Co powinieneś wiedzieć o zawale serca? 10 istotnych faktów, które mogą Cię zaskoczyć!
Zawał serca to martwica, czyli obumarcie fragmentu mięśnia sercowego, spowodowane niedokrwieniem serca, czyli nieodpowiednim zaopatrzeniem go w krew, a tym samym w tlen. Obecnie jest to jedna z najczęstszych przyczyn zgonów na całym świecie. Przedstawiamy 10 faktów na temat zawału, które warto wiedzieć! Artykuł powstał dzięki współpracy ze specjalistami: kardiologiem dr n. med. Ewą Uścińską, kardiologiem sportowym, prof. dr hab. n. med. Łukaszem Małkiem oraz specjalistą chorób wewnętrznych, farmakologiem klinicznym dr n. med. Marcinem Wełnickim.
Objawy zawału u kobiet mogą się różnić
U kobiet jednymi z najczęściej występujących objawów zawału są: uderzenia gorąca, ataki duszności i nagłe osłabienie, a także mdłości, niestrawność, i bóle ramion. Charakterystyczny ból w okolicach mostka i uczucie rozpierania w klatce piersiowej może się nie pojawić, dlatego część kobiet nie zostaje zdiagnozowanych.
Niektóre osoby mają genetycznie uwarunkowaną skłonność do zachorowania na zawał serca. Niestety, nie istnieje test diagnostyczny, który pozwalałby na jej wykrycie. Sygnałem ostrzegawczym może być wystąpienie zawału serca u członków najbliższej rodziny (rodzice, dziadkowie, rodzeństwo lub dzieci), zwłaszcza jeśli zachorowali w młodym wieku.
Podczas stresu serce bije szybciej, a jego wydajność w sytuacjach stresowych może wzrosnąć nawet pięciokrotnie ! Przewlekły stres może powodować przedwczesne zużycie się mięśnia sercowego, a także zawał.
Najwięcej zawałów serca obserwuje się w poniedziałek rano pomiędzy godzinami 6 a 12, co związane jest z podwyższonym poziomem kortyzolu.
Zawał może pojawić się niespodziewanie nawet u osoby, która uważała się za zdrową
Zawał może być pierwszym objawem dotychczas bezobjawowej miażdżycy tętnic wieńcowych. “ Musimy mieć świadomość tego, że nie jest to sprawiedliwa choroba. Czasami rozwija się powoli i daje pewne sygnały ostrzegawcze. Pojawiają się bóle w klatce piersiowej czy chromanie przestanowe i pacjent ma czas, żeby zareagować. Niestety zdarza się, że pierwszym objawem dotychczas bezobjawowej choroby wieńcowej jest zawał serca i zgon. To może być pierwsza manifestacja miażdżycy.” - powiedział dr n. med. Marcin Wełnicki.
Co trzecia osoba z zawałem serca umiera nagle, zanim dotrze do szpitala , a u połowy pacjentów zgon następuje w ciągu pierwszego miesiąca od zachorowania.
Ludzie samotni są dwukrotnie bardziej narażeni na zawał sera niż osoby mieszkające z partnerami, rodziną czy współlokatorami.
Zawał serca u młodego człowieka jest groźniejszy niż u osoby starszej
Zawał serca u młodego człowieka jest groźniejszy niż u osoby starszej. “ Starsze osoby zwykle mają rozsiane zmiany w naczyniach wieńcowych i ich serce jest już przygotowane na niedokrwienia. U nich w wyniku wieloletniego procesu powstają naczynia oboczne, które zastępują naczynia zwężone. Gwałtowne zamknięcie większego naczynia może więc nie przebiegać tak dramatycznie. Młode osoby najczęściej mają pojedynczą blaszkę miażdżycową w dużym naczyniu, a ich krążenie oboczne nie jest tak rozwinięte. W momencie pęknięcia blaszki miażdżycowej powstaje skrzeplina, która często całkowicie zamyka naczynie wieńcowe i jeśli nie zostanie szybko udrożnione, duży fragment mięśnia sercowego bezpowrotnie obumiera.” - powiedziała dr n. med. Ewa Uścińska.
Młode i wysportowane osoby też doświadczają zawału. “ Wśród osób młodszych (20, 30, 40 - latków) zawały serca występują rzadko. Kiedy jednak może się tak zdarzyć? Jeśli czynniki ryzyka są albo bardzo silnie wyrażone, albo zawał nie jest związany z miażdżycą, a z innymi chorobami (wrodzonymi, genetycznie uwarunkowanymi, które to ryzyko zwiększają). Jednym z tego typu schorzeń jest genetycznie uwarunkowana hipercholesterolemia, czyli bardzo wysokie wartości cholesterolu, które mogą powodować rozwój zmian miażdżycowych już po 30 roku życia (nawet u wysportowanych osób).” - powiedział prof. dr hab. n. med. Łukasz Małek.
Odwodnienie organizmu może powodować wystąpienie zawału. Należy zadbać o odpowiednią podaż płynów, zwłaszcza podczas aktywności fizycznej. Przy odwodnieniu zwiększa się krzepliwość krwi i nawet przy braku blaszek miażdżycowych może dojść do sytuacji, w której krew w tętnicy spowoduje powstanie skrzepliny.