Zaglądaj czasem do ubikacji. Taki stolec to alarm od jelit

Wszyscy to robimy

Defekacja to naturalna czynność fizjologiczna. Tak samo jak oddychanie, jedzenie czy spanie. Mimo to mówienie o kale, stolcu, czy kupie, budzi wstyd, zażenowanie, czasem obrzydzenie. Gdy jeszcze chodzi o kupkę dziecięcą, jest to do przyjęcia. Ale żeby dorosły człowiek zastanawiał się nad konsystencją, zapachem, czy częstotliwością...?!

A przecież lekarze od lat uczą: obserwacja stolca może pomóc wykryć wiele chorób – od nietolerancji pokarmowych, przez problemy z wątrobą, aż po nowotwory jelita grubego. Przeczytaj też: To znak, że możesz mieć raka trzustki. Przyjrzyj się swojemu stolcowi

Jak powinien wyglądać zdrowy stolec?

Nie musisz być gastroenterologiem, żeby z grubsza ocenić, czy wszystko jest w porządku. Wystarczy, że raz na jakiś czas… rzucisz okiem w muszlę. Serio. Pomocna może być skala bristolska (BSFS), czyli klasyfikacja stolca stworzona przez brytyjskich naukowców. Dzieli ona kał na siedem typów, od bardzo twardych bobków aż po wodniste biegunki. I tylko typy 3 i 4 uznawane są za zdrowe.

Typ 3 to kał przypominający kiełbaskę z popękaną powierzchnią, typ 4 – gładka, miękka „kiełbasa” lub wąż. Taki stolec oznacza, że jelita pracują prawidłowo. Jeśli robisz go codziennie – gratulacje! Twój układ pokarmowy działa jak trzeba.

Dokładnie pokazuje to Katarzyna Polok, technik żywienia i specjalistka od zdrowych jelit. Na tym filmie wyjaśnia, jak powinien wyglądać prawidłowy stolec:

„Jeśli twoje codziennie stolce wyglądają jak u królika (kulki) lub są ich zlepkiem, to znaczy, że masz zaparcia. Polecam zwiększyć ilość błonnika w diecie, jak i również ilość płynów”.

„Jeśli twój stolec ma kształt gładkiej kiełbaski lub ma lekkie zarysowania, wszystko jest w porządku. To właśnie taki stolec jest idealny i powinniśmy do niego dążyć”.

„Jeśli twój stolec na co dzień się rozpada, jest mazisty lub płynny, lub zawiera śluz, warto to sprawdzić, ponieważ może to wskazywać na infekcję jelitową”.

Czytaj też: Po tym poznasz, że czas zrobić kolonoskopię. Gdy to zobaczysz, biegiem do lekarza

Kolor i zapach też mają znaczenie

Kształt to nie wszystko. Trzeba też zwrócić uwagę na kolor stolca. Zdrowy powinien mieć kolor brązowy – od jasnego po ciemny. Za ten odcień odpowiada bilirubina, czyli produkt rozpadu czerwonych krwinek. Ale jeśli pojawi się kolor:

• czarny – wynika czasem ze spożywania suplementów żelaza i buraków, ale może też oznaczać krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego (np. przy wrzodach żołądka),
• jasnoszary lub biały – sygnał problemów z wątrobą lub drogami żółciowymi ,
• czerwony – nie zawsze to krew , czasem po prostu zjadłeś buraki. Ale jeśli to krew – konieczna jest szybka diagnostyka,
• zielony – może świadczyć o zbyt szybkim pasażu lub być efektem diety bogatej w zielone warzywa,
• żółty i tłusty – może świadczyć o problemach z trzustką lub celiakii.

Niepokoić powinien też bardzo intensywny, cuchnący zapach – szczególnie jeśli jest nowy i utrzymuje się przez dłuższy czas.

Przeczytaj też: Ten kolor stolca powinien cię poważnie zaniepokoić. Kolor jest wyjątkowy i na pewno go zauważysz

Na co jeszcze zwrócić uwagę?

• częstotliwość wypróżnień – norma to od trzech razy dziennie do trzech razy w tygodniu, przy czym stolec powinien być wydalany bez wysiłku i bólu,
  
• obecność śluzu lub niestrawionych resztek – może wskazywać na stan zapalny lub problemy z trawieniem,
  
• wzdęcia i uczucie niepełnego wypróżnienia – często towarzyszą zaburzeniom jelitowym, np. IBS (zespół jelita drażliwego).

Nie panikuj, ale nie bagatelizuj

Każdemu może się zdarzyć od czasu do czasu luźniejszy stolec po imprezie z ostrym jedzeniem albo zaparcie po podróży. Organizm nie jest maszyną. Ale jeśli zmiana wyglądu stolca utrzymuje się dłuższy czas , warto się temu przyjrzeć. Zwłaszcza gdy dochodzą inne objawy, np. ból brzucha, utrata masy ciała, krew w stolcu czy osłabienie.

To mało romantyczne, ale codzienne „spojrzenie za siebie” może być lepsze niż niejeden test laboratoryjny. Bo zanim choroba da znać w badaniach, często już wcześniej wysyła subtelne sygnały i właśnie stolec jest jednym z nich. Spójrz więc czasem do toalety, bo to po prostu troska o siebie i swoje zdrowie.

pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27492648/, mp.pl