Płonica – przyczyny, objawy i leczenie.

Występowanie oraz charakterystyka płonicy

Płonica wywoływana jest przez bakterie paciorkowca typu A (streptococcus pyogens), tego samego, który wywołuje anginę ropną. Jest chorobą silnie zakaźną występującą głównie u dzieci, jednak zachorować mogą na nią również dorośli (z nieco innymi objawami). Płonica uważana jest za jedną z cięższych chorób wieku dziecięcego.

Płonica rozprzestrzenia się przede wszystkim drogą kropelkową. Wystarczy spędzanie czasu w obecności osoby chorej, aby zarazić się i zachorować. Często wystarczy również kontakt z przedmiotami osobistymi oraz codziennego użytku. Płonicą można również zarazić się od osób, które są jedynie nosicielami paciorkowca typu A, ale nie wykazują żadnych objawów choroby.

Objawy płonicy - wysypka

Wśród podstawowych objawów płonicy znajduje się oczywiście charakterystyczna, drobna wysypka o intensywnym czerwonym kolorze (stąd niegdysiejsza nazwa szkarlatyna). Najczęściej towarzyszy jej gorączka, a występuje na tułowiu i kończynach, zwłaszcza w okolicach, dla których charakterystyczna jest nieco wyższa temperatura jak np. zgięcia pod kolanami, na rękach czy też okolice pachwin. Wysypka zamiast wyglądu drobnej kaszki, może po jakimś czasie zlewać się w plamy. Oprócz wysypki często obserwuje się wybroczyny o wyglądzie nitek (spowodowane kruchością naczyń krwionośnych). Na twarzy występuje rumień (twarz i czoło).

W przypadku osób dorosłych wysypka często tworzy wypukłe wykwity, co sprawia, że płonica może zostać pomylona z alergią. W takim wypadku pomocne w diagnozie mogą okazać się inne objawy jak na przykład rumień na twarzy.

Pozostałe objawy płonicy

Wśród najczęściej pojawiających się objawów płonicy wymienia się przede wszystkim poniższe:

·        wysoka gorączka, nawet do 40 st. C,

·        uczucie ogólnego rozbicia, zmęczenie, brak siły,

·        ból gardła – ciemnoczerwone gardło, ewentualnie z białym nalotem,

·        szary nalot na języku – po ustąpieniu nalotu pozostaje tzw. „malinowy język” (mocno zaczerwienione brodawki),

·        bóle brzucha, nudności, wymioty,

·        powiększone węzły chłonne w okolicach szyi.

Powyższe objawy należą przede wszystkim do objawów w standardowym przebiegu płonicy (dosyć lekkim). W ciężkim przebiegu choroby mogą występować następujące symptomy:

·        zaburzenia układu krążenia,

·        zapalenie mięśnia sercowego,

·        omdlenia,

·        szmery skurczowe nad sercem,

·        powiększenie wątroby czy śledziony.

W przebiegu septycznym płonicy obserwuje się duże zmiany w wyglądzie śluzówki gardła oraz zapalenie węzłów szyjnych. Zdarza się również martwica tkanek dna jamy ustnej.

Diagnozowanie płonicy

Lekarz skupia się w diagnozowaniu płonicy przede wszystkim na objawach. Jako dosyć ważne badanie pomocnicze traktowany jest posiew gardła. Materiał pobiera się z tylnej ściany gardła oraz z migdałków, aby stwierdzić, czy obecne są paciorkowce typy A. W ten sposób lekarz zyskuje pewność, że ma do czynienia z płonicą a nie różyczką czy odrą (płonicę można również pomylić z zakażeniem gronkowcem, zespołem wstrząsu toksycznego oraz chorobą Kawasakiego).

Często wykonuje się również morfologię. O ostrej infekcji mogą świadczyć nieprawidłowości w wynikach parametrów takich jak poziom neutrofitów (NEU), OB. oraz ASO. Kilka tygodni od wystąpienia pierwszych objawów płonicy we krwi pojawiają się liczne eozynofile.