To oznaki, że trzeba zrobić gastroskopię. Nawet przed 45. rokiem życia

Gastroskopia – co to za badanie?

Gastroskopia to badanie górnego odcinka przewodu pokarmowego, czyli przełyku, żołądka i początkowej części dwunastnicy, za pomocą endoskopu. Polega na wprowadzeniu pacjentowi przez usta aż w te wymienione rejony, cienkiego, elastycznego przewodu z kamerą na końcu (gastroskop), która przekazuje obraz na monitor.

Podczas zabiegu lekarz może ocenić stan błony śluzowej układu pokarmowego, a także pobrać wycinki do dalszych badań (biopsja), czy usunąć polipy. Gastroskopię przeprowadza się ze znieczuleniem miejscowym (spray na gardło), a w niektórych przypadkach (np. jeśli pacjent czuje silny lęk) także w znieczuleniu ogólnym.

Choć całe badanie nie trwa długo, bo ok. 10-15 minut, nie jest zbyt zachęcające. Wiąże się z nieprzyjemnymi doznaniami, a także z koniecznością bycia na czczo przed badaniem. Dlatego wielu pacjentów unika gastroskopii tak długo, jak tylko się da, nawet gdy mają pewne niepokojące objawy. A to nie jest dobre podejście, bo im później wykryje się dany problem, tym trudniejsze jest leczenie.

Kiedy należy wykonać gastroskopię?

A kiedy powinno się wykonać gastroskopię? Generalnie, nie ma takiego konkretnego momentu, jakim może być np. osiągnięcie określonego wieku. „W Europie nie badamy przesiewowo pacjentów w żadnym wieku w kierunku raka żołądka, nie ma takich zaleceń. Natomiast są takie zalecenia w Japonii, w Korei, w Chinach, czyli w krajach Dalekiego Wschodu. Wykonuje się je tam u wszystkich, którzy przekroczą określony wiek, nawet gdy nie ma objawów. W Europie takiej szansy nie ma, bo na raka żołądka chorujemy znacznie rzadziej i klinicznie, epidemiologicznie gastroskopia przesiewowa jest nieuzasadniona” – mówi  prof. Jarosław Reguła, konsultant krajowy w dziedzinie gastroenterologii dla cowzdrowiu.pl.

Natomiast zaleca się, by po 45. roku życia, co 5 lat wykonywać to badanie profilaktycznie. Dzięki temu można wykryć wiele nieprawidłowości, jak choćby stany zapalne, nadżerki, czy bakterię Helicobacter pylori, i wdrożyć leczenie. Skierowanie na to badanie otrzymamy od lekarza rodzinnego. Bywają jednak sytuacje, kiedy gastroskopię należy wykonać wcześniej.

Wskazania do gastroskopii

Gastroskopia to jedno z najdokładniejszych badań diagnostycznych dla górnej części układu pokarmowego, umożliwiające bezpośrednią ocenę i ewentualne interwencje. Nie należy z nim zwlekać, zwłaszcza gdy pojawią się pewne niepokojące objawy. To mogą być:

• chudnięcie bez wyraźnej przyczyny – nie jest tak, że się odchudzamy, nie mamy czasu jeść, albo nie jemy z powodu stresu – odżywiamy się normalnie, a tracimy masę ciała. Ten objaw może wskazywać na nowotwór żołądka lub dwunastnicy,
  
• częste wymioty – zwłaszcza z krwią lub z kawałkami przypominającymi "fusy z kawy",
  
• nawracające bóle brzucha , które również nie mają wyraźnej przyczyny – zwłaszcza ból w nadbrzuszu, który nasila się po jedzeniu , ponieważ może być związany z wrzodami żołądka lub dwunastnicy,
  
• trudności w przełykaniu , uczucie „czegoś” w gardle,
  
• częsta zgaga – pieczenie w przełyku i cofanie się treści żołądkowej mogą świadczyć o refluksie żołądkowo-przełykowym . Nieleczony refluks prowadzi do powikłań, takich jak zapalenie przełyku czy zmiany przednowotworowe (przełyk Barretta),
  
• niewyjaśniona anemia – zwłaszcza z niedoboru żelaza, może być wynikiem przewlekłego krwawienia z wrzodów lub nowotworów przewodu pokarmowego.

Nie unikajmy badań. Wczesna diagnostyka może zapobiec naprawdę poważnym komplikacjom, takim jak perforacja wrzodu czy rozwój nowotworów.

Zobacz także:

Gastroskopia - kiedy ją zrobić i jak przygotować się do badania?

Program "Profilaktyka 40 Plus" - Bezpłatne badania dla Polaków. Dlaczego warto skorzystać? Ekspert tłumaczy

Wrzody żołądka - wywiad z ekspertem. Jak rozpoznać wrzody żołądka? Jakie są objawy? Jak leczyć wrzody? Czy jest to choroba uleczalna? Co jeść, a czego unikać?