10 ważnych faktów o depresji, które należy poznać!
Depresja jest najczęściej występującym schorzeniem psychicznym na świecie. Charakteryzuje się permanentnym pogorszeniem nastroju, zmniejszeniem energii i aktywności oraz utratą zainteresowań. Czego prawdopodobnie nie wiesz o depresji? Przedstawiamy 10 bardzo ważnych faktów, które warto poznać. Artykuł powstał na podstawie rozmowy z psychologiem, certyfikowaną psychoterapeutką poznawczo-behawioralną mgr Anną Tulczyńską.
Depresja najczęstszą przyczyną samobójstw
Depresja jest najczęstszą przyczyną samobójstw. Około 40-80% osób z depresją ma myśli samobójcze, a 15% chorych ginie śmiercią samobójczą.
„ Myślenie o samobójstwie jest jednym z objawów depresji i większość chorych mówi o tym, że taka myśl się pojawia. Kiedy jednak stan jest coraz gorszy, chory już nie tylko myśli o samobójstwie, ale zaczyna je planować.” - powiedziała mgr Anna Tulczyńska.
Depresja ma wiele przyczyn. Na podstawie badań stwierdzono, że może być dziedziczona. Geny odgrywają istotną rolę jako czynnik podatności człowieka na wystąpienie depresji .
„ Badania nad bliźniakami pokazują, że jeśli jedno z nich choruje, jest to sygnałem, że ryzyko rozwoju choroby u drugiego jest dużo większe.” - powiedziała mgr Anna Tulczyńska.
Niedobory cynku i witamy D sprzyjają rozwojowi depresji.
„ Badania kliniczne pokazują, że są pewne substancje, których brak może powodować objawy takie, jak depresja. Należą do nich między innymi cynk i witamina D3. Kiedy pojawia się u nas pacjent z objawami depresji, często prosimy o wykonanie badań pod kątem ich niedoborów.” - powiedziała mgr Anna Tulczyńska.
Na depresję chorują też dzieci
Depresja to nie tylko choroba dorosłych i młodzieży. Coraz częściej chorują dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.
„ Zazwyczaj występują objawy psychosomatyczne, m.in. zmęczenie, drażliwość, ból brzucha, bóle głowy, niechęć do wyjścia do szkoły czy do przedszkola. Często zaczyna się od kilkukrotnych wizyt u pediatry, zanim ktoś wpadnie na to, że problemem może być depresja.
Depresja u nastolatków jest bardzo często mylona z buntem młodzieńczym, przez co nierzadko młodzi ludzie nie otrzymują potrzebnej pomocy. Każda zmiana zachowania dziecka powinna zaniepokoić rodziców i nauczycieli, zwłaszcza jeśli nastolatek zaczyna wycofywać się ze swoich aktywności.
„ Nastolatek z depresją często będzie bardzo drażliwy, agresywny, ostro reagujący np. na zwykłą prośbę rodzica, żeby posprzątał w pokoju. Można więc w ogóle się nie domyśleć, że nasze dziecko cierpi na depresję. Tak naprawdę jedyne, co możemy zrobić to obserwacja nastolatka z uważnością na zmiany w jego zachowaniu. Przykładowo, jeśli nasze dziecko rezygnuje ze swoich pasji i zainteresowań, zaczyna się wycofywać, opuszcza zajęcia dodatkowe, unika spotkań ze znajomymi, czy pogarsza się w nauce, warto z nim porozmawiać i zapytać, co się dzieje.” - powiedziała mgr Anna Tulczyńska.
Choroba afektywna dwubiegunowa jednym z najczęściej rozpoznawanych rodzajów depresji
Istnieje wiele rodzajów depresji. Jednym z najczęściej występujących typów depresji jest choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD), która charakteryzuje się nieustannym wahaniem nastroju, od stanu euforii i silnego pobudzenia do gwałtownego spadku energii i silnego uczucia smutku.
„ Jest to rodzaj zaburzenia, składający się z dwóch części: fazy depresyjnej i fazy maniakalnej. Mamy objawy depresyjne, czyli stany obniżonego samopoczucia, które na zmianę przeplatają się z fazami manii, czyli podniesionego nastroju, pobudzenia, zwiększonej samooceny, poczucia, że „wszystko mogę”. Może być tak, że osoba w ciągu jednej doby ma kilka zmian nastroju i od bardzo dużego pobudzenia i dobrego samopoczucia przechodzi do bardzo silnego obniżenia nastroju. Wahania są bardzo duże, co jest dla tych osób bardzo dezorientujące i męczące.” - powiedziała mgr Anna Tulczyńska.
U pacjentów po infekcji Covid-19 obserwuje się trwające zaburzenia depresyjne i lękowe.
„ Rzeczywiście badania pokazały, że u osób, które przechodziły Covid-19 objawy depresyjne występują częściej niż w grupie, która nie chorowała. Natomiast trudno powiedzieć, czy ma to związek fizjologiczny, biologiczny, czy też objawy depresji pojawiły się ze względu na przeżycie silnego stresu, podczas hospitalizacji, czy też lęku o swoich bliskich.”
Chwilowy kryzys czy depresja?
Jeśli stan obniżonego nastroju utrzymuje się powyżej 2 tygodni, możemy podejrzewać depresję.
„ W kryteriach diagnostycznych czerwona lampka zapala się już powyżej dwóch tygodni utrzymywania się obniżonego nastroju, braku energii i niemożności odczuwania radości. To już jest sygnał, który może nas skłaniać do zastanowienia się, czy należy zwrócić się o pomoc.” - powiedziała mgr Anna Tulczyńska.
Jeśli żałoba trwa powyżej jednego roku, może być wymagana pomoc specjalisty.
„ Żałoba trwająca około roku jest uznawana w psychologii i psychiatrii za normę. Jeśli jednak się przedłuża, warto się temu przyjrzeć i skorzystać z pomocy.” - powiedziała mgr Anna Tulczyńska.
Problemy ze snem są jednym z głównych objawów depresji.
„ Osoby chore na depresję albo za długo śpią i trudno im się obudzić, bo nie mają siły wstać, albo wybudzają się zbyt wcześnie. W związku z tym poczucie zmęczenia się nakręca i chory jest w jeszcze gorszej kondycji psychicznej.” - powiedziała mgr Anna Tulczyńska.