym stopniu.

Badanie to  jest najnowszym z rosnącej liczby badań dotyczących tego, w jaki sposób marihuana może być wykorzystywana do walki z objawami raka.

- Marihuana zawiera wiele związków chemicznych, zwanych kannabinoidami, które wykazują właściwości terapeutyczne. Najpopularniejsze to THC i CBD, ale jest ich znacznie więcej. Mogą one przynosić korzyści np. w łagodzeniu objawów raka, takich jak ból czy efektów ubocznych leczenia onkologicznego w tym nudności powodowanych chemioterapią. Należy podkreślić jednak, że nie zastąpi ona klasycznego leczenia. Medyczna marihuana stosowana jest w onkologii jako terapia wspomagająca leczenie - tłumaczy dr n. med. Magdalena Nita - dyrektor ds. medycznych w Centrum Medycyny Konopnej.

W maju 2023 roku na University of Colorado przeprowadzono badanie wykorzystujące produkty z marihuany pochodzące z licencjonowanych aptek. Wykazało ono, że pacjenci poddawani chemioterapii, którzy regularnie używali marihuany przez okres dwóch tygodni, zgłaszali m.in. zmniejszenie dolegliwości bólowych. Z kolei Amerykańskie Stowarzyszenie do Walki z Rakiem sprawdziło, jakie korzyści terapeutyczne przynosi leczenie medyczną marihuaną w trakcie terapii nowotworów, w tym raka piersi. Wstępne próby kliniczne leczenia tej choroby za pomocą kannabinoidów wykazały, że ich zastosowanie, jako leczenia wspomagającego, może przynosić efekty w postaci zmniejszenia wielu objawów, takich jak nudności, utrata apetytu czy silny ból. Bardzo ważny jest też pozytywny wpływ medycznej marihuany na nastrój pacjentów.

Marihuana medyczna a skutki uboczne i uzależnienie

Tak jak przy każdym leku, tak i w przypadku stosowania marihuany medycznej mogą występować skutki uboczne. Do najczęstszych działań niepożądanych zalicza się: zawroty głowy, senność, suchość w ustach, zaczerwienienie oczu czy zaburzenia równowagi. Jako działanie niepożądane pacjenci wymieniają także nadmierny apetyt, przy czym dla bardzo dużej grupy pacjentów, jest to właśnie efekt oczekiwany. Badania wskazują, że możliwość uzależnienia od marihuany medycznej jest stosunkowo niewielka i niższa niż np. w przypadku nikotyny.

- W porównaniu do tzw. opioidów, które stosujemy w terapii przeciwbólowej, ryzyko uzależnienia od marihuany medycznej jest niższe i bezpieczniejsze. Pamiętajmy, że tego typu terapia powinna być prowadzona pod opieką lekarza, który specjalizuje się w niej. Jeśli pacjent będzie stosować się do zaleceń, to uzależnienie nie powinno mu grozić - wyjaśnia dr n. med. Magdalena Nita - dyrektor ds. medycznych w Centrum Medycyny Konopnej.

Stosowanie medycznej marihuany wykazuje się niższym poziomem bólu i zmniejszonym uzależnieniem od opioidów, co potwierdzają badania opublikowane przez American Medical Association (AMA).

Profilaktyka i badania kluczową strategią

Jak obniżyć ryzyko zachorowania na nowotwór? Najważniejsza jest profilaktyka i badania. Na wiele czynników, które są istotne w tym aspekcie mamy wpływ. Dla zmniejszenia ryzyka należy pamiętać o zdrowej diecie pełnej owoców, warzyw, nienasyconych kwasów tłuszczowych, chudego mięsa i ryb oraz o ruchu i ćwiczeniach. U osób zmagających się z nadwagą - ryzyko zachorowania na raka jelita grubego i nowotwory nerek wzrasta, a zmniejszenie ryzyka wystąpienia nowotworów jest wprost proporcjonalne do stopnia aktywności fizycznej.

Eksperci zachęcają również do rezygnacji z używek, takich jak papierosy czy nadmierne sięganie po alkohol. Szacuje się, że w Polsce przez palenie umiera blisko 85 tys. osób rocznie, a każdy palacz żyje nawet 15 lat mniej niż osoby niepalące. Palenie wpływa na rozwój raka płuc czy jamy ustnej. Jeśli chodzi o alkohol, to im więcej go spożywamy, tym większe jest ryzyko zachorowania na raka.

W kwestii kosmetyków - zwłaszcza w trakcie letnich miesięcy należy pamiętać o stosowaniu kremów z filtrem, które chronią naszą skórę przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych. Bierzmy też udział w badaniach, ponieważ wczesne wykrycie zmian, daje szansę na całkowite wyleczenie.

Nowotwory stanowią dziś jedno z największych i najpoważniejszych zagrożeń dla zdrowia i życia. Międzynarodowe dane dotyczące nowotworów pochodzące z Globocan pokazują, że liczba zachorowań sięgnie prawie 29 mln do 2040 roku. Traktujmy zdrowie jako nasz priorytet, badajmy się i stosujmy do zaleceń lekarzy. Miejmy nadzieję, że postęp medyczny i naukowy oraz poszukiwania kolejnych metod do walki z rakiem i jego objawami, będą przynosić coraz to nowsze odkrycia, a co za tym idzie lepsze efekty dla pacjentów.

- dr n. med. Magdalena Nita to absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i Studiów Doktoranckich WUM, z którym współpracuje jako wykładowca. Doktor propaguje nowe metody leczenia oparte na roślinach konopi oraz pełni funkcję Dyrektor ds. medycznych w Centrum Medycyny Konopnej.