Choroba Alzheimera – przyczyny, objawy, leczenie

Choroba Alzheimera – czym jest?

Choroba Alzheimera jest to schorzenie polegające na procesie niszczenia komórek nerwowych wynikające z odkładania się w mózgu beta-amyloidu oraz mutacji białka tau. Paradoksalnie obie te substancje występują w organizmie naturalnie. Dopiero zmiana ich funkcji na niewłaściwą powoduje, że zaczynają uszkadzać neurony. W zdrowym organizmie beta-amyloid pełni m.in. funkcję ochronną, pomaga bowiem wyciszyć reakcje autoimmunologiczne. Z kolei białka tau stabilizują synapsy, czyli połączenia między komórkami nerwowymi. Z nieznanych jak dotąd przyczyn, w pewnym momencie błonowe białko APP przekształca się w szkodliwy beta-amyloid, który w postaci blaszki amyloidowej odkłada się na neuronach i zakłóca w ten sposób komunikację między nimi. Z kolei białko-\ tau mutuje, powodując nagle spustoszenie wewnątrz neuronów i prowadząc do ich obumierania. Naukowcy są zdania, że to właśnie splątane białko tau jest główną przyczyną utraty pamięci w chorobie Alzheimera.

Choroba Alzheimera – przyczyny

Przyczyny pojawienia się choroby Alzheimera nie są jednoznacznie wyjaśnione. Obecnie uważa się, że odpowiedzialne za jej rozwój są m.in. szkodliwe geny. Większość przypadków tej choroby jest skutkiem mutacji trzech genów: APP, czyli prekursorowego białka amyloidu, genu PSEN1 – presenilin 1 oraz PSEN2 – presenilin 2.  Winą za zwiększoną zapadalność na chorobę Alzheimera obarczyć można podobno też zanieczyszczone powietrze. Badania naukowców z Londynu przeprowadzone w 2018 roku wykazały, że osoby narażone na zamieszkiwanie miejsca, w którym występuje smog, mają zwiększone ryzyko zachorowania na tę chorobę, gdyż wdychane toksyny kumulują się w mózgu przez wiele lat.

Choroba Alzheimera – objawy

Zaniki pamięci

Początkowe objawy choroby Alzheimera wydają się błahe. Chory zapomina zabrać portfela czy kluczyków do samochodu lub nie pamięta, gdzie je odłożył. Te drobne zaniki pamięci zaczynają się jednak w miarę upływu czasu pogłębiać. Chory zaczyna zapominać o tym, co działo się kilka minut wcześniej, za to dość dobrze pamięta wydarzenia z przeszłości. Z czasem i wspomnienia zaczynają się zacierać a z chorym kontakt staje się utrudniony. W krytycznym stadium pacjent nie pamięta już nawet, kim jest. 

Zwykle to bliscy zauważają pierwsze niepokojące objawy choroby typu: zadawanie pytań na ten sam temat, ciągłe poszukiwanie przedmiotów codziennego użytku. Wówczas kierują chorego do lekarza. Diagnoza zwykle nie pozostawia złudzeń, a rodzina musi się przygotować na to, że osoba, która jest im teraz bardzo bliska, za parę lat może ich w ogóle nie rozpoznać.

Zaburzenia orientacji

Coraz gorsze funkcjonowanie mózgu przekłada się na zaburzenia orientacji u chorego. Najpierw jest to mylenie ulic w mieście, potem błądzenie po znanej okolicy, w końcu – nie odnajdywanie się nawet w rozkładzie własnego mieszkania. Bywa to niebezpieczne – kiedy chory myli np. balkon z korytarzem lub uciążliwe dla bliskich – kiedy myli pokój  z łazienką i tam załatwia swoje potrzeby fizjologiczne.

Zaburzenia językowe

W miarę postępów choroby rozbudowane w okresie dorosłości słownictwo znacznie ubożeje. Najpierw jest to zapominanie poszczególnych nazw, później – większości słów, które chory używał wcześniej na co dzień. W końcowym stadium choroby pacjent potrafi wypowiedzieć kilka sylab.

Urojenia i omamy

Wielu chorych na chorobę Alzheimera dręczonych jest przez urojenia i omamy. Często mają obsesję, że ktoś im zagraża, ma wobec nich złe zamiary. Na początku są to zwykle oskarżenia o chowanie konkretnych rzeczy czy dokumentów. Później to mania prześladowcza, uczucie że ciągle ktoś choremu zagraża, że czyha na jego życie. Taka sytuacja często, oprócz lęku, wywołuje u chorego agresję i wrogie zachowania wobec innych osób.

Depresja

Bardzo często objawem towarzyszącym chorobie Alzheimera jest depresja. A to z tego względu, że sama świadomość choroby powoduje u pacjentów obniżenie nastroju. Poczucie, że nic nie da się zrobić w związku z chorobą, wprawia w przygnębienie. Depresja może dodatkowo obniżać koncentrację oraz funkcje poznawcze u chorych, dlatego warto rozgraniczać te symptomy, które są wynikiem samej depresji z tymi, które są objawem postępującej choroby.

Choroba Alzheimera – leczenie

Nie ma skutecznego leku, który leczyłby chorobę Alzheimera. Podawane leki mają jedynie na celu złagodzenie objawów demencji. W tym celu chorym podaje się zwykle inhibitory acetylocholinoesterazy, które stymulują system cholinergiczny oraz antagonistę receptorów NMDA chroniącego organizm przed nadmiernym pobudzeniem.

Uwaga! Powyższy artykuł nie stanowi porady lekarskiej. Jeśli masz problemy ze zdrowiem, skonsultuj się z lekarzem.