Zespół Cushinga - niezbędne informacje
Początkowo zauważalne są zaledwie pojedyncze objawy zespołu Cushinga, takie jak łatwe tworzenie się siniaków, zaczerwienienie skóry twarzy, żywoczerwone rozstępy o szerokości oraz zanik bliższych mięśni kończyn. Z czasem postępowania choroby pojawiają się widoczny przyrost masy ciała, prowadzący do otyłości, gromadzenie się tkanki tłuszczowej na karku, w okolicach nadobojczykowych, twarzy i tułowiu, przy jednoczesnym zachowaniu szczupłych kończyn. Oprócz tego można zauważyć ścieńczenie skóry, szerokie rozstępy na skórze brzucha, ud, pośladków, piersi, zaburzenia miesiączkowania, postępujący trądzik, zmiany zachowania, spowodowane emocjonalną chwiejnością oraz zaburzeniami funkcji poznawczych. W przebiegu zespołu Cushinga, może pojawić się także osteoporoza, złamania w okolicach kręgów i ogólne osłabienie siły mięśniowej. W przypadku dzieci choroba ta objawia się opóźnionym rozwojem wzrostu prowadzącego nawet do karłowatości oraz postępująca martwicą skóry
Jak objawia się zespół Cushinga?
Zespół Cushinga – przyczyny
Aby poznać przyczyny powstawania tej choroby należy zrozumieć, jak funkcjonują nadnercza. W optymalnych warunkach są kontrolowane przez przysadkę, czyli gruczoł położony w środkowym dole czaszkowym. Oznacza to, że uwalniany przez przysadkę hormon adrenokortykotropowy (ACTH) pobudza produkcję i wydzielanie kortyzolu przez nadnercza. Substancje te są niezbędne do życia każdego organizmu, jednakże ich podwyższone stężenie działa niekorzystnie. Najczęściej, zespół Cushinga wynika z długotrwałego podawania tzw. GKS w formie leku przeciwzapalnego, spowodowanego chociażby reumatoidalnym zapaleniem stawów. W takim przypadku przyczyna choroby jest egzogenna. Pozostałe przypadki, będące efektem nadmiernej syntezy kortyzolu przez nadnercza, określa się mianem endogennego zespołu Cushinga. Do najczęstszych przyczyn - oprócz nadmiernego spożywania niektórych leków - należą guz przysadki wydzielający ACTH, ektopowe wydzielanie ACTH przez guzy hormonalnie czynne, rak drobnokomórkowy płuca, hiperkortyzolizm niezależny od ACTH, gruczolak nadnercza, rak nadnercza oraz jego przerost.
Jak leczyć zespół Cushinga?
Odpowiednie leczenie zespołu Cushinga wiąże się ściśle z jego przyczyną. Z tego powodu niezbędne jest jej rozpoznanie. W przypadku hiperkortyzolemii spowodowanej przez guz nadnercza zalecane jest usunięcie całości nadnercza. Rekomendowaną metodą leczenia jest również operacyjne usunięcie guza przysadki przez zatokę klinową, którego można dokonać jedynie w specjalistycznych placówkach, przeprowadzających operacje o charakterze neurochirurgicznym. Jeśli zapadła decyzja o leczeniu za pomocą operacji, należy ówcześnie przygotować osobę cierpiącą na zespół Cushinga poprze podanie jej leków hamujących syntezę kortyzolu. Jest tak dlatego, że poprawia to ogólne warunki operacyjne i zmniejsza ryzyko powikłań okołooperacyjnych. Po skutecznym leczeniu wiele objawów zespołu Cushinga zmniejsza się lub całkowicie znika. Zdarza się jednak, że w niektórych przypadkach kilkutygodniowe przyjmowanie hydrokortyzonu jest niezbędne ze względu na przejściową niedoczynność nadnerczy.