Loajoza

Czym jest loajoza?

Loajoza jest chorobą skóry i oczu wywoływaną przez pasożytniczego nicienia Loa loa (nitkowca ocznego). Pasożyty są przenoszone na człowieka przez owady z rodziny bąkowatych (z rodzaju Chrysops) odżywiające się krwią zwierząt gospodarskich i ludzi. Loajoza występuje na terenach afrykańskich lasów deszczowych, gdzie bytują owady roznoszące larwy nicienia. Jest to choroba endemiczna w 11 krajach afrykańskich, przy czym największa liczba przypadków zachorowań odnotowywana jest w: Kamerunie, Republice Konga, Demokratycznej Republice Konga, Nigerii, Gabonie i Gwinei Równikowej.

Przyczyny loajozy

Pasożytnicze nicienie Loa loa przenoszone są na człowieka w postaci larwalnej przez Chrysops silica i Chrysops dimidiata, które żywią się krwią ofiar w ciągu dnia. Larwy dojrzewają w tkankach podskórnych organizmu człowieka przez około 5 miesięcy, po czym produkują mikrofilarie (małe larwy). Mikrofilarie przemieszczają się następnie do naczyń limfatycznych organizmu (naczynia limfatyczne zawierają komórki krwi, które zwalczają infekcje). W końcu przenoszą się do płuc, w których spędzają większość czasu. Dorosłe nicienie żyją między warstwami tkanki łącznej (np. więzadeł, ścięgien) pod skórą i między cienkimi warstwami tkanki pokrywającej mięśnie (powięź).  Dorosłe osobniki Loa loa mają od 3 do 7 cm długości i do 0,5 mm szerokości. Gdy niezarażone owady z rodzaju Chrysops ukąszą człowieka będącego rezerwuarem larw, cykl zaczyna się od początku.

Objawy loajozy

Większość osób z loajozą nie ma odczuwa żadnych niepokojących objawów. Osoby, które zarażają się podczas odwiedzania regionów, na których występuje choroba, ale z nich nie pochodzą, częściej obserwują objawy. Typowymi objawami loajozy są obrzęki kalabarskie i robaki oczne. Zgrubienia kalabarskie to niegroźne obrzęki zwykle występujące na rękach i nogach oraz w pobliżu stawów. Swędzenie może wystąpić w okolicy obrzęku lub na całym ciele. Z kolei ruch dorosłego robaka ocznego widoczny jest pod powierzchnią oka, może powodować przekrwienie oczu, swędzenie, ból i wrażliwość na światło. Chociaż robak oczny może wyglądać przerażająco, jego cykl życiowy trwa krócej niż tydzień (często tylko kilka godzin) i zwykle powoduje bardzo niewielkie uszkodzenie oka. Osoby z loajozą mogą odczuwać swędzenie całego ciała, pokrzywkę, bóle mięśni, bóle stawów i zmęczenie. Niekiedy można dostrzec dorosłe robaki poruszające się pod skórą. W morfologii krwi czasami stwierdza się dużą liczbę eozynofili. U niektórych osób zakażonych przez wiele lat może dojść do uszkodzenia nerek, chociaż trwałe uszkodzenie nerek nie jest częste. Inne rzadkie objawy obejmują bolesne obrzęki węzłów chłonnych, obrzęki moszny, zapalenie części płuc, gromadzenie się płynów wokół płuc i blizny mięśnia sercowego.

Rozpoznanie i leczenie loajozy

Chorobę rozpoznaje się na podstawie mikrofilarii obecnych we krwi pacjenta. Krew do tego badania powinna zostać pobrana w ciągu dnia (między godzinami 10. a 14.), co ma związek z cyklem życiowym nicienia. Możliwe jest także przeprowadzenie testów immunologicznych na obecność antygenów filariów.

Leczenie loajozy polega na chirurgicznym usunięciu dorosłych nicieni z ciała chorego oraz podawaniu dietylokarbamazyny trzy razy dziennie przez 21 dni.