Glista ludzka – drogi zakażenia, objawy, leczenie
Choroby wywołane przez pasożyty zalicza się do jednego z problemów, które dotykają całe społeczeństwo. Glistnica, wywoływana przez glistę ludzką, występuje naprawdę często. Mimo to nie wszyscy zdają sobie sprawę, jak dochodzi do zakażenia, jak objawia się jej obecność w organizmie, a także jakie leczenie jest wskazane w przypadku jej zdiagnozowania.
Parazytozy, czyli choroby powodowane przez pasożyty, a wśród nich zakażenie glistą ludzką, niestety często bywają mylone z alergiami lub infekcjami dróg oddechowych. Wiele osób nie wie, że jaja glisty, które trafią do jelit człowieka, mogą przenieść się na inne narządy i doprowadzić do poważnych problemów ze zdrowiem.
Czym jest glista ludzka?
Glista ludzka , czyli Ascaris lumbricoides hominis , to pasożyt wywodzący się z grupy nicieni. Gdy jej jaja przedostaną się do organizmu człowieka, najczęściej bytują w jelicie cienkim, gdzie prowadzą do glistnicy. Tam rosną, żywiąc się resztkami pokarmu spożywanego przez człowieka. Co ważne, wylęgnięte z jaj larwy mogą przedostawać się do naczyń krwionośnych i chłonnych .
Kształt glisty jest walcowaty. Ma otwór gębowy, który służy jej do żywienia się treścią znalezioną w jelicie cienkim . Jest pokryta cienkim nabłonkiem o jasnym, kremowo-białym kolorze. Co ciekawe, samice mogą dorosnąć aż do 40-50 cm w największym stadium, natomiast samce osiągają zazwyczaj 15-30 cm.
Ich cykl rozwojowy zajmuje najczęściej około 2-3 miesiące . W organizmie człowieka, jeśli nie są zwalczane w porę, glisty mogą przeżyć nawet od roku do dwóch lat.
Glista ludzka - drogi zakażenia
Niestety glista ludzka może przedostać się do organizmu człowieka na wiele sposobów. Ważne, by zdawać sobie sprawę z każdego z nich, aby móc potencjalnie zmniejszyć ryzyko zakażenia.
Najczęstszą drogą prowadzącą do zarażenia się glistą ludzką jest niewystarczające dbanie o higienę osobistą . Dlatego też już od najmłodszych lat wpaja się dzieciom, jak ważną rolę odgrywa mycie rąk po skorzystaniu z toalety, tej w miejscu publicznym zwłaszcza. Równie istotne jest przemycie dłoni przed rozpoczęciem jedzenia.
Jaja pasożyta niekiedy znajdują się na nieumytych owocach i warzywach , stąd zalecenie, by umyć je dokładnie przed spożyciem, zwłaszcza w surowej postaci, bez obróbki termicznej. Niekiedy można je dostarczyć do organizmu razem z wodą ze zbiorników, z których ludzie korzystają zwłaszcza latem, oraz piaskiem, na przykład z plaży, albo w przypadku dzieci piaskownicy. Szacuje się, że większe ryzyko zarażenia się glistą ludzką występuje w skupiskach ludzi oraz podczas podróży do krajów, których mieszkańcy nie do końca przestrzegają higieny.
Spożyte w ten sposób jaja glisty trafiają do żołądka , a następnie jelita cienkiego. Przez jego ściany przemieszczają się do płuc w postaci larw mierzących ok. 2 mm. W następnej kolejności niektóre trafiają do oskrzeli i krtani, a tam ponownie połknięte trafiają do jelit i zaczynają rozmnażanie. Szacuje się, że dziennie są w stanie złożyć nawet do 200 tys. jaj .
Objawy zakażenia glistą ludzką
Okazuje się, że zdiagnozowanie obecności glisty ludzkiej w organizmie wcale nie jest takie łatwe, jak mogłoby się wydawać. Wszystko przez objawy przypominające inne schorzenia . Problem wywołuje także migracja odpowiednich stadiów pasożyta, który trafia do różnych narządów.
Pod kątem wystąpienia glisty ludzkiej należy zdiagnozować pacjenta, w którego w ostatnim czasie nasiliły się:
- suchy kaszel, szmery w płucach, duszności, plusie krwią (układ oddechowy);
- obrzęk twarzy, wysypka, piekący świąd (problemy skórne);
- biegunka, ból brzucha, zapalenie dróg żółciowych lub wyrostka robaczkowego, cholestaza wątrobowa (układ pokarmowy);
- zawroty głowy, ogólne osłabienie, nadmierna pobudliwość (objawy neurologiczne);
- większa liczba granulocytów kwasochłonnych we krwi (eozynofilia);
- obniżony apetyt i spadek masy ciała;
- utrzymujący się stan podgorączkowy i gorączka.
