Jak leczyć zespół jelita drażliwego (IBS)? Terapię należy dostosować indywidualnie do pacjenta

Jakie są przyczyny zespołu jelita drażliwego?

Mechanizmy powstawania choroby wciąż nie zostały dokładnie poznane. Przypuszcza się, że zespół jelita drażliwego jest efektem zaburzeń interakcji osi mózg–jelito–mikrobiota, a za główne przyczyny uważa się czynniki psychologiczne oraz zaburzenia flory bakteryjnej jelit po przebytych infekcjach.

„ Przyczyny psychologiczne, przede wszystkim czynniki stresogenne mogą doprowadzić do zaburzeń motoryki jelita, bądź tak zwanej nadwrażliwości. W trakcie badań okazało się także, że w zespole jelita drażliwego dochodzi do zaburzeń, dysbiozy jelitowej w szczególności po infekcji, czyli kiedy pacjent przejdzie zakażenie przewodu pokarmowego (bakteryjne, pasożytnicze lub wirusowe).” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.

Jak leczyć zespół jelita drażliwego?

Zespół jelita drażliwego ze względu na swój przewlekły charakter jest wyzwaniem dla specjalistów. W zależności od postaci i objawów stosowane są leki różnego typu, m.in. leki spazmolityczne i rozkurczowe, przeczyszczające, zapierające czy antybiotyki.

„ Na dolegliwości bólowe stosujemy leki spazmolityczne i rozkurczowe, czyli te, które działają na mięśniówkę gładką przewodu pokarmowego. W postaci z dominującym zaparciem podajemy leki przeczyszczające bądź też leki z tzw. grupy makrogoli, które zmieniają konsystencję i objętość stolca. W postaci z dominującą biegunką stosujemy leki zapierające, a także antybiotyk, którym leczymy zespół Sibo. Na wzdęcia podajemy simetikon.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.

Z racji tego, że w większości przypadków zespół jelita drażliwego ma podłoże psychogenne, istotną rolę w leczeniu odgrywa psychoterapia behawioralna oraz terapia relaksacyjna. W ostatnich latach stosuje się także leki antydepresyjne, które działają na ośrodkowy układ nerwowy i wykazują wysoką skuteczność w łagodzeniu objawów choroby, przede wszystkim w zmniejszeniu dolegliwości bólowych.

„ W każdej grupie powinniśmy rozważyć także leczenie z zakresu psychiatrii. Mówimy tu głównie o lekach z grupy trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych bądź inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.

Warto podkreślić, że bardzo ważnym elementem terapii zespołu jelita drażliwego jest nasz styl życia. Należy zadbać o zdrową dietę i aktywność fizyczną, a także w miarę możliwości starać się unikać stresu.

„ Jest to choroba przewlekła, z okresami zaostrzenia i remisji, więc bardzo ważne jest to, aby lekarz przeanalizował styl życia swojego pacjenta, czy jest on narażony na czynniki stresogenne, czy dobrze się odżywia i czy regularnie ćwiczy. Okazało się, że wysiłek fizyczny obniża dolegliwości choroby. ” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.

Dieta powinna być zbilansowana, a także dostosowana do postaci zespołu jelita drażliwego z jaką mamy do czynienia. W postaci z dominującymi zaparciami należy zwiększyć podaż płynów i błonnika rozpuszczalnego w wodzie. Błonnik rozpuszczalny pobudza perystaltykę jelit, zwiększa objętość stolca i ułatwia wypróżnianie. Warto podkreślić, że aby mógł spełniać swoje funkcje, potrzebuje odpowiedniej ilości wody. Znajdziemy go między innymi w produktach pełnoziarnistych, otrębach, płatkach owsianych, warzywach, owocach, orzechach czy pestkach. W postaci z dominującymi biegunkami należy stosować dietę niskotłuszczową i łatwostrawną z ograniczoną ilością błonnika. W tym przypadku błonnik nierozpuszczalny nie będzie tak pożądany, jak w przypadku postaci IBS z dominującymi zaparciami.

W leczeniu zespołu jelita drażliwego na szczególną uwagę zasługuje dieta low FODMAP, czyli uboga w oligo-di i monosacharydy i poliole, które mają właściwości wzdymające. U wielu pacjentów jest skutecznym sposobem zmniejszenia dolegliwości ze strony układu pokarmowego.

Jakie są objawy fizyczne i psychiczne zespołu jelita drażliwego?

Zaburzeniom w zespole jelita drażliwego bardzo często towarzyszą objawy psychiczne. Dolegliwości fizyczne nakręcają objawy psychiczne i na odwrót.

Objawy fizyczne zespołu jelita drażliwego:

• przewlekłe, nawracające bóle brzucha, które często zmniejszają się lub ustępują po wypróżnieniu
• zaburzenia rytmu wypróżnienia (przewlekłe zaparcia, przewlekłe biegunki lub naprzemiennie występujące zaparcia i biegunki)
• wzdęcia
• uczucie pełności po posiłku i pustego odbijania
• mdłości
• uczucie przelewania się w jamie brzusznej

Objawy psychiczne zespołu jelita drażliwego:

• nerwica lękowa
• przewlekły stres
• zaburzenia nastroju
• depresja