Kamienie w woreczku żółciowym. Czy można uniknąć operacji?
![Dr Maciej Kowalewski, chirurg i transplantolog](https://images.iberion.media/images/1920/Kowalewski_sklejka_shutt_d20b934388.jpg)
Kto ma skłonności do kamicy pęcherzyka żółciowego, jakie objawy powinny skłonić nas do zrobienia USG, czy kamienie lepiej rozbijać, czy usuwać? A jeśli operacja, to laparoskopowa, czy tradycyjne „pójście pod nóż”? Pytamy dr n. med. Macieja Kowalewskiego, chirurga.
Nerki, pęcherzyk żółciowy i drogi żółciowe – kamienie w naszym ciele mogą powstać w różnych miejscach. Dziś zajmiemy się tymi w „woreczku” żółciowym.
Pęcherzyk żółciowy– do czego jest nam potrzebny?
Pęcherzyk żółciowy oczywiście nie znalazł się w naszym ciele przypadkowo, jednak inaczej niż z sercem – żyć bez niego możemy. Czym jest pęcherzyk zwane przez pacjentów „woreczkiem?”.
Najprościej mówiąc, jest to rezerwuar żółci znajdujący się pod wątrobą. Służy do magazynowania produkowanej przez wątrobę żółci – na potrzeby trawienia spożywanych pokarmów.
Produkowana przez wątrobę w sposób ciągły żółć jest płynem, który dopiero po przedostaniu się do pęcherzyka żółciowego zagęszcza się i staje się bardziej skondensowana, a jej właściwości trawienne poprawiają się – do czasu, kiedy staje się ona potrzebna do trawienia pokarmów wymagających soli kwasów żółciowych.
Funkcja pęcherzyka żółciowego niejako definiuje, dlaczego w ogóle dochodzi do powstawania kamieni tego organu. Zagęszczana i modyfikowana żółć może bowiem zagęścić się do tego stopnia, że w efekcie zaczynają tworzyć się kamienie.
Jak wygląda nagłe ostawienie alkoholu? Lekarz ujawnia!
Kamica pęcherzyka żółciowego jest chorobą występującą często – u ok. 10% populacji krajów wysokorozwiniętych, z reguły u osób po 40. roku życia. Zdecydowanie częściej dotyczy ona kobiet niż mężczyzn.
Czynnikami ryzyka powstawania kamicy są: otyłość, płeć żeńska, nadmierne i szybkie odchudzanie się, a także siedzący tryb życia. Ponadto, co ciekawe, również rasa biała jest bardziej narażona na występowanie tej dolegliwości. Istnieją statystyki, właściwe również dla krajów wysokorozwiniętych, jednoznacznie wskazujące na fakt, że w przypadku rasy białej dolegliwość występuje u ponad 10% populacji, natomiast u rasy czarnej – poniżej 2%.
Bazując na amerykańskim piśmiennictwie, w grupie pacjentów z kamicą pęcherzyka żółciowego, blisko 80% nigdy nie miało i nie będzie miało żadnych objawów związanych z tą dolegliwością.
Masz bóle głowy? Posłuchaj podcastu:
– Teoretycznie jedynie u pozostałych 20% występować mogą jej oznaki w postaci ataków kolki żółciowej. Z doświadczenia klinicznego mogę jednak stwierdzić, że objawy występują u około połowy pacjentów – mówi chirurg.
Kamienie w pęcherzyku żółciowym – jakie są najczęstsze objawy?
Najczęstszymi objawami są ataki kolki żółciowej. Po zjedzeniu pokarmów wymagających wydzielenia zagęszczonej żółci, dochodzi do występowania bólów pod prawym łukiem żebrowym, często połączonych z nudnościami, a czasami z wymiotami. To klasyczne objawy, które jednak nie muszą być obecne u wszystkich pacjentów. Symptomy bywają też niecharakterystyczne – w postaci wszelakich możliwych bólów brzucha czy w postaci uczucia nieprzyjemnej pełności po posiłku.
Długotrwała obecność konkrementów w pęcherzyku żółciowym może prowadzić do mechanicznego drażnienia i – w następstwie – stanu zapalnego ściany narządu. Jest to zwykle proces przewlekły, dający bardzo skąpe objawy, jednak z tendencją do występowania zaostrzeń. Epizod ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego jest stanem wymagającym co najmniej konsultacji lekarskiej i wykonania badań laboratoryjnych.
