Wyszukaj w serwisie
#PrawoiZdrowie choroby profilaktyka problemy cywilizacyjne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja dziecko
Pacjenci.pl > Profilaktyka i leczenie > Sanatorium za darmo z NFZ i ZUS. Kto może skorzystać z bezpłatnego leczenia uzdrowiskowego?
Daria  Siemion
Daria Siemion 19.08.2025 11:16

Sanatorium za darmo z NFZ i ZUS. Kto może skorzystać z bezpłatnego leczenia uzdrowiskowego?

senior w sanatorium fizjoterapia
Jak dostać się do sanatorium za darmo? Wyjaśniamy Fot. Shutterstock / Robert Kneschke

Leczenie w sanatorium może być całkowicie bezpłatne, o ile spełnione zostaną określone warunki. Sprawdź, kto ma prawo do bezpłatnych turnusów z Narodowego Funduszu Zdrowia  i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, kiedy trzeba dopłacić za pobyt oraz jakie schorzenia najczęściej leczy się w uzdrowiskach.

  • Sanatorium z NFZ lub ZUS – darmowe leczenie uzdrowiskowe przysługuje na podstawie skierowania; NFZ pokrywa koszty leczenia, a ZUS dodatkowo zwraca za dojazd i wyżywienie
  • Kto może skorzystać – osoby ze schorzeniami układu krążenia, oddechowego, ruchu, po udarach, z cukrzycą, otyłością lub chorobami skóry
  • Jak dostać skierowanie – przez lekarza POZ lub specjalistę (NFZ) albo wniosek PR-4 (ZUS); turnus przyznawany co 18 miesięcy

Leczenie uzdrowiskowe – czym jest i kto może skorzystać?

Sanatorium to forma kontynuacji leczenia szpitalnego lub ambulatoryjnego, podczas której pacjenci korzystają z naturalnych zasobów leczniczych (m.in. solanki, borowiny, klimat) oraz zabiegów fizjoterapeutycznych. Pobyt ten ma na celu poprawę lub utrzymanie sprawności organizmu.

Skierowanie na leczenie uzdrowiskowe można uzyskać z Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) lub Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Warunkiem jest zdolność pacjenta do samodzielnego funkcjonowania podczas pobytu i korzystania z zabiegów.

Zasady finansowania pobytu w sanatorium:

  • sanatorium uzdrowiskowe: pacjent ponosi jedynie koszt zakwaterowania i wyżywienia, który wynosi od 10,60 zł do 40,90 zł za dobę, w zależności od standardu pokoju i sezonu;
  • szpital uzdrowiskowy: pobyt jest całkowicie bezpłatny;
  • NFZ nie refunduje kosztów dojazdu ani opłaty klimatycznej.

Są jednak pewne rzeczy, o których wiedzieć. 

Rehabilitacja z ZUS – 24 dni w sanatorium bez opłat

Osoby zagrożone utratą zdolności do pracy mogą skorzystać z 24-dniowej rehabilitacji leczniczej finansowanej przez ZUS. Program obejmuje:

  • leczenie,
  • zakwaterowanie i wyżywienie,
  • zwrot kosztu najtańszego biletu dojazdu.

Nie ma znaczenia wiek ani staż pracy – liczy się realna szansa powrotu do aktywności zawodowej. Raz w roku bez dopłat mogą również wyjechać byli pracownicy zakładów, w których stosowano azbest (ze względu na zwiększone ryzyko zachorowania na azbestozę).

Jakie choroby leczy się w sanatorium?

Leczenie uzdrowiskowe jest zalecane m.in. w przypadku:

  • chorób narządu ruchu i schorzeń reumatycznych,
  • nadciśnienia i innych chorób układu krążenia,
  • astmy i przewlekłych chorób płuc,
  • cukrzycy, otyłości i zaburzeń metabolicznych,
  • powikłań po udarach, choroby Parkinsona, neuropatii,
  • osteoporozy i chorób skóry.

Pełna lista schorzeń oraz profili leczenia jest dostępna na stronie NFZ.

sanatorium
Sanatorium w Ciechocinku to jedno z najpopularniejszych sanatoriów w Polsce Fot. Marek BAZAK/East News

Jak dostać się do sanatorium całkowicie za darmo?

Aby skorzystać z leczenia uzdrowiskowego za darmo:

1. Poproś lekarza rodzinnego lub specjalistę o wystawienie e-skierowania.
2. NFZ przyznaje turnus najczęściej raz na 18 miesięcy (kolejne skierowanie można złożyć po roku).
3. W przypadku zagrożenia trwałą niezdolnością do pracy zapytaj lekarza o formularz PR-4 do ZUS.
4. Decyzję podejmuje lekarz orzecznik, a informację o terminie otrzymasz listownie lub przez platformę PUE ZUS.
5. Przed wyjazdem przygotuj dokumentację medyczną i zorganizuj transport.

Pamiętaj: NFZ nie zwraca kosztów przejazdu; ZUS – tak.

Wyjazd należy odwołać w przypadku wystąpienia ostrych stanów zapalnych, niewyrównanych chorób serca lub infekcji, które stanowią przeciwwskazanie do leczenia bodźcowego. Czytaj także: Lista chorób, przy których ZUS wypłaca 1780 zł miesięcznie - bez limitu dochodu