Zwichnięcie stawu biodrowego – przyczyny, objawy i leczenie zwichnięcia biodra
Zwichnięcie stawu biodrowego – charakterystyka
Zwichnięcie stawu biodrowego to przemieszczenie głowy kości udowej, które powoduje jej dyslokację względem panewki i uszkodzenie tkanek wokół stawu. W większości przypadków jest ono spowodowane urazem, najczęściej w wyniku wypadku samochodowego. Może też być skutkiem uprawiania sportów, przeważnie piłki nożnej lub jazdy na nartach. Urazowe zwichnięcia stawu biodrowego są uważane za nagłe przypadki medyczne i należy jak najszybciej rozpocząć ich leczenie.
Zwichnięcia stawu biodrowego są klasyfikowane zgodnie z kierunkiem przemieszczenia głowy kości udowej. Zwichnięcie tylne jest częstsze, występuje u około 90% pacjentów. Charakteryzuje się ono wypchnięciem kości udowej z panewki do tyłu – pozostawia dolną część nogi w stałej pozycji, z kolanem i stopą obróconą w kierunku środka ciała. Do zwichnięcia przedniego dochodzi, kiedy kość udowa wysunie się z panewki do przodu, biodro jest wówczas tylko nieznacznie ugięte, a noga obraca się na zewnątrz.
Biodro jest stawem kulistym, składającym się z głowy kości udowej oraz panewki stawu biodrowego (struktury kości miedniczej tworzącej powierzchnię stawową). Staw biodrowy jest z natury stabilny ze względu na swój rozmiar (jest jednym z największych stawów w ciele człowieka) i mocne więzadła, co pozwala mu wytrzymać znaczny wzrost naprężeń mechanicznych. Do głównych więzadeł stabilizujących staw przed siłami kierunkowymi należą więzadło biodrowo-udowe zlokalizowane z przodu oraz więzadło kulszowo-udowe znajdujące się z tyłu. Ponieważ pasma przednie są silniejsze, częściej dochodzi do zwichnięć tylnych.
Zwichnięcie stawu biodrowego – przyczyny
Jak wspomniano wyżej, do zwichnięcia stawu biodrowego dochodzi najczęściej w wyniki działania dużej siły zewnętrznej, przeważnie podczas wypadków komunikacyjnych, mówimy wówczas o nabytym zwichnięciu stawu biodrowego. Inną sytuacją, w której może pojawić się tego typu uraz jest upadek z wysokości. Zwichnięcia stawu biodrowego rzadko są więc izolowane i często towarzyszą innym złamaniom.
Znane jest również wrodzone zwichnięcie stawu biodrowego. Dochodzi do niego na skutek nieleczonej dysplazji stawu biodrowego, która wynika przeważnie ze skłonności genetycznych oraz z nieprawidłowego ułożenia płodu w macicy, np. miednicowego. Przy rozwojowym zwichnięciu stawu biodrowego panewka przyjmuje nieprawidłowy kształt, co prowadzi do przemieszczenia się głowy kości udowej.
Zwichnięcie stawu biodrowego – objawy
Zwichnięcie stawu biodrowego jest bardzo bolesne. Pacjenci nie są w stanie poruszyć nogą, a w przypadku uszkodzenia nerwów, mogą nie mieć czucia w okolicy stopy. Kończyna dolna jest zniekształcona i przyjmuje charakterystyczne ułożenie, dlatego też ratownik medyczny jest w stanie od razu stwierdzić zwichnięcie biodra. Pacjent nie może się poruszać, pojawia się obrzęk.
Zwichnięcie stawu biodrowego – diagnostyka i leczenie
W przypadku urazowego zwichnięcia stawu biodrowego trzeba niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe. Nie należy próbować przesuwać poszkodowanego czy zmieniać ułożenia pozycji ciała. Ponieważ w znacznej większości przypadków zwichnięcia stawu biodrowego występują wraz z dodatkowymi urazami, konieczne jest przeprowadzenie pełnej diagnostyki obrazowej.
Jeżeli zwichnięciu biodra nie towarzyszą inne kontuzje, lekarz może zdecydować się na nastawienie stawu bez przeprowadzania zabiegu chirurgicznego, czyli na wprowadzenie główki kości udowej na jej fizjologiczne miejsce po podaniu znieczulenia miejscowego. Jeżeli taka procedura nie jest możliwa do przeprowadzenia lub się nie powiedzie, konieczna będzie leczenie operacyjne, podczas którego nastąpi prawidłowe ustawienie kości.
Leczenie zwichnięcia stawu biodrowego trwa zazwyczaj od dwóch do trzech miesięcy. Jeśli towarzyszą mu dodatkowe obrażenia, czas gojenia może być dłuższy. Podczas rekonwalescencji zwykle zaleca się fizjoterapię, aby przyspieszyć proces powrotu do pełnej sprawności.
