Czy celiakia może prowadzić do nowotworu? Lekarz nie pozostawia wątpliwości
Celiakia to choroba autoimmunologiczna, która dotyka wiele narządów i pojawia się u osób z predyspozycjami genetycznymi, które spożywają pokarmy zawierające gluten. Osoby chore zmagają się głównie z problemami związanymi z układem trawiennym, jednak mogą pojawiać się także różne objawy pozajelitowe. Należy podkreślić, że nieleczona celiakia może prowadzić do poważnych skutków zdrowotnych, od niedoborów pokarmowych, po zmiany nowotworowe. Artykuł powstał na podstawie rozmowy z gastroenterologiem lek. Jackiem Kowerzanow.
Skąd się bierze celiakia?
Konsumpcja produktów zawierających gluten przez osoby z predyspozycjami genetycznymi pobudza układ immunologiczny do wytwarzania specyficznych przeciwciał. Wytworzone przeciwciała wywołują stan zapalny, który rozwija się głównie w jelicie cienkim, powodując uszkodzenie lub zanik kosmków jelitowych. W kosmkach jelitowych zachodzi proces wchłaniania i trawienia spożywanych pokarmów. Cały proces zapalny prowadzi do niedoborów żywieniowych i do występowania przykrych dolegliwości. Celiakia jest chorobą przewlekłą i nieuleczalną, ale można ją skutecznie kontrolować poprzez dietę bezglutenową. Pacjenci powinni regularnie odwiedzać lekarza i dietetyka oraz wykonywać badania kontrolne, aby monitorować stan zdrowia i zapobiegać powikłaniom.
Gluten jest mieszaniną białek obecnych w niektórych zbożach, takich jak m.in. pszenica, żyto i jęczmień. U osób z celiakią powoduje on uszkodzenie lub zanik kosmków jelitowych, co zaburza wchłanianie składników odżywczych z pokarmu.
Celiakia a ryzyko zachorowania na nowotwory
Celiakia zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwory związane z przewodem pokarmowym, takie jak rak jelita cienkiego, rak jelita grubego, rak przełyku i chłoniak nieziarniczy. Ryzyko to jest najwyższe u osób z niezdiagnozowaną lub nieleczoną celiakią, które nadal spożywają gluten. Przyczyna tej korelacji nie jest w pełni poznana, ale może być związana z przewlekłym stanem zapalnym, zaburzeniami immunologicznymi lub zmianami w mikrobiocie jelit.
„ Jeżeli celiakia nie jest rozpoznana czy też jest źle prowadzona, może prowadzić do powikłań onkologicznych, głównie z przewodu pokarmowego bądź układu krwionośnego (chłoniaka).” - powiedział gastroenterolog lek. Jacek Kowerzanow.
Jakie są objawy jelitowe celiakii?
"W tak zwanej postaci klasycznej mamy do czynienia głównie z objawami z przewodu pokarmowego. Pacjenci uskarżają się najczęściej na luźne wypróżnienia z towarzyszącymi wzdęciami i bólami brzucha. Bóle te są niecharakterystyczne i mogą mieć różne umiejscowienie. W miarę postępu choroby obserwujemy także spadek masy ciała.” - powiedział gastroenterolog lek. Jacek Kowerzanow.
Objawy jelitowe celiakii:
- bóle brzucha,
- wzdęcia,
- biegunki,
- spadek masy ciała.
Jakie są objawy pozajelitowe celiakii?
Celiakia nie jest tylko chorobą jelit, ale może wpływać na wiele innych narządów i układów w organizmie. Ważne jest zatem, aby rozpoznać jej objawy i zastosować odpowiednią dietę bezglutenową.
„ W postaci nieklasycznej bądź subklinicznej, oprócz dolegliwości jelitowych mogą także pojawić się objawy spoza przewodu pokarmowego, m.in. opryszczkowe zapalenie skóry, nawracające afty w jamie ustnej, objawy ze strony układu płciowo – moczowego (zaburzenia miesiączkowania, niepłodność, nawracające poronienia). Spotykamy się też z dolegliwościami ze strony układu nerwowego, takimi jak m.in. padaczka czy nawracające migreny.” - powiedział gastroenterolog lek. Jacek Kowerzanow.
Celiakia może prowadzić do niedoborów pokarmowych, skutkiem czego może być osteoporoza czy anemia. „ W przebiegu tej choroby mamy do czynienia z różnymi niedoborami pokarmowym. Jeśli dotyczą gospodarki wapniowo – fosforanowej, mogą prowadzić do osteoporozy. Przy niedoborach żelaza (co jest bardzo często spotykane u młodych kobiet) bądź witaminy B12 i kwasu foliowego, dochodzi do anemii, czyli niedokrwistości.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
Objawy pozajelitowe celiakii:
- nawracające afty w jamie ustnej,
- opryszczkowe zapalenie skóry,
- zaburzenia miesiączkowania,
- niepłodność,
- poronienia,
- migreny ,
- padaczka,
- niedobory pokarmowe,
- anemia.