Nukleotydaza (5-nukleotydaza) – w jakim celu wykonuje się badanie poziomu nukleotydazy we krwi? O czym mogą świadczyć wyniki powyżej normy?
Czym jest nukleotydaza (5-nukleotydaza)?
Nukleotydaza jest enzymem biorącym udział w hydrolizie nukleotydu z wytworzeniem nukleozydu i fosforanu. Nukleotydy to organiczne związki chemiczne, które są głównymi składnikami kwasów nukleinowych DNA i RNA. Nukleotydaza jest znana jako enzym hydrolityczny – pełni rolę katalityczną w procesie hydrolizy i przekształca wiele różnych cząsteczek nukleotydów. W organizmie odgrywa kluczową rolę w układzie pokarmowym, ułatwiając trawienie poprzez rozkład kwasów nukleinowych. Znajduje się przede wszystkim w mięśniach, wątrobie oraz trzustce.
Można wyróżnić jej dwa rodzaje, w zależności od tego, który koniec jest hydrolizowany. Należą do nich 5-nukleotydaza – znana również jako NT5C, NT5C1A, NT5C1B, NT5C2, NT5C3 i 3-nukleotydaza - znana również jako NT3. Podstawową funkcją 5-nukleotydazy jest metabolizm nukleotydów, przekształcanie nukleotydów zewnątrzkomórkowych w nukleozydy. Nukleotydaza (5-nukleotydaza) w ludzkim organizmie jest wydzielana przez komórki miąższu wątroby do żółci.
Nukleotydaza (5-nukleotydaza) – kiedy wykonuje się badanie?
Oznaczenie stężenia nukleotydazy (5-nukleotydazy) służy do określenia przyczyny zwiększonej aktywności fosfatazy alkalicznej. Badanie wykonuje się przede wszystkim w diagnostyce niedrożności dróg żółciowych. Poziom 5-nukleotydazy zwiększa się także w przypadku przerzutów nowotworowych do wątroby i pierwotnej marskości żółciowej.
Wskazania do przeprowadzenia badania poziomu nukleotydazy to podejrzenie:
niedrożności dróg żółciowych,
chorób wątroby, zwłaszcza tych, związanych z cholestazą zewnątrz- i wewnątrzwątorbową, czyli zastojem żółci (przyczyną cholestazy mogą być np. infekcyjne zapalenia wątroby czy zaburzenia metaboliczne),
raka wątroby,
choroby trzustki,
marskości wątroby,
stosowania leków toksycznych dla wątroby.
Nukleotydaza (5-nukleotydaza) – jak przebiega badanie?
Badanie polega na oznaczeniu stężenia nukleotydazy (5-nukleotydazy) w surowicy. Krew pobiera się z żyły, pacjent powinien przed wizytą w laboratorium pozostawać na czczo przez minimum osiem godzin. Lekarz może zalecić zaprzestanie przyjmowania niektórych leków, które mogą wpływać na wynik testu, np. izoniazydu, metyldopy czy nitrofurantoiny. Należy jednak pamiętać, że taką decyzję podejmuje wyłącznie specjalista.
Norma nukleotydazy we krwi to 0,6-2,4 nmol/l/s.
