Zespół SIBO - skąd się bierze? Z jakimi chorobami może być związany?
SIBO to zespół nadmiernego rozrostu flory jelita cienkiego. Nadmierna ilość bakterii w jelicie cienkim powoduje występowanie dolegliwości ze strony układu pokarmowego. SIBO najczęściej kojarzony jest z zespołem jelita drażliwego, jednak istnieje szereg innych schorzeń predysponujących do jego rozwoju. Artykuł powstał na podstawie rozmowy ze specjalistą gastroenterologiem, lek. med. Jackiem Kowerzanow.
Jakie są objawy SIBO?
Głównym objawem SIBO jest wzdęcie brzucha, któremu często towarzyszy uczucie przelewania się w jamie brzusznej oraz pełności poposiłkowej. „ Pacjenci zazwyczaj uskarżają się na dolegliwości bólowe brzucha. Mogą być one rozlane, dotyczyć tylko nadbrzusza bądź podbrzusza.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
Kolejną typową dolegliwością związaną z zespołem SIBO są luźne wypróżnienia. Z powodu utrudnionego trawienia tłuszczów charakterystyczna dla SIBO jest biegunka tłuszczowa. Stolec tłuszczowy ma jasny kolor, połyskującą powierzchnię i nieprzyjemny gnilny zapach. Jest oleisty i mazisty, przez co może przyklejać się do muszli klozetowej i być ciężki do spłukania.
SIBO w bardziej zaawansowanym stadium prowadzi do niedoborów pokarmowych i utraty masy ciała. „ Głównie dotyczy to niedoborów witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, witaminy B12, a także białek, co wiąże się ze spadkiem masy ciała.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
Jakie są przyczyny SIBO? Jakie choroby predysponują do rozwoju SIBO?
Zespół SIBO w większości przypadków (80-90%) spowodowany jest zaburzeniami czynnościowymi jelit. Bardzo często współistnieje z zespołem jelita drażliwego. „ Swoim pacjentom w gabinecie tłumaczę, że te dwie choroby lubią iść w parze, a wręcz się przeplatać. Na początku sprawia to trochę problemów diagnostycznych ze względu na to, iż w danym momencie czasu nie do końca jesteśmy pewni, która choroba wiedzie prym.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
Drugą przyczyną zespołu SIBO są choroby ogólnoustrojowe, które upośledzają motorykę jelita, m.in. cukrzyca, przewlekłe zapalenie trzustki, twardzina układowa. Zwolniony pasaż jelitowy powoduje, że treść pokarmowa dłużej zalega w poszczególnych odcinkach, co prowadzi do swobodnego namnażania się bakterii.
Kolejnym czynnikiem ryzyka jest nadmierne stosowanie leków, takich jak m.in. inhibitory pompy protonowej i leki przeciwbólowe. „ Inhibitory pompy protonowej silnie hamują wydzielanie kwasu solnego do soku żołądkowego, a tym samym prowadzą do tzw. achlorhydrii, co sprzyja rozwojowi bakterii w jelicie cienkim. Należy także wspomnieć o silnych lekach przeciwbólowych z grupy opioidów wykorzystywanych m.in w leczeniu chorób onkologicznych, które upośledzają bądź wręcz hamują motorykę jelita.”
Zespół SIBO może być następstwem nieprawidłowości anatomicznych w obrębie jelit, np. przepukliny oraz zmian anatomicznych po zabiegu resekcji jelita. Jest również związany z zaawansowanym wiekiem.
“ Nie wykazano, aby dana dieta powodowała taką chorobę. Warto jednak wspomnieć, że dieta ma bardzo duże znaczenie w leczeniu SIBO.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
Jak zdiagnozować SIBO?
Złotym standardem w diagnostyce zespołu SIBO są testy oddechowe. „Mamy dwa rodzaje testu: wodorowy i wodorowo – metanowy. Pacjent otrzymuje roztwór glukozy bądź laktulozy i w danym przekroju czasu mierzymy ilość wodoru bądź metanu w wydychanym powietrzu.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
Testy oddechowe są metodą nieinwazyjną i w pełni bezpieczną, nie powodującą skutków ubocznych. Pozwalają ocenić stężenia gazów w wydychanym powietrzu, które są wytwarzane przez mikroorganizmy obecne w jelicie cienkim. Aby jednak zachowały swoją wartość diagnostyczną, wymagane jest odpowiednie przygotowanie pacjenta.
„ Wspomniane przeze mnie testy oddechowe niestety obarczone są dużą ilością fałszywie dodatnich bądź fałszywie ujemnych wyników. Należy więc odpowiednio przygotować pacjenta i wytłumaczyć mu, jak powinien postępować przed przystąpieniem do badania.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
