Niepozorna wysypka może być zwiastunem poważnej choroby. Nietypowe objawy raka płuc

Rak płuc w Polsce – ponad 20 tys. nowych diagnoz co roku

Według najnowszych danych Narodowego Instytutu Onkologii każdego roku rozpoznaje się u nas ok. 21,5 tys. nowych przypadków raka płuca — dwa razy częściej u mężczyzn, choć dynamika zachorowań wśród kobiet rośnie. Nowotwór utrzymuje się w pierwszej trójce najczęściej diagnozowanych chorób onkologicznych i odpowiada za największą liczbę zgonów onkologicznych w kraju. Główna przyczyna? Późne rozpoznanie — u 75 % pacjentów choroba jest wykrywana w stadium zaawansowanym, gdy leczenie bywa znacznie trudniejsze.

Drugi, równie niepokojący trend to „odmładzanie” statystyk: choć 97 % zachorowań dotyczy osób 50+, coraz więcej diagnoz stawia się u czterdziestolatków. Na pierwszy plan wysuwają się tu czynniki ryzyka takie jak palenie papierosów, ekspozycja zawodowa na pyły i dym, a także predyspozycje genetyczne.

Typowe symptomy – kiedy kaszel to nie przeziębienie

We wczesnych fazach guz rośnie po cichu, dlatego utrzymujący się ponad osiem tygodni kaszel — zwłaszcza z domieszką krwi — powinien skłonić do wizyty u lekarza. Do najczęstszych objawów należą:

• duszność lub spadek tolerancji wysiłku,
• krwioplucie,
• nawracające zapalenia płuc lub oskrzeli,
• ból w klatce piersiowej lub barku,
• chrypka (ucisk na nerw krtaniowy),
• utrata masy ciała i przewlekłe zmęczenie.

Im większy guz, tym bardziej różnorodne mogą być dolegliwości — od zespołu żyły głównej górnej po bóle kostne przy przerzutach.

Sprawdź też: Lekarze biją na alarm. Te objawy mogą oznaczać raka płuc - nie lekceważ ich!

Gdy nowotwór „maluje” sygnały na skórze

Choć brzmi to nieintuicyjnie, skóra bywa pierwszym lustrem zmian zachodzących w płucach. Oto cztery sygnały opisane przez dermatologów i onkologów:

• Żółtawy odcień skóry i białek oczu — przerzuty do wątroby mogą blokować drogi żółciowe i powodować żółtaczkę;
• Uporczywy, uogólniony świąd — jeśli trwa > 6 tygodni, a badania dermatologiczne nic nie wyjaśniają, warto pomyśleć o badaniach w kierunku nowotworu płuca;
• Ciemne, zgrubiałe plamy pod pachami lub na szyi (złośliwa postać rogowacenia ciemnego) — bywają paraneoplastycznym objawem raka płuc i innych guzów przewodu pokarmowego;
• Nagły „wysyp” brodawek łojotokowych (zespół Lesera–Trélata) — gwałtowny przyrost liczby brązowych, swędzących zmian na tułowiu może towarzyszyć nowotworom, w tym rakowi płuca;

Dermatolodzy podkreślają, że nie każda zmiana skórna jest groźna, ale gwałtowne lub nietypowe objawy u palacza zawsze wymagają czujności onkologicznej. Czytaj więcej: Śmiertelność wyższa niż przy raku. Tylko jeden na czterech pacjentów otrzymuje trafną diagnozę

Jak wykryć raka płuc, zanim da objawy

Najskuteczniejszą metodą przesiewową jest dziś niskodawkowa tomografia komputerowa (LDCT). W ramach ministerialnego programu (2021-2025) badania są bezpłatne dla osób:

• w wieku 55-74 lat,
• z historią palenia ≥ 20 paczkolat,
• które nadal palą lub rzuciły < 15 lat temu.

Badanie trwa kilka minut i pozwala wykryć zmiany o średnicy 3–4 mm, niewidoczne w klasycznym RTG. W razie nieprawidłowości pacjent trafia na pogłębioną diagnostykę (TK wysokiej rozdzielczości, PET-CT, bronchoskopia). Przeczytaj też: Skórne objawy raka płuca. Gdy je zauważysz, biegiem po skierowanie

Co możesz zrobić już dziś? Jeśli należysz do grupy ryzyka (obecny lub były palacz, ekspozycja zawodowa), porozmawiaj z lekarzem rodzinnym o skierowaniu na LDCT. A gdy zauważysz którekolwiek z opisanych objawów – od przewlekłego kaszlu po nietypowe zmiany skórne – nie zwlekaj z konsultacją. W raku płuca czas naprawdę jest kluczowy.

Materiał ma charakter informacyjny i nie zastępuje porady medycznej.

 

Źródła:

• Narodowy Instytut Onkologii. Epidemiologia raka płuca
• Narodowy Portal Onkologiczny. Objawy raka płuca 
• Verywell Health. Skin Symptoms That May Mean Lung Cancer, 2025.
• Ministerstwo Zdrowia. Program badań w kierunku wykrywania raka płuca