Wścieklizna to śmiertelna choroba. Jak jej zapobiegać?

Wścieklizna – przyczyny

Wścieklizna wywoływana jest przez RNA-wirus pochodzący z rodziny rabdowirusów, który jest swoistym przykładem wirusa neurotropowego. Oznacza to, że namnaża się on i szerzy w układzie nerwowym.

Rezerwuarem zarazka są drapieżniki np. lisy, wiewiórki czy nietoperze, ale zdarza się także, że nieoczekiwanie zarażone wścieklizną mogą być także krowy, psy czy koty. Warto wiedzieć, że niewielkie gryzonie takie jak szczur, mysz czy chomik nie zarażają człowieka, dlatego też pogryzienie przez nie nie stanowi wskazań do szczepień przeciwko wściekliźnie.

Wścieklizna – objawy

Symptomy wścieklizny związane są z okresem jej wylęgania. U człowieka wynosi on zazwyczaj od 3 do 12 tygodni, ale może być krótszy lub o wiele dłuższy. Zdarzało się, że w niektórych przypadkach wynosił on nawet rok. Objawy mogą pojawić się bardzo szybko, jeśli ukąszona została głowa, twarz, kark lub szyja.

Najpierw w miejscu ukąszenia pojawia się zazwyczaj ból, przekrwienie i przeczulica tkanek oraz mrowienie, pieczenie lub drętwienie. Często obserwuje się także stany podgorączkowe, bóle głowy, złe samopoczucie oraz nudności i wymioty.

Warto wiedzieć, że po tym początkowym okresie, zaczyna rozwijać się pełny obraz kliniczny wścieklizny. Pojawia się wówczas duża wrażliwość na światło i dźwięk, pobudzenie psychoruchowe, przeczulica skóry, omamy wzrokowe i słuchowe, wzrasta temperatura ciała oraz występuje łzawienie i ślinotok.

W końcu pojawia się najbardziej charakterystyczna cecha wścieklizny, czyli wodowstręt. Cechuje się on bardzo bolesnymi kurczami mięśni jamy ustnej, gardła i krtani, które mają miejsce początkowo tylko przy piciu, następnie na sam widok wody, co powoduje, że ugaszenie pragnienia jest niemożliwe.

Dodatkowo, mogą także wystąpić kurcze mięśni oddechowych, drżenia oraz drgawki. Oddech chorego staje się męczący i pojawia się sinica twarzy. Większość osób zarażonych wścieklizną umiera w okresie pobudzenia, najczęściej podczas napadu drgawek. U niektórych osób po okresie pobudzenia występuje okres porażeń wiotkich i śpiączka.

Wścieklizna – diagnostyka

W każdym przypadku pokąsania człowieka przez zwierzę należy wyeliminować możliwość zakażenia wścieklizną.

Za podejrzane uważa się osoby, który mogły ulec zakażeniu w wyniku ugryzienia przez dzikie zwierzę, ugryzienia przez wściekłe zwierze domowe lub zwierzę z podejrzeniem wścieklizny, a także pokąsania przez zwierzę nieznanego pochodzenia lub nawet zwierzę domowe, które zaginęło.

Dodatkowo, podejrzewać wściekliznę można, kiedy doszło do zanieczyszczenia błon śluzowych lub uszkodzonej skóry śliną lub substancją mózgową zwierzęcia wściekłego lub z podejrzeniem wścieklizny, gdyż na 2 tygodnie przed wystąpieniem objawów chorobowych zwierzę ma wirusy w ślinie

Wścieklizna – leczenie

Niestety, nie ma skutecznej terapii wścieklizny. Większość chorych umiera w ciągu kilku dni, nawet przy zastosowaniu nowoczesnych metod opieki medycznej na oddziałach intensywnej terapii opieki medycznej.

Pojedyncze osoby, które przeżyły wściekliznę, otrzymały szczepionkę przeciwko tej chorobie przez wystąpieniem objawów zachorowania. Mogło to być czynnikiem decydującym o przeżyciu.

Wścieklizna pozostaje zatem chorobą prawie zawsze śmiertelną. Można jednak jej uniknąć dzięki zastosowaniu odpowiedniej profilaktyki.