Stłuczenie mózgu – rozpoznanie, objawy, możliwe powikłania
Stłuczenie mózgu czy wstrząśnienie?
Stłuczenie mózgu pojawia się w następstwie ciężkiego urazu głowy, do którego dochodzi najczęściej podczas upadku, bójki lub różnego rodzaju wypadków.W pierwszych godzinach od wystąpienia urazu rozpoznanie stłuczenia mózgu jest bardzo trudne – w obrazie klinicznym dominują wtedy bowiem objawy wstrząśnienia. Jednak w związku z tym, że wstrząśnienie jest tylko przejściowym zaburzeniem czynności mózgu, po parogodzinnej obserwacji można stwierdzić, z jakim schorzeniem mamy do czynienia.Wstrząśnienie mózgu, choć również niebezpiecznie, nie powoduje uszkodzenia mózgu. Jego charakterystycznymi objawami są krótkotrwała utrata przytomności, niepamięć wsteczna (dotycząca okresu przed urazem), nudności, wymioty oraz zaburzenia równowagi.Stłuczenie mózgu zaś jest stanem o wiele groźniejszym dla zdrowia, ponieważ wiąże się z uszkodzeniem płatów mózgu. Chory może stracić przytomność dopiero po pewnym czasie, jednak w tym przypadku o wiele dłużej (nawet przez wiele godzin) pozostaje nieprzytomny.Stłuczeniu towarzyszy również nieobecny podczas wstrząśnienia krwawy wylew do tkanki mózgowej, który często powoduje powstanie groźnego dla zdrowia krwiaka.
Jakie objawy powoduje stłuczenie mózgu?
Pierwszymi objawami obserwowanymi podczas stłuczenia mózgu są wzmożone ciśnienie w jamie czaszkowej, obrzęk mózgu, długotrwała utrata przytomności, a także niedowład lub bezwład kończyn. W płynie mózgowo-rdzeniowym może pojawić się krew.W zależności od tego, jaki płat mózgu został uszkodzony podczas urazu, występują np. zaburzenia mowy, słuchu, wzroku lub czucia. Pojawiają się także zaburzenia koordynacji ruchowej oraz ogólne otępienie.Jeżeli zaś utrata przytomności trwa dłużej niż 6 godzin, a u chorego stwierdza się wzrost temperatury ciała, wzrost ciśnienia tętniczego, niewłaściwe ustawienie gałek ocznych lub objaw Babińskiego, prawdopodobnie doszło do stłuczenia pnia mózgu.Jest to uraz znacznie poważniejszy, bowiem zagrażający życiu. Śmiertelność sięga ponad 50 % przypadków, a wielu pacjentów nigdy nie odzyskuje przytomności.
Jak leczyć stłuczenie mózgu?
Pacjent ze stłuczeniem mózgu podlega kilkutygodniowej hospitalizacji. Stosuje się leki zmniejszające obrzęk mózgu, leki uspokajające oraz wzmacniające organizm kroplówki. W razie konieczności zalecane jest prowadzenie rehabilitacji przyłóżkowej, aby przywrócić właściwe ustawienia stawów i sprawność mięśni. W celu stwierdzenia, czy wskutek urazu w mózgu wytworzył się krwiak, należy także wykonać tomografię komputerową głowy. Jeżeli do tego doszło, pacjent niezwłocznie musi zostać poddany zabiegowi chirurgicznemu.
Stłuczenie mózgu i możliwe powikłania
Objawy stłuczenia mózgu mogą utrzymywać się przez wiele tygodni, a nawet miesięcy.Zdarza się, że nawet przy odpowiednio przeprowadzanej rehabilitacji mózg pacjentów nie wraca do stanu sprzed wypadku – mogą oni np. nigdy nie odzyskać pamięci lub pełnej sprawności ruchowej.Na tym jednak nie koniec, ponieważ w przypadku niektórych urazów występują dodatkowo późniejsze powikłania, takie jak np. odleżyny, padaczka (ryzyko wynosi 5 %), pęcherz neurogenny czy zaburzenia połykania. Chory po stłuczeniu mózgu jest o wiele bardziej narażony na zakażenia układu oddechowego i moczowego.U wielu pacjentów obserwuje się także objawy rzekomonerwicowe, takie jak drażliwość, chroniczne zmęczenie, zaburzenia koncentracji i snu oraz zmiany w zachowaniu (charakteropatia). Rośnie również ryzyko zachorowania na depresję.Jednak jednym z najbardziej przykrych w skutkach powikłań jest encefalopatia pourazowa. Występuje ona na skutek trwałego uszkodzenia mózgu, a jej objawy można porównać do objawów demencji starczej. Chory nie rozpoznaje osób z najbliższego otoczenia, cierpi na zaniki pamięci. Nie potrafi swobodnie się komunikować, a czytanie i liczenie sprawia mu trudność. Pojawiają się również problemy z orientacją w czasie i przestrzeni, w związku z czym konieczne jest otoczenie takiej osoby stałą opieką.