– Zapalenie narządu podejrzewamy zwykle w przypadku ataków kolki żółciowej trwających powyżej sześciu godzin, nie przechodzących po lekach przeciwbólowych i rozkurczowych. Towarzyszą im dużo mocniejsze niż zwykle bóle brzucha, gorączka lub uporczywe wymioty – wyjaśnia dr n. med. Maciej Kowalewski.
W diagnostyce kamicy pęcherzyka żółciowego badaniem z wyboru jest USG jamy brzusznej, które ma ponad 90-procentową skuteczność w wykrywaniu choroby. Kamienie w pęcherzyku żółciowym są zwykle bardzo dobrze widoczne, ze względu na cień który jest spowodowany całkowitym odbiciem fali ultradźwiękowej od powierzchni konkrementu. Często łatwiej jest stwierdzić obecność drobnych kamieni w badaniu USG niż np. w tomografii komputerowej. – Dlatego w przypadku niespecyficznych dolegliwości bólowych brzucha bądź dolegliwości poposiłkowych, zawsze warto jest wykonać USG jamy brzusznej celem wykluczenia bądź potwierdzenia obecności kamieni pęcherzyka żółciowego – tłumaczy specjalista.
Leczenie kamicy woreczka żółciowego – czy potrzebna jest operacja?
Objawowa kamica pęcherzyka żółciowego jest zawsze wskazaniem do usunięcia całego organu. W tym przypadku nie da się bowiem usunąć samych kamieni. Nieleczona objawowa kamica pęcherzyka żółciowego może doprowadzić do zapalenia organu, jak również do dużo poważniejszych powikłań w postaci żółtaczki mechanicznej (zatkanie przewodów żółciowych przez kamienie przedostające się do dróg żółciowych) lub do ostrego zapalenia trzustki. To z kolei jest już chorobą potencjalnie śmiertelną.
Najgroźniejszym możliwym powikłaniem jest przedostanie się kamieni do przewodów żółciowych i ich zaklinowanie się w drogach żółciowych. Jeżeli zaklinują się powyżej trzustki, najczęściej dochodzi do żółtaczki mechanicznej, natomiast na wysokości lub poniżej przewodu trzustkowego – może doprowadzić to do ostrego zapalenia trzustki, które w nasileniu zagraża życiu pacjenta. Nieleczone zapalenie pęcherzyka żółciowego może również prowadzić do powstania ropniaka pęcherzyka żółciowego, a nawet perforacji jego ściany i rozlanego zapalenia otrzewnej, które również jest stanem zagrożenia życia
Operacja usunięcia pęcherzyka żółciowego jest jednym z najczęściej wykonywanych zabiegów chirurgicznych. To zabieg uważany za stosunkowo prosty, a powikłania podczas operacji zdarzają się rzadko, bo u mniej niż 2% przypadków. Nie należy jednak zapominać, że jest to operacja na drogach żółciowych, dlatego jeśli już dochodzi do komplikacji śródoperacyjnych, może zakończyć się to ciężkimi powikłaniami – z kalectwem dróg żółciowych włącznie.
Leczeniem jest więc sam zabieg operacyjny, a leczeniem z wyboru – wycięcie pęcherzyka żółciowego metodą laparoskopową. – W dzisiejszych czasach pacjenci w przypadkach niepowikłanego zapalenia pęcherzyka żółciowego powinni być a priori kierowani do operacji właśnie tą metodą, chyba że występują ku temu ewidentne przeciwwskazania – wówczas zabieg wykonywany jest metodą otwartą. Złotym standardem na całym świecie jest wycinanie organu metodą laparoskopową. Również w przypadku stwierdzenia przed zabiegiem obecności kamicy przewodowej – choć w niektórych ośrodkach pokutuje mit, że jest to już kwalifikacja do metody otwartej. Jeżeli występuje kamica przewodowa, najlepiej jest endoskopowo usunąć kamienie z przewodów żółciowych, a następnie – po odczekaniu 6-8 tygodni – wykonać zabieg laparoskopowy – wyjaśnia doktor Kowalewski.
