Pacjenci.pl Choroby Tak krok po kroku umiera człowiek. 5 etapów agonii
Fot. Shutterstock / Claudio Rossol

Tak krok po kroku umiera człowiek. 5 etapów agonii

28 lutego 2025
Autor tekstu: Daria Siemion

Śmierć jest nieuniknioną częścią życia. Chociaż nie wiadomo, co jest po niej, wiadomo, jak wygląda. Według naukowców agonię, czyli stan poprzedzający śmierć, można podzielić na kilka etapów. Oto krótki opis jak krok po kroku umiera człowiek.

1. Życie zredukowane – pierwsze oznaki, że zbliża się koniec

Pierwszy etap agonii to moment, w którym organizm stopniowo traci zdolność do normalnego funkcjonowania.


Dochodzi do osłabienia ośrodkowego układu nerwowego, co może powodować zaburzenia świadomości . Układ krążenia oraz oddechowy zaczynają działać wbrew swojemu naturalnemu rytmowi.


Osoba w tym stanie może nie mieć ochoty na wychodzenie z domu, a także powoli tracić zdolność komunikacji. Może pojawić się zmęczenie, senność oraz wycofanie się z kontaktów z bliskimi.

2. Życie minimalne – coraz większe osłabienie

Na tym etapie funkcje życiowe zostają ograniczone do absolutnego minimum. Osoba umierająca niemal cały dzień spędza w łóżku, rzadziej otwiera oczy, coraz częściej przebywa w stanie letargu.

Dodatkowo może mieć trudności z przełykaniem , nie mieć apetytu i tracić na wadze. Następuje znaczny spadek ciśnienia krwi, oddech staje się wyraźnie wolniejszy. Występują także zaburzenia termoregulacji – skóra staje się chłodniejsza, a kończyny mogą być sine z powodu pogorszenia krążenia. Czytaj także: Co mówią chorzy przed śmiercią? Onkolog wskazał cztery zdania

szpital
W fazie życia minimalnego funkcje życiowe powoli zaczynają ustawać Fot. Shutterstock / Ground Picture
Podwyżka dodatku pielęgnacyjnego. Od marca na konta wpłynie więcej pieniędzy
Seniorzy są szczególnie narażeni na choroby zakaźne. "Liczba zachorowań jest trzy razy większa niż w zeszłym roku"

3. Śmierć pozorna – cienka granica między życiem a śmiercią

To etap, który stanowi przejście między życiem minimalnym a śmiercią kliniczną. Organizm funkcjonuje wówczas na granicy swoich możliwości – oddech jest ledwie zauważalny , a puls słaby i trudny do wykrycia.


Ciekawe jest to, że umierająca osoba może doświadczyć pobudzenia terminalnego , czyli chwilowej poprawy samopoczucia, po której wszystko wraca do "normy". Dodatkowo mogą pojawić się halucynacje i majaczenie.

Na tym etapie często dochodzi do charakterystycznego rzężenia przedśmiertnego (tzw. grzechotki śmierci), spowodowanego zaleganiem wydzieliny w drogach oddechowych. Czytaj także: Ten dźwięk przepowiada śmierć. Jest bardzo charakterystyczny

4. Śmierć kliniczna – ten stan da się odwrócić

To moment, w którym dochodzi do zatrzymania krążenia i oddechu , ale tkanki organizmu wciąż są żywe.

Śmierć kliniczna trwa zazwyczaj kilka minut i w niektórych przypadkach może być odwracalna poprzez reanimację. Jeśli jednak nie zostaną podjęte działania medyczne, prowadzi ona do niedotlenienia i nieodwracalnych zmian w mózgu i śmierci biologicznej.

kościół, trumna
Śmierć biologiczna jest stanem nieodwracalnym Fot. Pixabay

5. Śmierć osobnicza – bezpowrotne ustanie funkcji życiowych

Jest to ostatni etap procesu umierania, w którym następuje nieodwracalne uszkodzenie mózgu .

Czynności regulacyjne organizmu przestają działać, co prowadzi do całkowitego zatrzymania procesów życiowych na poziomie tkankowym i komórkowym. W krótkim czasie po śmierci osobniczej pojawiają się charakterystyczne oznaki zgonu, takie jak bladość pośmiertna, plamy opadowe i utrata ciepłoty ciała.

Trudne pytanie: jak wspierać bliskich, którzy odchodzą?

Proces umierania może przebiegać w różnym tempie – u niektórych osób trwa kilka godzin, a u innych kilka dni. W tym trudnym czasie niezwykle ważne jest zapewnienie umierającemu spokoju .

Należy unikać głośnych dźwięków, a zamiast tego skupić się na obecności , delikatnym dotyku i miłych słowach. Nawet w stanie agonii osoba umierająca może słyszeć i odczuwać bliskość swoich bliskich, co na pewno pomoże jej w godnym i spokojnym odejściu.

Źródła:

  • Górecki M., Hospicjum w służbie umierającym, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa, 2000
  • Krajnik M., Rogiewicz M., Opieka paliatywna, Wydawnictwo Akademii Medycznej, Bydgoszcz, 1998

    Zobacz też:

Ten zapach poczujesz przed śmiercią. To woń ostatnich chwil życia

Doktor z Zakładu Medycyny Sądowej zdradził, jak wygląda śmierć. „Ciało umiera na raty”

Przeżył śmierć kliniczną trzy razy. Powiedział, co zobaczył “po drugiej stronie”

Bliski umarł w domu? To musisz koniecznie wyrzucić, bo ryzykujesz zdrowiem
Miała 27 lat, nieziemską urodę i raka. Opowiedziała swoją historię, by przestrzec innych
Obserwuj nas w
autor
Daria Siemion

Dziennikarka z 10-letnim stażem. Pisała dla tytułów takich jak Focus, Focus Medycyna, National Geographic, Krytyka Polityczna, na:Temat. Najchętniej porusza tematykę chorób i profilaktyki. Z wykształcenia lingwistka i zoopsycholog. W wolnych chwilach uprawia wspinaczkę i trenuje psy.

Chcesz się ze mną skontaktować? Napisz adresowaną do mnie wiadomość na mail: redakcja@pacjenci.pl
#PrawoiZdrowie choroby profilaktyka problemy cywilizacyjne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja dziecko