Warto zaznaczyć, że zazwyczaj pierwsze dni po zarażeniu się glistą ludzką nie niosą za sobą żadnych objawów. Te pojawiają się, dopiero gdy pasożyty rozprzestrzenią się po organizmie i narządach , w których zaczną wywoływać problemy. Często powodują brak witamin i składników mineralnych, a także obumarłe, rozkładające się osobniki wytwarzają toksyny szkodliwe dla organizmu, z którymi musi się zmagać.
Glistnicę wywołują nie tylko zlokalizowane w organizmie larwy, ale i powstałe z nich nicienie. Trzeba podkreślić, że niebezpieczna dla zdrowia, a nawet i życia może być powstała w konsekwencji glistnicy jelitowej — glistnica narządowa . Ta powstaje wskutek nietypowego umiejscowienia się pasożyta. Zazwyczaj dzieje się to w przypadku dorosłego osobnika, który jest w stanie przebić się przez ścianę jelita cienkiego i przebrnąć między innymi do przewodu żółciowego lub trzustkowego. W konsekwencji może dojść do powstania miejscowego stanu zapalnego, a czasem nawet zapalenia płuc albo wątroby .
Glista ludzka - jak zdiagnozować i leczyć
Rozpoznanie występowania glisty ludzkiej w organizmie zdecydowanie nie należy do najłatwiejszych. Same objawy opisane powyżej nie wskazują jednoznacznie na jej bytowanie w organizmie, dlatego też niekiedy upływają kolejne tygodnie, zanim lekarz zleci wykonanie badań pod kątem obecności pasożyta . Ze względu na mylące i sugerujące inne schorzenia problemy zdrowotne, niezbędna jest dalsza diagnostyka, która potwierdzi obecność glisty.
Zakażenie glistą ludzką można potwierdzić przede wszystkim na podstawie badania kału . Próbki najczęściej pobiera się regularnie przed 3-5 dni i dostarcza do analizy. Zdarza się, że nicienie wydostają się z organizmu również podczas wymiotów, które również można przebadać, by potwierdzić ich obecność w organizmie. Niezbędne są również badania krwi , w tym nie tylko pełna morfologia, ale także pomiar stężenia IgE całkowitej. Jaja pasożyta można znaleźć również podczas analizowania plwocin przekazanych do kontroli. Zaawansowaną glistnicę udaje się dostrzec również na badaniach obrazowych, takim jak między innymi RTG jamy brzusznej i klatki piersiowej.
Właściwe zdiagnozowanie obecności glisty ludzkiej , jest oczywiście niezbędne do wdrożenia odpowiedniego leczenia, które ma za zadanie pozbycie się jej z organizmu pacjenta, a co za tym idzie polepszenie jego stanu zdrowia oraz warunków do codziennego funkcjonowania. Niestety wśród niektórych wciąż funkcjonują dawne przekonania, że obecności pasożytów można pozbyć się domowymi sposobami, przy pomocy, chociażby odpowiednich mieszanek ziół. Medycy zdecydowanie zaprzeczają tym informacjom i zapewniają, że jedynym słusznym narzędziem w zwalczeniu glisty ludzkiej jest farmakologia .
W przypadku zwalczania pasożytów , jakimi są glisty ludzkie, lekarze najczęściej zlecają pacjentom stosowanie środków zawierających mebendazol i albendazol. W przypadku kobiet w ciąży i karmiących piersią zaleca się zastosowanie pyrantelu. Przyjęcie leku najczęściej prowadzi do obumarcia pasożyta i wydalenia go wraz z kałem . Warto jednak zaznaczyć, że substancje te działają jedynie na nicienie, czyli dorosłe osobniki, natomiast nie zwalczy larw zagnieżdżonych w płucach. W takim przypadku zaleca się przyjmowanie leków rozszerzających oskrzela albo glikokortykosteroidów.
Po dwóch tygodniach od przyjęcia zaleconych przez lekarza środków należy ponowić badania , by upewnić się, że leczenie przynosi zamierzone efekty. W tym celu trzeba powtórzyć diagnostykę kału. Najczęściej jest to dostarczenie 3 próbek w odstępie 2-3 dni. Oprócz tego, podczas leczenia mającego na celu wyeliminowanie pasożytów z organizmu, zaleca się przywiązanie większej uwagi do spożywanych pokarmów. W tym czasie lepiej skupić się na daniach zawierających mniej węglowodanów natomiast bogatej w białko .
Zobacz też:
W PRL-u się tym zajadli. Nawet nie wiesz, jak dobrze wpływa na jelita
Seniorzy cierpią na tę chorobę, choć jest szczepionka. Refundacja nie dla wszystkich