Istnieją też wskazania do operacji nawet w przypadkach, kiedy nie występują objawy: u pacjentów z cukrzycą, chorobami nerwów obwodowych, a także z obniżoną odpornością, jak i u pacjentów, u których przewiduje się, że z jakiegoś powodu przez dłuższy czas będą przebywać w miejscach o obniżonej dostępności nowoczesnej opieki medycznej.
Życie bez pęcherzyka żółciowego
Okazuje się, że wbrew istotnej funkcji pełnionej przez pęcherzyk żółciowy, da się bez niego żyć, a po kilku miesiącach od operacji organizm z reguły zaczyna funkcjonować normalnie. Jak to możliwe?
– Pacjentom po operacji pęcherzyka żółciowego zaleca się utrzymywanie diety wątrobowej, czyli pozbawionej tłuszczów, ostrych przypraw czy alkoholu. Dietę tę należy rozszerzać stopniowo od czterech do ośmiu tygodni po zabiegu. U większości ludzi organizm stopniowo „przyzwyczaja się” do tego, że pęcherzyka żółciowego już nie ma, a pacjenci po kilku miesiącach od jego usunięcia żyją tak jak przed operacją. To dzięki wątrobie, która sama zaczyna zagęszczać produkowaną żółć, dzięki czemu wszystkie funkcje mogą powrócić do normy – mówi uczula lekarz.
– Istnieje jednak mała, kilkuprocentowa grupa pacjentów, u których po usunięciu pęcherzyka żółciowego przez dłuższy czas utrzymują się zaburzenia związane z upośledzonym trawieniem tłuszczów, co najczęściej objawia się lekkimi bólami po spożyciu pokarmów tłustych – tłumaczy dr n. med. Maciej Kowalewski. – Warto przy tym nadmienić, że w przypadku pacjentów z niespecyficznymi dolegliwościami związanymi z kamicą pęcherzyka żółciowego, jego usunięcie może nie spowodować ustąpienia tych objawów – uczula lekarz CM SafiMed.
Reasumując, schemat postępowania dla pacjenta powinien wyglądać następująco: jeśli po różnych posiłkach permanentnie występuję bóle w górnej części brzucha bądź nudności, należy wykonać USG. Jeśli badanie wykaże kamicę, wówczas trzeba udać się na konsultację chirurgiczną, w trakcie której zapadnie decyzja, jakie dalsze postępowanie będzie dla nas najlepsze.
*
Dr n. med. Maciej Kowalewski, specjalista chirurgii Ogólnej i transplantologii. Absolwent Wydziału Lekarskiego na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od kilkunastu lat zajmuje się nie tylko chirurgią, ale też ultrasonografią. Założyciel Centrum Medycznego SafiMed w podkrakowskim Zabierzowie, członek Polskiego Towarzystwa Ultrasonografii, Europejskiego Towarzystwa Chirurgicznego, Polskiego Towarzystwa Transplantologicznego.
Chcesz podzielić się swoją historią na portalu Pacjenci.pl? Opisz ją dla nas i innych pacjentów. Kontakt: [email protected]
![Chrapanie może być objawem niedoczynności tarczycy.](https://images.iberion.media/images/origin/11_cc6858dc63.jpg)
![dr n med. Ewa Uścińska, kardiolog, objawy zawału, zlewne poty](https://images.iberion.media/images/origin/dr_Ewa_Uscinska_kardiolog_65c94f64e1.png)
![Opuchnięte stopy](https://images.iberion.media/images/origin/Canva_2de6b7e592.png)
![dr n. med. Łukasz Wohadlo, nowotwór, przeruty, chirurg onkolog](https://images.iberion.media/images/origin/onkolog_przerzuty_c1f4f372c8.png)
![Ta woda jest toksyczna. Zawiera mikroplastik](https://images.iberion.media/images/origin/wo_3c7a187139.jpg)
![lekarz](https://images.iberion.media/images/origin/lekarz_4f583f9892.jpg)
![refluks](https://images.iberion.media/images/origin/Projekt_bez_nazwy_2024_04_07_T192810_911_c81f2a23c4.png)
![kupa, toaleta](https://images.iberion.media/images/origin/Toaleta2_b230717675.jpg)
