Zakażenie tężcem a ukąszenie przez ssaki – przyczyny, objawy, diagnostyka

Zakażenie tężcem a ukąszenie przez ssaki – przyczyny

Tężec to rzadko spotykana choroba, ale jej bakterie są dość powszechne, dlatego tak ważne jest by w młodym wieku przyjąć szczepionkę na tę groźną chorobę zakaźną.

Przyczyną powstawania tężca z pewnością jest środowisko beztlenowe, którego wymagają laseczki tężca do tego, by się rozwijać. Z tego względu tężec rozwija się w głębokich ranach, w których doszło do martwicy tkankowej. Tężec powstały na płytkich ranach będzie miał pochodzenie jedynie od bakterii tlenowych. Aby doszło do tężca, rana musi być zanieczyszczona ziemią, nawozem zwierzęcym lub ciałem obcym z laseczkami tężca.

A jak rozwija się zakażenie tężcem przez ukąszenie przez ssaki? Aby człowiek mógł zakazić się od zwierzęcia, musi zostać ugryziony przez zwierzę kąsające, które ma w swojej ślinie zarazki lub zarodniki. Miejscem bytowania laseczek tężca zazwyczaj jest przewód pokarmowych zwierząt, zwłaszcza koni, a także gleba, która jest zanieczyszczona ich fekaliami. Warto wiedzieć, że laseczki tężca zarodnikowej mają szanse przetrwać w glebie nawet czternaście lat, nie tracąc przy tym zdolności do ponownego zakażania.

Innymi zwierzętami, od których może zarazić się tężcem są psy, koty, bydła oraz świnie. Jednak warto nadmienić, że tężec w krajach rozwiniętych występuje bardzo rzadko ze względu na obowiązkowe szczepionki.

Zakażenie tężcem a ukąszenie przez ssaki – objawy

Tężec jest chorobą wywołaną przez bakteryjny czynnik zakaźny i określa się go ciężką chorobą przyranną zwierząt. Do zakażenia tężcem dochodzi najczęściej poprzez ukąszenie przez ssaki, a objawy zakażenia tężcem przebiegają w trzech postaciach:

1.    Uogólnionej: ta postać tężca manifestuje się skurczami mięśni, które prowadzą do opistonusa, czyli łukowatego wyprężenia ciała w stronę grzbietu. Objawy to także szczękościsk i uśmiech sardoniczny – czyli wywołany przez truciznę, przypominający pogardliwy uśmiech, paraliżujący mięśnie twarzy. Po kilku dniach choroby pojawiają się zaburzenia funkcjonowania autonomicznego układu nerwowego takie jak: zmiany ciśnienia tętniczego i tętna, podwyższenie temperatury ciała, zatrzymanie moczy, zaburzenia rytmu serca, zatrzymania krążenia, które prowadzi do śmierci.

2.    Miejscowej: ta postać tężca jest zazwyczaj zapowiedzią pojawienia się tężca uogólnionego lub samoistnego wyleczenia, które jest odpowiedzią ze strony układu odpornościowego. Objawy tężca miejscowego to skurcze mięśni w okolicy rany. Zdarza się, że pojawia się także tężec mózgowy, który zajmuje nerwy czaszkowe, a zwłaszcza nerw twarzowy. To najrzadsza postać tężca.

3.    Noworodkowej: do rozwoju tej postaci tężca dochodzi jedynie u noworodków. Tężec objawia się niechęcią do ssania, która przeradza się w bolesne skurcze mięśni i ich sztywność. Śmiertelność tężca u noworodków to aż 90%. Choruje te dzieci, które nie otrzymały swoistych przeciwciał od matki nieodpornej na tężec.

Zakażenie tężcem a ukąszenie przez ssaki – diagnostyka i leczenie

Diagnostykę w rozpoznaniu zakażenia tężcem określa lekarz, który decyduje o diagnozie na podstawie obrazu klinicznego choroby oraz wywiadu lekarskiego. Lekarz powinien także wiedzieć, czy pacjent nie był szczepiony na tę chorobę oraz dobrze przebadać pacjenta pod względem innych chorób o podobnych objawach.

W początkowych etapach choroby tężcowej lekarz powinien wykluczyć: wściekliznę, zatrucie strychniną, ostry przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów, tężyczkę, zapalenie mózgu.

Leczenie tężca przede wszystkim polega na podawaniu choremu antytoksyny, która ma działanie neutralizujące toksyny wywołane przez tężec. Chory na tężec wymaga hospitalizacji i leczenia na oddziale intensywnej terapii.

W leczeniu chorego na tężec najważniejsze jest, aby dobrze oczyścić rany oraz usunąć martwe tkanki. Lekarz powinien skupić się przede wszystkim na przywróceniu pacjentowi właściwego krążenia, a w trakcie leczenia powinien podać mu antybiotyki.