Czujesz, że masz zawał? Nie panikuj – postaraj się zrobić kilka prostych rzeczy

Kiedy serce woła o pomoc

Zawał serca to sytuacja, w której fragment mięśnia sercowego przestaje być dotleniany, ponieważ jedna z tętnic wieńcowych została zablokowana. Najczęściej winny jest zakrzep powstały na pękniętej blaszce miażdżycowej. Wtedy krew nie może dopłynąć do części serca – i ta zaczyna obumierać.

To stan bezpośredniego zagrożenia życia. Choroby układu krążenia odpowiadają w Polsce za niemal 40 proc. wszystkich zgonów, a tysiące osób rocznie trafiają do szpitala z zawałem serca. Niestety, wielu z nich nie udaje się uratować właśnie dlatego, że pomoc nadeszła zbyt późno. Każda minuta bez krwi to kolejne komórki serca, których nie da się już odzyskać.

Przeczytaj też: Te objawy pojawiają się już miesiąc przed zawałem. Ma je 70 proc. chorych

Gdy ktoś obok ma zawał – działaj szybko i spokojnie

Zawał rzadko wygląda tak dramatycznie jak w filmach. Typowe objawy to silny, gniotący ból lub ucisk w klatce piersiowej, który może promieniować do lewego ramienia, szyi, szczęki czy pleców. Często towarzyszą mu duszność, zimne poty, nudności, a nawet zawroty głowy.

Jeśli jesteś przy kimś, kto może mieć zawał:
– natychmiast wezwij pomoc – numer 112 lub 999
– pomóż choremu usiąść w pozycji półleżącej, z lekko uniesionym tułowiem
– rozepnij mu ubranie i zapewnij dopływ świeżego powietrza
– jeśli nie ma przeciwwskazań, podaj 300 mg aspiryny do pogryzienia – spowalnia tworzenie się skrzepu
– zostań z tą osobą do przyjazdu karetki, obserwuj jej oddech i reakcje

Jeśli straci przytomność i nie oddycha, rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową. Nawet jeśli nie jesteś przeszkolony, uciskaj klatkę piersiową rytmicznie – liczy się każda sekunda

Przeczytaj też: 999 czy 112 – który numer jest lepszy, żeby wezwać karetkę?

Gdy to ty czujesz, że serce bije inaczej

Zawał może pojawić się znienacka – w czasie spoczynku, wysiłku, a nawet snu. Jeśli czujesz silny ból w klatce piersiowej, ucisk, duszność lub nagłe osłabienie:

 1. Natychmiast zadzwoń na 112 i powiedz, że podejrzewasz zawał. Nie próbuj jechać do szpitala samodzielnie.

 2. Otwórz drzwi wejściowe lub pozostaw je odblokowane – tak, by ratownicy mogli wejść, nawet jeśli stracisz przytomność.

 3. Usiądź lub połóż się w pozycji półleżącej, z podpartym tułowiem.

 4. Jeśli masz aspirynę, pogryź 300 mg i połknij. Jeśli jesteś uczulony lub lekarz zabronił ci jej stosowania – pomiń ten krok.

 5. Oddychaj spokojnie i nie panikuj. Nerwy i strach przyspieszają tętno i zwiększają zapotrzebowanie serca na tlen, co może pogorszyć sytuację.

Aspiryna i spokój – dwa sprzymierzeńcy serca

Aspiryna to lek, który każdy powinien mieć w domu i w samochodzie. Działa przeciwpłytkowo – zmniejsza lepkość krwi i utrudnia tworzenie się zakrzepów. W przypadku zawału może ograniczyć jego rozległość i zwiększyć szanse na przeżycie. Ważne, by nie połykać jej w całości, tylko pogryźć – wtedy szybciej się wchłania.

Drugim ratunkiem jest zachowanie zimnej krwi. W sytuacji zagrożenia ciało zalewa adrenalina, serce zaczyna bić szybciej, a zapotrzebowanie na tlen rośnie. Spokojny, kontrolowany oddech pomaga to zahamować.

Zawał to jedno z tych zdarzeń, które przychodzą nagle – ale świadomość, jak się zachować, może być różnicą między tragedią a szczęśliwym zakończeniem. Zapamiętaj: telefon, otwarte drzwi, aspiryna i spokój. Te cztery rzeczy naprawdę mogą uratować życie.

Źródła: 

Źródła: https://wsrm.lodz.pl/aktualnosci/dekalog-mitow-pierwszej-pomocy/
https://www.mountsinai.org/health-library/injury/heart-attack-first-aid
https://www.jhah.com/en/news-events/news-articles/survive-a-heart-attack-when-alone
https://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-heart-attack/basics/art-20056679