Chrypka, która nie mija. Lekarze ostrzegają, by nie zwlekać z takim objawem
Zimne powietrze, klimatyzacja czy głośny koncert potrafią odebrać nam głos na kilka dni – i zwykle nie ma w tym nic groźnego. Jeśli jednak chrypka trwa dłużej niż dwa tygodnie, ryzyko, że to tylko banalne podrażnienie strun głosowych, gwałtownie spada. Sprawdź, co według specjalistów kryje się za uporczywą zmianą barwy głosu i kiedy nie wolno zwlekać z wizytą u lekarza.
- Ponad 14 dni chrypki to według Amerykańskiej Akademii Otolaryngologii sygnał do pilnej konsultacji laryngologicznej
- Objawy towarzyszące, takie jak trudności w połykaniu, ból czy krwioplucie, wymagają natychmiastowej diagnostyki
- Laryngoskopia pozwala w kilka minut ocenić stan krtani i wykryć nawet wczesny rak strun głosowych
Skąd zwykle bierze się chrypka
Krótko trwająca chrypka najczęściej towarzyszy infekcjom wirusowym górnych dróg oddechowych, nadmiernemu używaniu głosu (np. śpiew, krzyk na meczu) czy podrażnieniu dymem lub klimatyzacją. Stan zapalny powoduje obrzęk strun głosowych; głos staje się niższy, matowy, czasem prawie niesłyszalny. W większości przypadków objawy cofają się samoistnie w ciągu 7–10 dni.
Kiedy chrypka powinna zaniepokoić
Specjaliści wyznaczyli prostą granicę: jeżeli zmieniony głos nie wraca do normy w ciągu 14 dni, należy zgłosić się do laryngologa – nawet jeśli nie odczuwasz innych dolegliwości. Dodatkowe „czerwone flagi” to: odkrztuszanie krwi, trudności w oddychaniu lub połykaniu, niezamierzony spadek masy ciała, gorączka czy ból promieniujący do ucha. Pojawienie się któregokolwiek z tych objawów skraca czas oczekiwania na wizytę z tygodni do godzin.
Jakie choroby może zwiastować niemijająca chrypka
Najczęstszą łagodną przyczyną przewlekłej chrypki są guzki głosowe – „modzele” powstające z przeciążenia strun. U części pacjentów przyczyną jest refluks żołądkowo-przełykowy (GERD), alergia czy niedoczynność tarczycy. Niestety, długa chrypka bywa też pierwszym sygnałem poważniejszych schorzeń, w tym:
- raka krtani lub gardła dolnego,
- porażenia nerwu krtaniowego (np. po operacjach tarczycy),
- chorób neurologicznych (choroba Parkinsona, stwardnienie zanikowe boczne),
- grudkowego zapalenia krtani w przebiegu gruźlicy czy kiły.
Wczesne wykrycie nowotworu krtani zwiększa odsetek pięcioletnich przeżyć nawet do 90 proc., dlatego uporczywej chrypki nie wolno bagatelizować.
Do jakiego lekarza się udać i jakie badania?
Pierwszym adresem jest laryngolog (otorynolaryngolog). Standardem diagnostycznym jest laryngoskopia fiberoskopowa – cienki endoskop wprowadzany przez nos pozwala ocenić struny głosowe w czasie rzeczywistym. W razie potrzeby lekarz zleca:
- stroboskopię krtani (analiza drgań strun),
- badanie obrazowe (TK lub MRI szyi),
- USG tarczycy i panel hormonalny przy podejrzeniu zaburzeń endokrynnych,
- gastroskopię w przypadku podejrzenia refluksu.
Z wynikiem badań pacjent może trafić do foniatry, endokrynologa czy onkologa laryngologicznego. Dzięki szybkiemu skierowaniu na właściwą ścieżkę leczenia można uniknąć trwałej utraty głosu oraz powikłań nowotworowych.
źródła:
- American Academy of Otolaryngology – Head and Neck Surgery Foundation. Clinical Practice Guideline: Hoarseness (Dysphonia)
- NHS. Laryngitis – symptoms and when to see a GP. 2024