![Oko, zbliżenie na oko, niebieskie oko](https://images.iberion.media/images/origin/Oko_e49083cd93.jpg)
![Masaż twarzy, roler jadeitowy](https://images.iberion.media/images/origin/Masaz_twarzy_322402ddea.png)
![Komu nie służą banany?](https://images.iberion.media/images/origin/bana_cfb1055f8f.jpg)
![Golenie nóg, gładkie nogi](https://images.iberion.media/images/origin/Golenie_nog_872c4bc50b.jpg)
![Jajka na drzwiach od lodówki](https://images.iberion.media/images/origin/Jajka_na_drzwiach_od_lodowki_8e876b6acd.jpg)
![suplementacja magnezu, magnez](https://images.iberion.media/images/origin/Projekt_bez_nazwy_97_c94aad1504.jpg)
![Użądlenia osy, osa, pszczoła](https://images.iberion.media/images/origin/Co_robic_przy_uzadleniach_osy_Jak_postepowac_a1a5d39c3a.jpg)
![Bruksizm, fizjoterapia, masaż](https://images.iberion.media/images/origin/Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Projekt_bez_nazwy_9_4127152d96.jpg)
![kobieta zagląda do lodówki w nocy](https://images.iberion.media/images/origin/kobieta_zaglada_do_lodowki_w_nocy_30aefd30c5.jpg)
![Ryba, pieczona ryba](https://images.iberion.media/images/origin/Ryba_a53393422c.jpg)
![Ewa Sałacka](https://images.iberion.media/images/origin/Ewa_Salacka_zmarla_po_uzadleniu_osy_3118326349.jpg)
![Lekarz radzi, jak uniknąć anginy latem.](https://images.iberion.media/images/origin/Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Projekt_bez_nazwy_6a7b6f1554.png)
![szpital](https://images.iberion.media/images/origin/szpital_b1d3840c08.jpg)
![Kto nie powinien jeść borówek amerykańskich?](https://images.iberion.media/images/origin/1_d6b91f2d1b.jpg)
![superbakteria, szpital](https://images.iberion.media/images/origin/Pacjenci_z_poznanskiego_szpitala_zakazeni_98517f1e09.jpg)
![Demencja / lek. Mateusz Gajda](https://images.iberion.media/images/origin/Archiwum_prywatne_77aba06204.png)
![Joe Biden, demencja, prezydent USA](https://images.iberion.media/images/origin/Na_co_choruje_Joe_Biden_Podejrzenia_o_demencje_to_nie_jedyny_problem_82c708dc4d.jpg)
![Demencja, refluks](https://images.iberion.media/images/origin/Ten_popularny_lek_moze_zwiekszac_ryzyko_demencji_6b20333e04.jpg)
![PLL LOT](https://images.iberion.media/images/origin/Fot_Shutterstock_Maxagar_PLL_LOT_85c5de4695.jpg)
![Pieniądze](https://images.iberion.media/images/origin/Pieniadze_2d832b997d.png)
![Rak szyjki macicy, rak](https://images.iberion.media/images/origin/Co_roku_z_powodu_tego_raka_umiera_1600_Polek_9631c7e88a.jpg)
![Bożena Dykiel, Mieczysław Hryniewicz](https://images.iberion.media/images/origin/Bozena_Dykiel_Mieczyslaw_Hryniewicz_f9de23f40d.jpg)
![Był sobie kot](https://images.iberion.media/images/origin/Byl_sobie_kot_d3edad37dc.jpg)
![Materiały promocyjne](https://images.iberion.media/images/origin/Kobieta_w_ogrodzie_a42c929a56.png)
![Chrome](https://images.iberion.media/images/origin/chrome_ochrona_fot_pxhere_DALL_E_897cb3f8b6.png)
![sklep Żabka](https://images.iberion.media/images/origin/zabka_f549e0ee3a.jpg)
![laptop, karta](https://images.iberion.media/images/origin/Projekt_bez_nazwy_2024_07_26_T122434_393_c957dc4086.png)
![Justyna Steczkowska](https://images.iberion.media/images/origin/Justyna_Steczkowska_fot_KA_Pi_F_7a48f26b86.jpg)
![Kot i Pies](https://images.iberion.media/images/origin/Projekt_bez_nazwy_1_40e6b73458.png)
![Dagmara Kaźmierska](https://images.iberion.media/images/origin/Dagmara_Kazmierska_caf54091f7.jpg)