Jak zdiagnozować nietolerancje pokarmowe? Pytamy gastrologa
Bóle brzucha, biegunki, zaparcia, wzdęcia, nudności i inne dolegliwości żołądkowo-jelitowe to objawy nietolerancji pokarmowych – mówi Andrzej Hebzda, lekarz gastroenterolog.
Nietolerancje pokarmowe to nic nowego, ale pacjenci długo nie zgłaszali lekarzom takich problemów, jak burczenie w brzuchu, czy wzdęcia, jeśli nie były wyjątkowo dokuczliwe.
Nietolerancja pokarmowa to nie alergia
Jak odróżnić nietolerancję pokarmową od alergii? Alergia pokarmowa jest patologiczną immunologiczną reakcją organizmu na zjedzony pokarm, a nietolerancja to nadwrażliwość na określony jego składnik, który dla większości ludzi nie stanowi problemu.
Objawy alergii to najczęściej nudności, wymioty, biegunka, ból brzucha, obrzęk, pokrzywka i zaczerwienienie skóry, kaszel i nieżyt nosa, w skrajnych przypadkach wstrząs anafilaktyczny.
Na nietolerancję wskazują: biegunki, wzdęcia, gazy i bóle brzucha kilka godzin czy dni po spożyciu pokarmu. Co dalej? Wizyta u gastrologa to podstawa
– Gastrolog zazwyczaj wykonuje diagnostykę endoskopową, chyba że objawy zdecydowanie przemawiają za chorobą czynnościową lub pacjent nie wyraża zgody na poddanie się badaniu – mówi lekarz Andrzej Hebzda z Centrum Medycznego SafiMed.
Na zakupach wybieraj produkty, które Ci nie szkodzą, fot. Shutterstock
Jeśli w rozmowie z pacjentem lekarz usłyszy, że jedzenie np. produktów mlecznych zawierających laktozę, albo glutenu wywołuje dolegliwości, może skierować go na testy nietolerancji, by potwierdzić, że pewne produkty z diety trzeba wyeliminować.
Jak diagnozować nietolerancje pokarmowe?
Coraz popularniejsze są testy oddechowe. – Badanie rozpoczyna się od podania określonego preparatu, którego skład i forma zależne są od tego, co chcemy zdiagnozować – tłumaczy lek. Andrzej Hebzda. – Po przyjęciu preparatu pacjent wydycha powietrze do a urządzenie ocenia stężenie wodoru w wydychanym powietrzu. Jeśli się zwiększa, to znak, że mamy nietolerancją pokarmową – dodaje.
Powstający w trakcie trawienia wodór produkowany jest przez bakterie w jelitach, które powodują fermentację węglowodanów. Gaz przedostaje się do krwi, stamtąd do pęcherzyków płucnych i jest wydychany. Gdy trawienie węglowodanów jest nieprawidłowa, dochodzi do nadmiernej fermentacji w jelicie grubym. A wodór wydostaje się też z wydychanym powietrzem.
W przypadku nietolerancji laktozy pewną diagnozą można postawić po biopsji śluzówki widocznej w trakcie gastroskopii.
– Istnieją też testy nieswoiste, jak choćby badanie pH stolca czy badanie stężenia kwasu mlekowego w stolcu. Badania te nie są jednak w stanie potwierdzić nietolerancji pokarmowych w sposób jednoznaczny – tłumaczy lekarz.
Dieta w nietolerancjach pokarmowych
Dieta wykluczająca szkodliwe produkty. Ale ułożona tak, by zawierała wszystkie niezbędne składniki odżywcze.
– W zależności od nasilenia objawów niepożądanych, będzie to całkowite usunięcie niektórych produktów, lub dieta rotacyjna – u osób z lekkimi reakcjami na niektóre pokarmy. Polega na zamiennym spożywaniu tolerowanych i alergizujących. Niezwykle ważne jest też stosowanie probiotyków, które wyrównują poziom pożądanych żywych kultur bakterii w mikroflorze jelit – tłumaczy lekarz Andrzej Hebzda.
Nietolerancje pokarmowe często są odwracalne. Jeśli oczywiście stosujesz się do zaleceń dietetycznych. Po jakimś czasie Twój organizm powinien już nie protestować nawet, gdy zjesz to, co wcześniej wywoływało wzdęcia i inne problemy gastryczne.
