Poród przedwczesny – przyczyny, postępowanie, zapobieganie

Poród przedwczesny – przyczyny

Poród przedwczesny następuje wtedy, kiedy ciąża skończy się między 23 a 37 tygodniem trwania – należy liczyć to od pierwszego dnia ostatniej miesiączki. Innym kryterium przedwczesnego porodu może być waga dziecka – powinna osiągać minimum 500 gramów, i długość ciała – powinna osiągać minimum 25 centymetrów.

Czasy, w których żyjemy, charakteryzują się późnym zachodzeniem w ciążę. Z tego względu ryzyko przedwczesnych porodów znacznie się zwiększyło. Niestety z późniejszym wiekiem mogą pojawić się choroby stwarzające bezpośrednie problemy w trakcie ciąży. Częste przyczyny przedwczesnego porodu to:

- nadciśnienie tętnicze,

- mięśniaki macicy,

- cukrzyca.

Do porodu przedwczesnego może dojść też z powodu wad anatomicznych, strukturalnych czy fizjonomicznych matki, np.

- niewydolność szyjki macicy,

- wady w anatomii macicy,

- niektóre wady łożyska (na przykład tzw. łożysko przodujące),

- przebyte już przedwczesne porody,

- poronienia samoistne,

- przedwczesne pęknięcie pęcherza płodowego,

- różnego rodzaju infekcje: dróg moczowo-płciowych czy oddechowych,

- choroby przenoszone drogą płciową,

- odstęp między ciążami mniejszy niż 6 miesięcy.

Przyczyny przedwczesnego porodu sięgają też do stylu życia matki. Jeśli kobieta w ciąży źle się odżywia, stosuje odżywki, bierze zakazane leki, pracuje fizycznie i ma stresujące życie, ryzyko porodu zbyt wcześnie bardzo się zwiększa, a życie i zdrowie dziecka staje się poważnie zagrożone.

Poród przedwczesny – rozpoznanie objawów

Rozpoznanie objawów następuje w gabinecie lekarskim i bazuje na potwierdzeniu regularnych skurczów macicy z charakterystycznym zanikaniem szyjki macicy.

W większości przypadków do rozpoznania objawów porodu przedwczesnego dochodzi dużo wcześniej, jednak trzeb zdawać sobie z tego sprawę, że wczesne wykrycie jest niezwykle trudne. Objawy przedwczesnego porodu mogą występować także w trakcie ciąży prawidłowej i nie być tak charakterystyczne, jak nam się wydaje.

Często bywa tak, że kobiety zdrowe zgłaszają niepokojące objawy i dolegliwości fizyczne. Jest też druga strona – niektóre z kobiet zagrożonych nie wie o tym, że ich ciąża jest zagrożona i nie przez to nie zwraca uwagi na groźne sygnały.

W diagnostyce porodu przedwczesnego wykorzystuje się oznaczenie stężenia fibronektyny płodowej, czyli białka mieszczącego się w prawidłowych warunkach w wydzielinie szyjkowo-pochwowej. Dodatkowo w celach diagnostycznych porodu przedwczesnego wykonuje się badanie USG szyjki macicy.

Leczenie polega na lekach hamujących czynności skurczowe macicy. Zazwyczaj są to leki tokolityczne – stosowane o tych kobiet, u których występują zmiany szyjki macicy. Inne leki to na przykład kortykosteroidy – leki przyspieszające rozwój płuc płodu, aby zwiększyć jego szanse na przeżycie. Jeżeli leczenie nie pomaga, lekarz decyduje się na cesarskie cięcie.

Poród przedwczesny – powikłania

Powikłania po porodzie przedwczesnym mogą być różne, a od stopnia ich zaawansowania, zależy przede wszystkim wiek wcześniaka. Narodziny dziecka w 34 lub 35 tygodniu ciąży, nie stanowi dużego zagrożenia, natomiast dzieci urodzone wcześniej, a zwłaszcza te między 23 a 28 tygodniem, narażone są na groźne powikłania takie jak:

- zaburzenia rozwojowe,

- zaburzenia neurologiczne,

- retinopatię,

- niewydolność oddechową przez niewłaściwe rozwinięcie płuc,

- niską wagę urodzeniową,

- słabą funkcję wątroby.

Poród przedwczesny – zapobieganie

Zapobieganie porodowi przedwczesnego polega przede wszystkim na częstym, regularnym badaniu i niepomijaniu wizyt lekarskich w ciąży. Poza tym kobieta powinna dbać o zdrowy tryb życia: stosować odpowiednią dietę, chodzić na spacery, ale nie przeciążać organizmu fizycznie, nie wystawiać się na nagłe zmiany temperatur oraz ciśnień, dbać o spokój psychiczny i unikać wszelkich bodźców stresowych.

Badania kontrolne powinny odbywać się co trzy, cztery tygodnie, ale pod koniec ciąży należy zwiększyć ich częstotliwość! Duża uwagę trzeba przykuwać do regularnych kontroli bakteriologicznej pochwy.