Niedobór tego pierwiastka zauważysz na paznokciach. Reaguj
Matowe, kruche paznokcie lub białe plamki to nie tylko problem estetyczny. Dermatolodzy ostrzegają, że takie zmiany mogą sygnalizować niedobór cynku – pierwiastka, który odpowiada m.in. za regenerację skóry, odporność i gojenie ran. Jak rozpoznać, że organizm ma go za mało, i kiedy warto zrobić badania?
- Białe plamki i łamliwość paznokci mogą wskazywać na niedobór cynku, ale nie są jedynym objawem.
- Niskie stężenie cynku wpływa na odporność, włosy i gojenie ran.
- O potwierdzeniu niedoboru decyduje badanie krwi – nie wygląd paznokci.
Czym jest cynk i dlaczego ma znaczenie
Cynk to jeden z kluczowych mikroelementów – obecny w każdej komórce organizmu. Wspiera ponad 300 enzymów odpowiedzialnych za procesy metaboliczne, w tym syntezę białek, gojenie ran, odporność i wzrost komórek skóry. Dorosła osoba potrzebuje go dziennie ok. 8–11 mg (według wytycznych European Food Safety Authority – EFSA).
Zapotrzebowanie rośnie m.in. u:
- kobiet w ciąży i karmiących,
- osób z chorobami jelit, cukrzycą lub chorobami wątroby,
- wegetarian i wegan (roślinne źródła cynku są gorzej przyswajalne).
Niedobór pojawia się stopniowo – i choć trudno go rozpoznać po jednym objawie, paznokcie bywają pierwszym „sygnałem ostrzegawczym”.
Jak paznokcie pokazują niedobór cynku?
Cynk odpowiada za podział komórek w macierzy paznokcia, czyli w miejscu, z którego wyrasta płytka. Gdy go brakuje, wzrost staje się wolniejszy i zaburzony. Dermatolodzy opisują kilka typowych zmian:
- białe plamki (leukonychia) – drobne, mleczne punkty lub kreski, które nie znikają po przetarciu;
- łamliwość i rozdwajanie się płytki;
- matowość i brak połysku;
- pionowe prążkowanie paznokci;
- w skrajnych przypadkach – spowolniony wzrost lub odklejanie się płytki od łożyska.
Uwaga: nie każda biała plamka oznacza niedobór cynku. Może być skutkiem urazu mechanicznego, kontaktu z detergentem lub infekcji grzybiczej. Dlatego lekarze zalecają, by nie diagnozować się samodzielnie na podstawie wyglądu dłoni.
Według danych National Institutes of Health (NIH, 2023) niedobór cynku dotyczy ok. 10–20 % populacji krajów rozwiniętych, szczególnie osób starszych i na dietach eliminacyjnych.
Co możesz zrobić i kiedy iść do lekarza?
Jeśli zauważasz zmiany w wyglądzie paznokci, warto ocenić też inne objawy niedoboru cynku:
- częste infekcje,
- wolne gojenie się ran,
- wypadanie włosów,
- suchość skóry i trądzik,
- spadek apetytu i smaku.
Aby potwierdzić niedobór, wystarczy badanie poziomu cynku w surowicy krwi. Lekarz rodzinny lub dermatolog może je zlecić w ramach diagnostyki objawów skórnych.
Źródła cynku w diecie:
- mięso i drób (wołowina, indyk),
- owoce morza, zwłaszcza ostrygi,
- jaja, nasiona dyni, orzechy, rośliny strączkowe, pełnoziarniste produkty zbożowe.
Jeśli wynik badań potwierdzi niedobór, lekarz może zalecić suplementację – zwykle krótkotrwałą i pod kontrolą, bo nadmiar cynku również szkodzi (może zaburzać wchłanianie miedzi i żelaza).
Warto zgłosić się do specjalisty, gdy zmiany na paznokciach utrzymują się ponad 2–3 miesiące, nasilają się lub towarzyszy im wypadanie włosów czy spadek odporności.
Źródło: Pacjenci.pl
