Diagnostyka czynnościowa niepłodności

Diagnostyka czynnościowa niepłodności – próba progesteronowa

Jest to podstawowy test czynnościowy w diagnostyce wtórnego i pierwotnego braku miesiączki. Polega on na tym, że przez trzy kolejne dni podaje się progesteron 50 mg i.m. lub inny progesteron p.o. przez 5-10 dni.

Próba dodatnia to krwawienie po 3-7 dniach od odstawienia leku. Świadczy to o prawidłowej odpowiedzi macicy i poprawnym odczynie estrogenowym. Z kolei próba ujemna, czyli brak krwawienia, występuje w ciąży, przy braku macicy czy przy nieobecności odczynu estrogenowego błony śluzowej macicy (fizjologicznie w menopauzie).

Diagnostyka czynnościowa niepłodności – próba estrogenowo-progestagenowa (test E)

Ten rodzaj próby wykonuje się po wykluczenia ciąży, jako kolejny etap diagnostyki endokrynologicznej po uzyskaniu ujemnej próby progesteronowej. Przez 21 dni podaje się preparat dwufazowy p.o. lub przez 21 dni estrogen z dodatkiem progestagenu w okresie 10-12 dni.

Próba dodatnia daje wystąpienie krwawienia po około tygodniu od odstawienia leczenia. Wyklucza ona maciczną przyczynę zaburzenia miesiączkowania, za to nasuwa podejrzenie niewydolności jajników. Z kolei próba ujemna (brak krwawienia) pozwala podejrzewać maciczną przyczynę zaburzeń miesiączkowania.

Diagnostyka czynnościowa niepłodności – test pobudzenia wydzielania gonadotropin po podaniu gonadoliberyny (GnRH)

Ten rodzaj testu wykorzystywany jest w diagnostyce hipogonadyzmu hipogonadotropowego, a także w diagnostyce zaburzeń pokwitania. GnRH podaje się w dawce 100 Ęg. U kobiet miesiączkujących badanie wykonuje się w fazie folikularnej cyklu bądź po wywołaniu krwawienia preparatem progestagennym.

Brak odpowiedzi na test stwierdza się w przypadku braku lub zniszczenia przysadki. Osłabiona odpowiedź świadczy o zaburzeniach funkcji układu podwzgórzowo-przysadkowego albo może wystąpić po leczeniu guzów przysadki.

Diagnostyka czynnościowa niepłodności – test z cytrynianem klomifenu

W przebiegu tego testu wykorzystuje się działanie antyestrogenowe klomifenu. Polega ono na zniesieniu ujemnego sprzężenia pomiędzy estrogenami a podwzgórzem. Próbę rozpoczyna się w 5. dniu cyklu od podawania cytrynianu klomifenu przez 5 dni p.o. W 7. i 9. dniu oznacza się stężenie LH.

Brak wzrostu stężenia gonadotropin wskazuje na ich niedobór związany z zaburzeniami czynności przysadki bądź podwzgórza.