Szczepienia wracają do aptek! Nowelizacja ustawy refundacyjnej

Zasady szczepień w aptekach, które zaczną obowiązywać od 1 października

24 sierpnia 2023 r. prezydent podpisał tzw. dużą nowelizację ustawy refundacyjnej (DNUR). DNUR reguluje między innymi zasady szczepień w aptekach, które zaczną obowiązywać od 1 października. Zgodnie z nowelizacją, stan zagrożenia epidemicznego, który zakończył się1 lipca, nie będzie już wpływać na szczepienia przeciwko COVID-19. Minister zdrowia, w drodze obwieszczenia, będzie informować o szczepieniach ochronnych w aptece.

Szczepienia ochronne oraz przeciwko COVID-19, a także badania kwalifikacyjne, które będą przeprowadzane przez farmaceutę w aptece, będą finansowanie z Funduszu Medycznego i Narodowego Funduszu Zdrowia. W obwieszczeniu dotyczącym wykazu szczepień, które będą mogły być przeprowadzane w aptece, Ministerstwo Zdrowia będzie określać, które szczepienia będą finansowane całkowicie, a które częściowo. Jednak Ministerstwo Zdrowia nie podało jeszcze, jakie działania planuje wdrożyć w sprawie publicznego finansowania szczepień, przez co farmaceuci wciąż nie mają pewności, jak mają się z nich rozliczać.

Kiedy farmaceuta będzie mógł szczepić?

Nowelizacja ustawy o refundacji, nowe regulacje odnośnie kwalifikowania do zalecanych szczepień ochronnych i szczepień przeciwko COVID-19 oraz ich przeprowadzania są dosyć skomplikowane. Jak podaje ustawa, zalecane szczepienie ochronne oraz przeciw COVID-19 przeprowadza w przypadku osoby:

• dorosłej – lekarz, lekarz dentysta, felczer, pielęgniarka, położna, higienistka szkolna, ratownik medyczny, fizjoterapeuta, diagnosta laboratoryjny albo farmaceuta,
• do ukończenia 18. roku życia – lekarz, felczer, pielęgniarka, położna, higienistka szkolna lub ratownik medyczny – posiadający kwalifikacje określone w przepisach lub którzy ukończyli kurs teoretyczny i praktyczny do szczepień, którego program został zatwierdzony przez Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego.

Wykonanie szczepienia ochronnego oraz przeciw COVID-19 będzie poprzedzone badaniem kwalifikacyjnym w celu wykluczenia przeciwwskazań do wykonania szczepienia. Badanie to może zawsze przeprowadzić lekarz lub felczer, a w przypadku osoby dorosłej również: lekarz dentysta, pielęgniarka, położna, ratownik medyczny, fizjoterapeuta, diagnosta laboratoryjny lub farmaceuta, który uzyskał dokument potwierdzający ukończenie szkolenia teoretycznego, dostępnego na platformie e-learningowej Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego.

Farmaceuta będzie mógł przeprowadzić zalecane szczepienie ochronne oraz szczepienie przeciw COVID-19, jeżeli: samodzielnie dokonał kwalifikacji w stosunku do pacjenta podlegającego zaszczepieniu albo kwalifikacji do szczepienia dokonał lekarz, felczer, lekarz dentysta i wystawił on receptę na szczepionkę.

Szczepienia w aptekach w praktyce

Farmaceuci, którzy mają kwalifikacje określone w przepisach wydanych na podstawie art. 76 pkt 1 ustawy o zawodzie farmaceuty albo którzy ukończyli kurs teoretyczny i praktyczny do szczepień zatwierdzony przez CMKP, będą mogli wykonywać szczepienia ochronne lub przeciwko COVID-19 tylko dorosłym pacjentom. Będą jednak musieli spełniać dodatkowe warunki.

Według Kalendarza Szczepień Ochronnych na 2023 r. do szczepień zalecanych u osób dorosłych należą między innymi szczepienia przeciw:

• grypie,
• ospie wietrznej,
• pneumokokom,
• meningokokom,
• wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV),
• wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i typu B,
• kleszczowemu zapaleniu mózgu.

Farmaceuta będzie mógł zaszczepić pacjenta, jeśli samodzielnie zakwalifikował go do szczepienia lub jeśli zrobił to lekarz, felczer, lekarz dentysta i wystawił receptę na szczepionkę. Aby jednak farmaceuta mógł dokonywać kwalifikacji pacjenta do szczepienia, musi ukończyć szkolenie teoretyczne na platformie e-learningowej CMKP i uzyskać dokument to potwierdzający.

Bez względu na to, kto dokonał kwalifikacji pacjenta do szczepienia, farmaceuta nie będzie mógł zaszczepić osoby, która nie ukończyła 18. roku życia. W jednej z wersji projektu nowelizacji podana była granica wieku 15 lat, jednak jest już nieaktualna. Farmaceuci nie ukrywają swojego niezadowolenia.

„Złą informacją jest to, że mimo iż w pierwszym czytaniu widniało, że będziemy szczepić od 15. roku życia, w tej chwili jest zapis, że mamy szczepić od 18. roku życia. Trochę tego nie rozumiem, dlatego że to zupełnie niepotrzebna zmiana cofająca pewne kompetencje. Nie podano żadnych podstaw i przesłanek ku temu, aby te usługi ograniczyć” - powiedział dr farm. Mikołaj Konstanty, prezes Rady Śląskiej Izby Aptekarskiej oraz członek rady naukowej OPZCI.