Jak rozpoznać zawał serca? Pierwsze objawy mogą pojawić się w jamie ustnej
Choroby układu krążenia, takie jak niedokrwienna serca, zawał mięśnia sercowego oraz udary mózgu, stanowią główną przyczynę zgonów w Polsce. Co gorsza, w najbliższych dniach należy spodziewać się wzrostu liczby zawałów. Wszystko z powodu weekendowej zmiany czasu.
W najbliższych dniach będzie więcej zawałów
Zwiększone ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych to jedna z najlepiej udokumentowanych konsekwencji zmiany czasu z zimowego na letni. Według badań opublikowanych w 2019 roku przez szwedzkich naukowców w pierwszych trzech dniach po wiosennej zmianie czasu liczba zawałów wzrasta o 5%.
Przeczytaj też: 7 objawów "cichego" zawału serca. Jest tak samo groźny jak "normalny"
Wszystkiemu winien jest krótszy sen. Nagłe skrócenie nocnego wypoczynku uruchamia szereg mechanizmów biologicznych, które zwiększają ryzyko zawału. Zwiększone napięcie układu współczulnego przekłada się na przyspieszenie akcji serca i wzrost ciśnienia. Jednocześnie dochodzi do wzrostu poziomu kortyzolu, co jest oczywistym sygnałem o stresie, jaki przeżywa organizm.
Czym jest zawał serca?
Zawał serca, czyli zawał mięśnia sercowego (łac. infarctus myocardii), to stan, w którym dochodzi do niedokrwienia i martwicy części mięśnia sercowego na skutek nagłego zamknięcia tętnicy wieńcowej.
Serce jest zaopatrywane w krew przez tętnice wieńcowe. Jeśli jedna z nich zostanie zablokowana (najczęściej przez skrzeplinę, która tworzy się na pękniętej blaszce miażdżycowej), dopływ tlenu do części mięśnia sercowego zostaje odcięty. Bez tlenu komórki mięśnia sercowego zaczynają obumierać w ciągu kilkunastu minut do kilku godzin.
Przeczytaj też: U tych osób zachodzi duże ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej. Sprawdź, czy nie należysz do tej grupy
Najczęstsze objawy zawału serca
Przy zawale serca kluczowe jest jak najszybsze udzielenie pomocy medycznej, dlatego warto znać objawy, które wskazują na problem. Najbardziej typowe z nich to:
• silny, długotrwały ból w środkowej części klatki piersiowej, promieniujący do rąk, karku, pleców (najczęściej do lewego barku i lewej ręki),
• blada twarz, sina wokół ust,
• skóra pokryta potem, lekko sina,
• nudności i wymioty,
• duszności,
• niepokój, lęk przed śmiercią.
Ważne: Objawy mogą się różnić, a u niektórych osób (zwłaszcza kobiet, cukrzyków i osób starszych) zawał może przebiegać bez bólu w klatce piersiowej, objawiając się np. silnym zmęczeniem czy dusznością.
Nieoczywisty objaw zawału w jamie ustnej
Zawał serca może czasem objawiać się nietypowo, także w obrębie jamy ustnej. Jednym z możliwych sygnałów jest ból promieniujący do żuchwy, zębów lub gardła, który nie ma wyraźnej przyczyny stomatologicznej. Może on przypominać ból zęba lub uczucie ucisku w szczęce, często towarzysząc innym klasycznym objawom, takim jak ból w klatce piersiowej, duszność czy zimne poty.
Niektórzy pacjenci mogą odczuwać mrowienie, drętwienie lub uczucie pieczenia w jamie ustnej i okolicach twarzy. Objawy te, zwłaszcza jeśli pojawiają się nagle i nie ustępują, mogą być sygnałem alarmowym i wymagają natychmiastowej konsultacji lekarskiej.
Przeczytaj też: Po tym poznasz, że zaczyna się zawał. To nie tylko ból w klatce piersiowej
Pomoc w przypadku zawału
W przypadku podejrzenia zawału trzeba działać szybko. Chorego należy ułożyć w pozycji półleżącej z uniesioną głową i barkami oraz zgiętymi nogami; głowę, barki i kolana należy podeprzeć poduszkami. Trzeba też rozluźnić choremu ubranie pod szyją i w pasie.
Kluczowe jest jak najszybsze wezwanie pogotowia. W tym celu należy zadzwonić pod 999 lub 112.
W oczekiwaniu na karetkę chorego należy przykryć i zapewnić mu spokój, ale nie zostawiać samego. Pacjenta trzeba obserwować. Jeśli straci przytomność, należy przystąpić do resuscytacji.
Przeczytaj też: Jak odróżnić zawał serca od ataku paniki? Wyjaśnia lekarka
Źródła:
ABC Zdrowie. (n.d.). Jak rozpoznać zawał serca? Pierwsze objawy mogą pojawić się w jamie ustnej. Dostęp 1. 04. 2025. https://portal.abczdrowie.pl/jak-rozpoznac-zawal-serca-pierwsze-objawy-moga-pojawic-sie-w-jamie-ustnej/7126917482171200a.
Poradnik Zdrowie. (2025). Zmiana czasu na letni 2025 – jak wpłynie na twoje zdrowie? Oto co mówią badania. Dostęp 1. 04. 2025. https://www.poradnikzdrowie.pl/aktualnosci/zmiana-czasu-na-letni-2025-jak-wplynie-na-twoje-zdrowie-oto-co-mowia-badania-aa-qGY2-1PZA-q65k.html.
Jerzy Kiełb, Zawał serca, Scholaris.
