Przez wiele lat rośnie w mózgu po cichu. Objawy glejaka są podstępne
Glejaki – najczęstsze złośliwe guzy mózgu – mogą rozwijać się przez długi czas bez wyraźnych objawów. Kiedy wreszcie pojawiają się bóle głowy, napady drgawek lub inne neurologiczne symptomy, choroba często jest już w zaawansowanym stadium. Wczesne rozpoznanie bywa kluczowe dla przeżycia.
- Guz mózgu, który długo nie daje objawów – sprawdź, jak rozpoznać glejaka na czas
- Glejaki to najczęstsze złośliwe nowotwory mózgu – poznaj pierwsze objawy i zalecenia specjalistów
- Ciche objawy, szybka progresja, trudne leczenie – dowiedz się, kiedy podejrzewać glejaka.ośnie w mózgu po cichu. Objawy glejaka są podstępne
Co to jest glejak i kogo najczęściej dotyczy?
Glejaki to nowotwory wywodzące się z komórek glejowych – strukturalnego „rusztowania” dla neuronów. Stanowią od 40 do 67 proc. wszystkich pierwotnych guzów mózgu i częściej występują u mężczyzn. W 2022 roku w Polsce zdiagnozowano 2644 przypadki nowotworów złośliwych mózgu, z czego blisko połowę stanowiły glejaki.
W 2021 r. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zmieniła klasyfikację nowotworów ośrodkowego układu nerwowego, kładąc nacisk na badania genetyczne – m.in. mutacje IDH czy delecje chromosomów 1p/19q – które pozwalają precyzyjnie rozpoznać typ guza i dobrać leczenie.
Najbardziej podstępne objawy glejaka
Choć glejak może rozwijać się latami, typowe objawy pojawiają się często dopiero wtedy, gdy guz osiąga znaczne rozmiary lub zaczyna uciskać istotne struktury mózgu. Warto zwrócić uwagę na takie symptomy jak:
- coraz silniejsze bóle głowy, szczególnie nad ranem;
- nagłe napady drgawek, zwłaszcza u osób bez wcześniejszej diagnozy padaczki;
- zaburzenia mowy, pamięci, widzenia;
- osłabienie jednej strony ciała, niezgrabność ruchów;
- nudności i wymioty bez uchwytnej przyczyny.
Dla najgroźniejszej formy choroby – glejaka wielopostaciowego (glioblastoma multiforme, GBM) – mediana przeżycia wynosi jedynie 14,6 miesiąca, a pięcioletnie przeżycie to zaledwie 6,9 proc.
Kiedy reagować i jak wygląda diagnostyka?
Nie lekceważ nawracających bólów głowy, szczególnie tych, które budzą w nocy lub nasilają się z czasem. Każdy pierwszy napad drgawek wymaga pilnej diagnostyki obrazowej – tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego. Zmiany osobowości, zaburzenia pamięci czy pogorszenie równowagi to kolejne sygnały, które powinny skłonić do konsultacji neurologicznej.
W sytuacjach nagłych – takich jak nagły, bardzo silny ból głowy, utrata przytomności czy gwałtowny niedowład – należy niezwłocznie zgłosić się na SOR. To mogą być objawy wzrostu ciśnienia śródczaszkowego.
Zgodnie z wytycznymi European Association for Neuro-Oncology (EANO 2023), diagnostyka glejaków obejmuje rezonans z kontrastem, biopsję oraz badania molekularne. Leczenie łączy chirurgię, radioterapię i chemioterapię temozolomidem. Kluczowe znaczenie ma doświadczenie ośrodka – niższa śmiertelność okołooperacyjna obserwowana jest tam, gdzie wykonuje się co najmniej 40 operacji glejaków rocznie.
Źródło: European Association for Neuro-Oncology, Pacjenci
