Jak rozpoznać udar u dziecka? Liczy się każda minuta

Udar u dzieci – rzadki, ale realny problem

Udar kojarzy się najczęściej z osobami starszymi, jednak może wystąpić także u dzieci, w tym u niemowląt i nastolatków. W praktyce pediatrycznej określa się go jako nagłe zaburzenie krążenia mózgowego prowadzące do uszkodzenia tkanki nerwowej. Występowanie u najmłodszych jest znacznie niższe niż w populacji dorosłych, ale ryzyko nie jest zerowe i dotyczy różnych etapów rozwoju, od okresu okołoporodowego po wiek szkolny. Szczególnie wyzwaniem pozostaje rozpoznanie, ponieważ objawy bywają mniej typowe, a u małych dzieci trudniej je opisać słowami.

Warto mieć świadomość, że czas odgrywa kluczową rolę: im szybciej zostanie rozpoznany stan, tym większa szansa na ograniczenie skutków. Rozpoznanie bywa utrudnione przez fakt, że niektóre symptomy mogą przypominać infekcję, migrenę lub napad padaczkowy. Dlatego rodzice i opiekunowie powinni znać podstawowe znaki ostrzegawcze i nie bagatelizować niepokojących zmian w zachowaniu dziecka. W kolejnych częściach omawiamy, na co zwracać uwagę, jak reagować i jakie są główne ścieżki postępowania medycznego.

Objawy, które powinny wzbudzić czujność

Udar u dziecka może objawiać się nagłym osłabieniem lub porażeniem jednej strony ciała, opadaniem kącika ust, trudnościami w mówieniu lub rozumieniu słów, a także zaburzeniami widzenia czy utratą równowagi. U niemowląt sygnałami alarmowymi bywają asymetria ruchów, niechęć do poruszania jedną rączką lub nóżką, nietypowy płacz i ospałość trudna do przerwania. U starszych dzieci pojawić się mogą silny ból głowy, wymioty lub nagłe zawroty, którym towarzyszy osłabienie kończyn lub drętwienie. Objawy nie zawsze występują jednocześnie, dlatego rodzice powinni obserwować nagłe zmiany funkcji, których wcześniej nie było. Przeczytaj: To może się skończyć udarem u dziecka. Lekarz wskazuje przyczynę

Pediatrzy podkreślają, że udar może naśladować inne schorzenia, więc kluczowe jest szybkie wykluczenie przyczyn zagrażających życiu. Właściwa reakcja już przy pierwszych objawach może mieć istotny wpływ na przyszłą sprawność dziecka.

 

Co robić przy podejrzeniu udaru

W sytuacji, gdy u dziecka pojawiają się opisane wyżej objawy, liczy się każda minuta. Nie należy samodzielnie podejmować prób diagnozy w domu ani czekać, czy symptomy samoistnie ustąpią. Zasada jest prosta: bezpieczeństwo i szybka ocena medyczna mają pierwszeństwo. W takim przypadku rodzice powinni mieć jasny plan działania i nie obawiać się wezwać pomocy. Przeczytaj: 7 objawów depresji u dzieci. Potrafią ją świetnie maskować

Z punktu widzenia specjalistów ważne jest też przekazanie dyspozytorowi informacji o nagłym początku dolegliwości i ich charakterze. Niezależnie od pory dnia czy odległości od szpitala, priorytetem jest kontakt z wykwalifikowanym personelem, który pokieruje dalszym postępowaniem. Przy podejrzeniu udaru należy natychmiast powiadomić personel medyczny lub służby ratunkowe. Takie działanie zwiększa szansę na szybkie wdrożenie odpowiednich procedur i ograniczenie następstw neurologicznych.

 

Diagnostyka i leczenie – od obrazowania po rehabilitację

Po dotarciu do szpitala lekarze oceniają stan neurologiczny dziecka i decydują o kolejnych krokach diagnostycznych. U najmłodszych pacjentów potwierdzenie rozpoznania wymaga często metod obrazowych, które pozwalają określić rodzaj udaru i zakres zmian w mózgu. W przypadku niemowląt kluczowe bywa badanie, które dokładnie pokazuje tkanki i naczynia, wspierając decyzje terapeutyczne. W diagnostyce udaru u niemowląt zwykle wymagany jest rezonans magnetyczny mózgu. Przeczytaj: Bezpłatna szczepionka przeciwko pneumokokom nie chroni dzieci? Apel ekspertów

W praktyce postępowanie może obejmować stabilizację podstawowych funkcji życiowych, zapobieganie powikłaniom i wczesne rozpoczęcie rehabilitacji. Inni specjaliści dodają, że rehabilitacja neurologiczna i logopedyczna wprowadzana jak najwcześniej wspiera odzyskiwanie funkcji. Długofalowa opieka obejmuje też monitorowanie postępów, modyfikację zaleceń oraz edukację rodziny, by rozpoznawała ewentualne nawroty niepokojących objawów.