Tran był zmorą naszego dzieciństwa. Dlaczego warto go pić?
Sezon jesienno-zimowy to dla wielu z nas sezon infekcyjny. To właśnie teraz organizm potrzebuje szczególnego wsparcia – możemy je mu zapewnić m.in. poprzez stosowanie tranu, oleju otrzymywanego z dorsza atlantyckiego lub ryb dorszowatych. Co tak wyjątkowego jest w tranie? Dlaczego nie powinno go zabraknąć w domowej apteczce?
Tran – życiodajny tłuszcz
Tran jest to ciekły tłuszcz, powstający ze świeżej wątroby dorsza atlantyckiego lub ryb z rodziny dorszowatych. W składzie tranu znajdują się niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe z grupy omega-3 – są to kwas eikozapentaenowy (EPA) i kwas dokozaheksaenowy (DHA). Tran jest także źródłem witaminy A i witaminy D. W Skandynawii znany jest od setek lat, choć Europejczycy poznali go kilkadziesiąt lat temu.
Określenie „tran” używa się obecnie do nazywania różnych olejów pozyskiwanych z ryb np. rekina czy halibuta. Jednak termin ten jest zastrzeżony tylko dla oleju pozyskiwanego z ryb z gatunku dorszowatych.
Wzmacnia układ odpornościowy i redukuje zły cholesterol
Obecne w tranie nienasycone kwasy tłuszczowe z grupy omega-3 i omega-6 wspierają produkcję hormonów przeciwzapalnych, dzięki którym układ odpornościowy działa sprawniej. Witamina A korzystnie wpływa na błony śluzowe – uszczelnia je, regeneruje i tym samym utrudnia przenikanie drobnoustrojów. Dlatego warto stosować tran w sezonie jesienno-zimowym. Kwasy tłuszczowe omega-3 są niezbędne, by procesy metaboliczne przebiegały prawidłowo – kwasy EPA i DHA mogą ograniczać reakcje zapalne i alergiczne.
„ W okresie jesienno – zimowym oraz zimowo – wiosennym, kiedy nasza odporność jest osłabiona, warto wspomagać się suplementacją kwasów omega-3, cynkiem oraz witaminą D ”. - powiedziała psychodietetyczka Katarzyna Sobolewska
Tran polepsza także funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego. Dzięki kwasom omega-3 obniżony zostaje poziom trójglicerydów we krwi i sprawniej funkcjonuje śródbłonek naczyniowy – powoduje to również obniżenie ciśnienia tętniczego krwi. Norwescy naukowcy przeprowadzili badania, które wykazały, że ryzyko wystąpienia ostrego zespołu wieńcowego u pacjentów chorych na cukrzycę i przyjmujących kwasy omega-3, jest o 50% niższe. Kwasy omega-3 mogą również obniżać stężenie trójglicerydów w osoczu krwi.
Tran – dla dzieci, dorosłych i seniorów
Właściwości tranu sprawiają, że mogą go przyjmować zarówno dzieci, jak i dorośli. Jednak przy zakupie suplementu koniecznie należy się upewnić dla jakiej grupy wiekowej jest przeznaczony - tran dla dziecka nie powinien zawierać sztucznych barwników, konserwantów i substancji słodzących. Dzieciom zaleca się stosowanie tranu przede wszystkim po to, by wzmocnić ich układ kostny, zęby i poprawić wzrok .
Tran bywa pomocny także dla kobiet w ciąży. Kwasy omega-3 przyczyniają się do prawidłowego rozwoju układu nerwowego dziecka – dlatego kluczowe jest, by wybierać tylko tran dobrej jakości. Mimo to przed rozpoczęciem suplementacji konieczna jest konsultacja z lekarzem.
Z tranem trzeba ostrożnie
Mimo dobroczynnego wpływu tranu na organizm pamiętajmy, że jest to suplement diety, więc wskazane jest zachowanie umiaru.
„ Warto przyjrzeć się temu, dlaczego mamy niedobory niektórych witamin i składników mineralnych. Przyczyną mogą być różne schorzenia, o których nie wiemy, np. nieszczelne jelita. Należy więc znaleźć źródło problemu. Warto zrobić cały pakiet badań, nie tylko na poziom danego składnika, który chcemy suplementować. Morfologia z rozmazem TSH i lipidogram to podstawowe badania, które należy wykonać. Pamiętajmy, że suplementy mają nam służyć jako dopełnienie terapii, a nie maskować problem ”. - powiedziała psychodietetyczka Katarzyna Sobolewska
Tran należy przyjmować zgodnie z zaleceniami producenta. Przedawkowanie witaminy D i A może spowodować problemy zdrowotne:
„ Spożywanie suplementów na własną rękę może powodować wystąpienie skutków ubocznych. Stosując suplementy, których nie potrzebujemy możemy doprowadzić do hiperwitaminozy, czyli zbyt wysokiego stężenia poszczególnych witamin i minerałów w organizmie. Nie możemy łykać suplementów, tak jak przysłowiowe cukierki, ponieważ mają wpływ na nasz organizm i mogą nam zaszkodzić ”. - powiedziała psychodietetyczka Katarzyna Sobolewska
Przyjmowanie dużych dawek tranu przez dłuższy czas może zaburzyć krzepliwość krwi.
Przeciwwskazaniem do stosowania suplementu są choroby nerek np. kamica nerkowa i przyjmowanie leków przeciwzakrzepowych.
