Gentamycyna – działanie, wskazania, przeciwwskazania, skutki uboczne
Gentamycyna – jak działa?
Gentamycyna to substancja zaliczana do półsyntetycznych antybiotyków aminoglikozydowych o szerokim spektrum działania. Jest wytwarzana w wyniku fermentacji Micromonospora purpurea lub M. echinospora. Aminoglikozydy wiążą się z bakteryjną podjednostką rybosomalną 30S, powodując błędne odczytywanie t-RNA, przez co bakteria nie jest w stanie syntetyzować białek niezbędnych do jej wzrostu. Antybiotyki aminoglikozydowe są preparatami bakteriobójczymi i są skuteczne w leczeniu zakażeń tlenowymi bakteriami Gram-ujemnymi oraz prątkami, w tym prątkami gruźlicy. Infekcje wywołane przez bakterie Gram-dodatnie również można leczyć omawianymi lekami, ale inne rodzaje antybiotyków są wówczas skuteczniejsze i powodują mniej skutków ubocznych. Aminoglikozydy są przeważnie nieskuteczne wobec bakterii beztlenowych, grzybów i wirusów.
Gentamycyna jest podawana pozajelitowo w umiarkowanych i ciężkich zakażeniach, po podaniu doustnym substancja jest bardzo słabo wchłaniana. Maksymalne stężenie w surowicy po podaniu dożylnym występuję po 30-60 minutach. Ponadto gentamycyna może być stosowana miejscowo: na rany (w postaci maści), do oczu i do uszu (w postaci kropli).
Gentamycyna – jakie są wskazania do jej stosowania?
Wskazaniami do stosowania gentamycyny są poważne zakażenia wywołane przez bakterie, m.in.:
zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
zakażenia krwi,
zakażenia w obrębie jamy brzusznej,
infekcje skóry i tkanek miękkich,
ciężkie zapalenia płuc,
sepsa,
bakteryjne zapalenie wsierdzia.
Gentamycynę podaje się dożylnie (w infuzji) lub domięśniowo.
Gentamycyna – jak się ją stosuje?
Dawkowanie Gentamycyny jest uzależnione od rodzaju zakażenia i stanu pacjenta. Zazwyczaj dorosłym i dzieciom powyżej 1. roku życia zaleca się podawanie 3-6 mg/kg masy ciała, raz na dobę lub w dwóch dawkach podzielonych, natomiast niemowlętom 4,5–7,5 mg/kg masy ciała, raz na dobę (zalecane) lub w dwóch dawkach podzielonych.
Gentamycyna – jakie działania niepożądane może powodować?
Gentamycyna może powodować szereg działań niepożądanych, jest nefrotoksyczna, ototoksyczna i neurotoksyczna. Substancja ta gromadzi się w komórkach proksymalnych kanalików nerkowych i powoduje uszkodzenie komórek – łagodną, odwracalną nefrotoksyczność można zaobserwować u 5–25% pacjentów. Antybiotyk może również uszkadzać słuch – jego nagromadzenie w endolimfie i perilimfie ucha wewnętrznego powoduje nieodwracalne uszkodzenie słuchu. Najpierw dochodzi do utraty słuchu o wysokiej częstotliwości, następnie do utraty słuchu o niskiej częstotliwości. W trakcie leczenie mogą także wystąpić zawroty głowy, nudności, wymioty, zaburzenia równowagi.
Inne skutki uboczne leczenia to m.in. reakcje skórne w postaci wysypki, świądu, utrata apetytu, utrata masy ciała, granulocytopenia, agranulocytoza, trombocytopenia.
