Skąd się bierze refluks? Rodzaje choroby refluksowej i metody leczenia

Kiedy refluks jest chorobą? Jakie są rodzaje refluksu?

Refluks a choroba refluksowa

Refluks przełykowy jest zjawiskiem fizjologicznym cofania się treści żołądkowej do przełyku, które występuje u większości osób po posiłkach. Kiedy dodatkowo zaczynają pojawiać się dolegliwości i powikłania, takie jak ubytki w błonie śluzowej przełyku, mówimy o chorobie refluksowej.  

Głównymi objawami choroby refluksowej jest zgaga, czyli uczucie pieczenia, palenia za mostkiem oraz regurgitacja, czyli cofanie się treści żołądkowej do jamy ustnej bądź do gardła.  Nie są to jednak jedyne dolegliwości, jakie mogą wystąpić. Istnieje także szereg objawów, które często nie są kojarzone z tą jednostką chorobową. 

„Należy pamiętać, że choroba refluksowa jest dość podstępna i może objawiać się także innymi dolegliwościami, takimi jak: bóle w klatce piersiowej, przewlekłe zapalenie gardła, napadowy kaszel, zapalenie krtani, ubytki szkliwa zębów.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow. 

Objawy choroby refluksowej: 

• zgaga
• cofanie się treści żołądkowej do jamy ustnej lub gardła
• bóle w klatce piersiowej 
• przewlekłe zapalenie gardła
• napadowy kaszel
• zapalenie krtani
• ubytki szkliwa zębów
• chrypka
• utrata głosu
• uczucie “kluski” w gardle

 

Refluks  żołądkowo – przełykowy a refluks krtaniowo – gardłowy 

Najbardziej powszechnym rodzajem refluksu jest refluks żołądkowo – przełykowy, jednak wyróżniamy także refluks krtaniowo – gardłowy z powikłaniami występującymi poza przełykiem. 

“W 2006 roku w Montrealu odbyła się konferencja, która usystematyzowała definicje choroby refluksowej, uwzględniając dolegliwości i powikłania. Wyłoniono dwie główne grupy powikłań czyli zespoły przełykowe i pozaprzełykowe. Potocznie nazywany przez pacjentów refluks krtaniowo – gardłowy zaliczamy do zespołów poza przełykowych.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow. 

Refluks krtaniowo – gardłowy powoduje m.in. przewlekłe zapalenie gardła i krtani, chrypkę, katar czy nadżerki zębowe, a jego charakterystycznym objawem jest uczucie “kluski” w gardle. 

„Pacjenci bardzo często skarżą się na chrypkę, utratę głosu oraz na uczucie tak zwanej „kluski” w gardle. W większości przypadków w pierwszej kolejności trafiają do gabinetów laryngologicznych. Jeżeli specjalista z zakresu laryngologii nie stwierdzi cech niepokojących i zauważy objawy choroby refluksowej, kieruje pacjenta do gastroenterologa.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow. 

Wrzody żołądka i dwunastnicy - Mleko pomaga czy szkodzi? Pytamy specjalistę Czytaj dalej Dlaczego lekarze niechętnie usuwają hemoroidy? Powód nie jest wcale oczywisty Czytaj dalej

Jakie są przyczyny choroby refluksowej?

Choroba refluksowa należy do chorób wieloczynnikowych, co oznacza, że nie istnieje jedna konkretna przyczyna, która ją wywołuje. Wymienia się trzy główne grupy czynników sprawczych. 

Przyczyny choroby refluksowej: 

• Anatomiczne, m.in. przepuklina wślizgowa rozworu przełykowego przepony
• Czynnościowe, m.in. dysfunkcja dolnego zwieracza przełyku
• Środowiskowe, m.in. nadwaga i otyłość, palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu, przyjmowanie niektórych leków 

 

Leki, które mogą powodować refluks: 

• doustne środki antykoncepcyjne
• leki stosowane w chorobie niedokrwiennej serca
• leki stosowane w nadciśnieniu 
• leki stosowane w chorobach płuc 
• metyloksantyny
• leki przeciwcholinergiczne

Jak leczyć chorobę refluksową?

Choroba refluksowa należy do schorzeń o charakterze przewlekłym. „Głównym celem leczenia jest uśmierzanie dolegliwości i kontrola, aby nie dochodziło do groźnych powikłań. Podstawę leczenia stanowi modyfikacja stylu życia.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow. 

Główne zasady postępowania przy chorobie refluksowej:

1. Redukcja nadmiernej masy ciała 
2. Unikanie używek, takich jak papierosy i alkohol 
3. Unikanie leżenia i wykonywania skłonów i po posiłkach
4. W miarę możliwości ograniczenie stresu 
5. Unikanie pokarmów i napojów nasilających objawy choroby 
6. Spożywanie posiłków w spokoju i bez pośpiechu 
7. Unikanie obcisłych ubrań i bielizny 
8. Spanie w pozycji z podwyższoną górną częścią ciała 

Farmakoterapia choroby refluksowej 

W leczeniu choroby refluksowej stosowane są m.in. inhibitory pompy protonowej i H2 blokery, a także preparaty zawierające alginiany czy kwas hialuronowy. Farmakoterapia ma na celu hamowanie wydzielania kwasu solnego do żołądka, a także ochrona błony śluzowej przełyku przed drażniącym działaniem treści żołądkowej. 

„W farmakoterapii wykorzystuje się dwie podstawowe grupy leków. Pierwsza z nich to leki, które osłabiają, bądź hamują wydzielanie kwasu solnego do żołądka. Zaliczamy do nich inhibitory pompy protonowej oraz H2 blokery. Drugą grupę stanowią leki, które minimalizują drażniące działanie treści żołądkowej na błonę śluzową przełyku. Należą do nich preparaty zawierające alginiany, a także dostępny na rynku i uwielbiany przez kobiety kwas hialuronowy.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow. 

 

Dieta w chorobie refluksowej 

Dieta w chorobie refluksowej jest kwestią bardzo indywidualną, co oznacza, że niektóre produkty spożywcze mogą u jednej osoby powodować dolegliwości lub je zaostrzać, a u innej już nie. Pacjenci powinni obserwować reakcje swojego organizmu i podchodzić do diety w sposób indywidualny. Produkt wywołujący objawy należy ograniczyć lub wyeliminować z jadłospisu. 

„Ogólne zalecenia dietetyczne, które warto zastosować u każdego pacjenta to spożywanie pokarmów częściej, a w mniejszej ilości. Posiłki powinny być lekkostrawne, pozbawione tłustych i mocno przyprawionych produktów, które zalegają w żołądku. Należy także zrezygnować z gazowanych napoi. Jeżeli chodzi o owoce, w większości przypadków pacjenci zgłaszają, że cytrusy nasilają u nich objawy.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.

Produkty o potencjalnym działaniu refluksogennym:

• cytrusy
• kwaśne soki owocowe
• tłuste dania
• ostre przyprawy
• czekolada
• napoje gazowane
• mocna kawa i herbata
• alkohol
• pomidory i przetwory pomidorowe
• warzywa cebulowe