Stopy płaskie - charakterystyka, przyczyny, leczenie, test

Stopy płaskie – definicja

Stopy płaskie są wadą polegającą na zniekształceniu stopy, które powoduje obniżenie lub całkowity zanik jej fizjologicznych sklepień. Mogą występować w postaci podłużnej (płaskostopie podłużne) lub poprzecznej (płaskostopie poprzeczne).U zdrowej osoby stopa opiera się na podłożu jedynie w trzech miejscach – na głowie I i V kości śródstopia, oraz na pięcie. Między tymi punktami znajdują się łuki stopy (podłużny, podłużny boczny, przyśrodkowy i poprzeczny przedni), które działają niczym amortyzatory. Przy występowaniu płaskostopia podłużnego dochodzi do silnego spłaszczenia łuku podłużnego przyśrodkowego, w konsekwencji czego stopa traci amortyzację, a kość skokowa opuszcza się między kość łódkowatą oraz piętową. Płaskostopie poprzeczne zaś charakteryzuje się obniżeniem łuku poprzecznego stopy, w wyniku czego stopa zamiast opierać się na I i V głowie kości śródstopia, opiera się na głowie II i III.

Stopy płaskie – możliwe przyczyny

Stopy płaskie mogą wynikać zarówno z obciążeń genetycznych oraz wad postawy, jak i ze szkodliwych nawyków oraz czynników zewnętrznych.Pośród przyczyn tej deformacji najczęściej wymienia się noszenie zbyt ciasnego lub niewygodnego obuwia (buty na wysokim obcasie, buty o wąskim przodzie), długotrwałe chodzenie po zbyt twardym podłożu, nadwagę, pracę stojącą, zły dobór wkładek ortopedycznych oraz siedzący tryb życia. Stopy płaskie mogą się również pojawić na skutek związanego z różnymi chorobami osłabienia więzadeł i mięśni, w wyniku krzywicy, a także podczas ciąży.U dzieci częstą przyczyną tej wady jest ubieranie ich w ciasne skarpetki i buciki w wieku niemowlęcym oraz zbyt wczesne wymuszanie na nich prób chodzenia (np. za pomocą chodzika).

Czym objawiają się stopy płaskie?

Główny objaw stóp płaskich często widoczny jest gołym okiem. Mowa oczywiście o deformacji stopy, która w przypadku płaskostopia poprzecznego objawia się poszerzeniem jej przedniej części, a w przypadku płaskostopia podłużnego – brakiem sklepienia podłużnego i przyleganiem całej jej powierzchni do podłoża.Poza tym pojawiają się modzele i odciski, zmiany zwyrodnieniowe (np. halluksy lub palce młotkowate), nawracające grzybice, zwiększona potliwość, puchnięcie stóp oraz ich rogowacenie.Niekiedy takim objawom może towarzyszyć także szybka męczliwość stóp, ciężki chód (stawianie stóp na zewnątrz), dolegliwości bólowe oraz zaburzenia krążenia.

Stopy płaskie u dzieci – norma czy wada?

U dzieci do ukończenia 3. roku życia płaskostopie jest stanem naturalnym i nie stanowi powodu do zmartwień. Wynika z obecności poduszeczek tłuszczowych w stopie, wiotkości więzadeł i niewykształconej jeszcze siły mięśni. Wraz z upływem czasu jednak poduszeczki tłuszczowe zanikają, a więzadła i mięśnie wzmacniają się, w związku z czym stopa przybiera prawidłowy kształt. Jeśli z powodu obciążeń genetycznych lub działania czynników zewnętrznych tak się nie stanie i w wieku 4-5 lat stopa dziecka pozostaje płaska, mamy do czynienia z płaskostopiem wczesnodziecięcym.