Przy jakich chorobach warto zabezpieczyć płodność? Tłumaczy ginekolog
Zabezpieczenie płodności staje się coraz częściej tematem rozmów wśród pacjentów i lekarzy. Dzięki nowoczesnym technikom krioprezerwacji gamet – witryfikacji oocytów u kobiet i mrożeniu nasienia u mężczyzn – możliwe jest zachowanie zdolności rozrodczych nawet w obliczu chorób lub terapii, które mogłyby ją ograniczyć.
Szczegóły w rozmowie z Pacjentami wyjaśnia dr Przemysław Klar z Centrum leczenia niepłodności Fertilita w Rudzie Śląskiej.
Jakie choroby wpływają negatywnie na płodność?
– Zabezpieczenie płodności pod postacią krioprezerwacji gamet* wykonuje się z różnych wskazań. Jeżeli mówimy o chorobach, których leczenie lub przebieg naturalny mogą prowadzić do ograniczenia płodności, procedurę należy rozważyć w każdej takiej sytuacji, niezależnie od wieku pacjenta – tłumaczy ginekolog.
*Kriopezerwacja gamet – metoda zamrażania i przechowywania plemników lub komórek jajowych w bardzo niskiej temperaturze, pozwalająca zachować ich funkcje biologiczne na długi czas.
Do najważniejszych wskazań należą:
- choroby onkologiczne – leczenie chirurgiczne, chemioterapia i radioterapia mogą prowadzić do trwałych lub przejściowych zaburzeń płodności,
- zaawansowana endometrioza – znacząco obniża rezerwę jajnikową i szanse na naturalne poczęcie,
- choroby autoimmunologiczne – niektóre stosowane leki mają działanie toksyczne dla gonad,
- zaburzenia genetyczne – predysponujące do przedwczesnego wygasania czynności jajników,
- inne choroby wymagające leków o potencjalnym działaniu toksycznym dla komórek rozrodczych.

W przypadku zabezpieczenia płodności ze względu na wiek ginekolog podkreśla: – Nie ma jednej granicy wieku, po której należy rozważyć krioprezerwację, ale pewną barierą jest 35. rok życia. Po tym wieku naturalna szansa na poczęcie i urodzenie zdrowego dziecka zaczyna znacząco spadać. W wieku 30–35 lat proces ten przebiega wolniej, ale również występuje.
Czy mrożenie komórek jajowych i plemników jest skuteczne?
– Przy obecnie rozwiniętych technikach krioprezerwacji skuteczność procedury jest bardzo dobra. Witryfikacja oocytów pozwala na późniejsze wykorzystanie około 80–90% poddanych procedurze komórek. W przypadku mrożenia nasienia procent żywych plemników po rozmrożeniu jest nieco mniejszy, ale zwykle parametry pozostają wystarczające do uzyskania potomstwa – wyjaśnia dr Przemysław Klar.
Badania wykazują, że przechowywanie gamet przez kilka lat nie wpływa na ich jakość ani zdolność do poczęcia. – Aktualne dane nie wykazują wpływu mrożenia oocytów, nasienia czy zarodków na ryzyko chorób genetycznych, komplikacji ciąży czy porodu – dodaje lekarz.
Coraz większa świadomość wśród pacjentów i lekarzy
Coraz więcej pacjentów przed rozpoczęciem leczenia onkologicznego trafia do ośrodków leczenia niepłodności celem konsultacji w zakresie zabezpieczenia płodności. – Świadomość zarówno pacjentów, jak i lekarzy onkologów rośnie, a aspekt ten bardzo często jest poruszany na etapie kwalifikacji do leczenia. Dużą rolę odgrywa program Ministerstwa Zdrowia „oncofertility”, który finansuje procedury dla pacjentów onkologicznych. Dzięki temu dostępność procedur znacznie się zwiększyła – podkreśla lekarz.
Niestety, nie w przypadku wszystkich chorób zabezpieczanie płodności jest refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Czytaj także: „Przychodzi facet do lekarza potwierdzić zdrowie…”. Jak postępować w przypadku nowotworu jądra i prostaty?
Źródło: Pacjenci
____________________________
lek. Przemysław Klar – specjalista położnictwa i ginekologii. Zajmuje się kompleksową opieką nad pacjentkami w zakresie położnictwa i ginekologii, ze szczególnym uwzględnieniem ginekologii operacyjnej, prowadzenia ciąży oraz diagnostyki i leczenia niepłodności, w tym procedur zapłodnienia in vitro (w Klinice Fertilita). Na co dzień pracuje w Oddziale Ginekologii i Położnictwa Szpitala w Knurowie, gdzie wykonuje liczne zabiegi operacyjne, w tym metodą laparoskopową.