ZUS zwiększa kontrole L4. Od stycznia wchodzą ważne zmiany
Trwają prace nad nowelizacją przepisów dotyczących kontroli osób przebywających na zwolnieniu lekarskim. Zdaniem ustawodawców, obecne regulacje w tej kwestii są zbyt ogólne i wymagają doprecyzowania praw i obowiązków dotyczące kontroli zwolnień lekarskich.
Nowe przepisy w zakresie kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień od pracy mają wejść w życie już od 1 stycznia 2025 r.
Kontrole L4 po nowemu
ZUS coraz skuteczniej kontroluje osoby przebywające na zwolnieniach lekarskich L4. Z danych urzędu wynika, że tylko od stycznia do końca czerwca 2024 r. przeprowadzono 260,8 tys. takich kontroli. Aż 18,6 tys. z nich zakończyło się decyzją o wstrzymaniu wypłaty zasiłku, a do ZUS w ten sposób wróciło niemal 117,5 mln zł.
W ubiegłym roku ZUS skontrolował ponad 450 tys. zwolnień lekarskich. Zakwestionował aż 29 tys., co sprawiło, że wstrzymano wypłatę zasiłków chorobowych na kwotę ponad 29 mln zł... Bywa niestety, że zwolnienia wykorzystywane są na „urlop” lub jako czas wygospodarowany w celu dodatkowego zarobku. By ukrócić tego typu sytuacje, mają wkrótce wejść w życie nowe regulacje.
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pracuje nad zmianą przepisów ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 2780), które dotyczą kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy. Obecne przepisy, zdaniem ustawodawców, są zbyt ogólnikowe i nieprzystające do współczesnych realiów. Nowelizacja ma doprecyzować prawa i obowiązki dotyczące kontroli zwolnień lekarskich.
Doprecyzowanie istniejących przepisów
Obecnie ZUS oraz płatnicy składek na ubezpieczenie chorobowe, którzy zgłaszają do tego ubezpieczenia ponad 20 ubezpieczonych, mają prawo do:
- sprawdzenia, czy zwolnienia lekarskie są wykorzystywane prawidłowo,
- przeprowadzenia formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich.
Jak podaje portal Infor.pl, projekt nowelizacji ustawy ma na celu doprecyzowanie zasad kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich. „ Płatnicy składek będą uprawnieni do kontrolowania ubezpieczonych, którym wypłacają zasiłki, co do prawidłowości wykorzystywania zwolnień od pracy zgodnie z ich celem. Natomiast ZUS będzie miał prawo do kontrolowania ubezpieczonych, oraz osób po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego co do prawidłowości wykorzystywania zwolnień od pracy zgodnie z ich celem”.
Projekt doprecyzowuje również kwestie, że jeżeli zasiłki wypłacane są przez płatników składek na ubezpieczenie chorobowe, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych, te kontrole mogą być przeprowadzane przez samych płatników, albo, na ich wniosek, przez ZUS.
Przepisy wejdą w życie już od nowego roku
Należy podkreślić, że projektowane zmiany odnoszą się do zasad dokonywania kontroli prawidłowości zwolnień od pracy zgodnie z ich celem, a kontrola ta ma obejmować zwolnienia z powodu niezdolności do pracy, za które przysługuje zasiłek chorobowy, ale także zasiłek opiekuńczy, czyli np. zwolnienie na dziecko, lub świadczenie rehabilitacyjne.
Kontrola będzie mogła być odbywana w miejscu zamieszkania , pobytu, pracy osoby kontrolowanej lub w miejscu wykonywania przez nią pozarolniczej działalności, czy innym. Co więcej, projekt przewiduje przyznanie kontrolującemu prawa do wejścia, przebywania i poruszania się np. po mieszkaniu osoby uprawnionej do zwolnienia od pracy (lub innym w.w. miejscu). Osoba kontrolująca będzie również mogła żądać informacji od osoby kontrolowanej, jej pracodawcy oraz lekarza prowadzącego, np. dokumentacji medycznej. Wyniki kontroli będą musiały być zapisywane w protokole, na podstawie którego ZUS może rozpocząć postępowanie dotyczące ewentualnego zakończenia prawa do zasiłku chorobowego, opiekuńczego lub świadczenia rehabilitacyjnego.
Nowe przepisy w zakresie kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień od pracy wejdą w życie 1 stycznia 2025 r.
Kto może spodziewać się kontroli?
Kontroli z ZUS może oczywiście spodziewać się każdy, ponieważ część zwolnień ZUS wybiera do kontroli losowo, jednak, jak mówi Wojciech Dąbrówka, Rzecznik Prasowy Centrali ZUS w poradnikzdrowie.pl, szczególnie powinien liczyć się z tym ten, kto:
- bierze częste krótkie zwolnienia,
- bierze zwolnienia od różnych lekarzy lub na długie okresy,
- ma już za sobą incydent zakończony koniecznością zwrotu wypłaconego zasiłku lub stwierdzono, że wykorzystuje zwolnienie w niewłaściwy sposób.
Źródło: zus.pl, infor.pl
Zobacz także:
Zaledwie 14-dniowe zwolnienie z pracy w ramach L4. Czy rząd będzie przeciwdziałać nadużyciom?
Wielka kontrola ZUS. Co dziewiąty stracił zasiłek chorobowy
ZUS umożliwi pracę zarobkową na L4? MRPiPS planuje ważne zmiany
