Wyższa emerytura dla pracujących przed 1999 rokiem. Wystarczy jeden dokument
ZUS może wyliczyć ci wyższą emeryturę, jeśli pracowałeś przed 1999 r. i dysponujesz stosownymi dokumentami - mowa o "książeczkowym” dowodzie osobistym z wpisami o zatrudnieniu. Trzeba złożyć wniosek w placówce ZUS i dołączyć do niego dokument. I jak cieszyć się dobrym zdrowiem na emeryturze?
Wyższa emerytura dla pracujących przed 1999 r.
Wysokość emerytury zależy od stażu pracy. Im późniejsze przejście na emeryturę, tym wyższe świadczenie, każdy rok przepracowany po osiągnięciu wieku emerytalnego może podwyższyć świadczenie nawet o 15%. Istotne są też okresy składkowe i nieskładkowe - składkowe to takie, kiedy była aktywność zawodowa, natomiast nieskładkowe - to np. pobieranie zasiłku chorobowego.
Jeśli emeryt był objęty ubezpieczeniem społecznym przed 1999 r. i nie był objęty ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi po 1998 r. do ustalenia podstawy jego emerytury ZSUS przyjmie jedynie kapitał początkowy tej osoby. Jednak ZUS będzie musiał przeliczyć ponownie emeryturę, jeśli
- przy składaniu wniosku o przyznanie świadczenia emeryt nie dysponował wszystkimi dokumentami za okresy ubezpieczenia, które ZUS może uwzględnić przy obliczaniu świadczenia,
- emeryt może udokumentować zarobki za lata przed przejściem na emeryturę lub zarobki, jakie uzyskiwał po przyznaniu świadczenia,
- emeryt po przyznaniu świadczenia pracował lub opłacał składki na ubezpieczenia społeczne.
Od 1999 roku każdy ubezpieczony ma własne konto w ZUS, gdzie zapisywane są wszystkie składki. Wcześniej nie było takiej konieczności, dlatego emeryt powinien dostarczyć dokumenty potwierdzające zatrudnienie i wysokość wynagrodzenia przed 1999 rokiem. Jakie to dokumenty? Mowa o:
- świadectwa pracy,
- zaświadczenia o zatrudnieniu,
- zaświadczenia o wynagrodzeniu,
- legitymacja ubezpieczeniowa z wpisami o zatrudnieniu i wynagrodzeniu,
- umowy o pracę,
- listy płac uzyskane z archiwum lub jednostki, która przechowuje dokumentację zlikwidowanych zakładów pracy;
- książeczka wojskowa albo zaświadczenie wojskowej komendy uzupełnień,
- wpisy w „książeczkowym” dowodzie osobistym np. o zatrudnieniu, czy dotyczące dzieci,
- legitymacje związków zawodowych,
- zeznania świadków (najlepiej byłych współpracowników).
Są też inne możliwości:
- okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych można udokumentować zaświadczeniem z urzędu pracy,
- okres pobierania stałego zasiłku z opieki społecznej, od którego były opłacone składki na ubezpieczenia społeczne — zaświadczeniem z ośrodka pomocy społecznej,
- opiekę nad dzieckiem lub dziećmi można udowodnić na podstawie odpisu aktu urodzenia dziecka,
- okres nauki można potwierdzić odpowiednim zaświadczeniem z uczelni, dyplomem i indeksem, o ile jest w nim zawarty programowy wymiar studiów.
ZUS może potwierdzić sam okres odprowadzania składek u osób, które:
- były zatrudnione w gospodarstwie domowym albo gospodarstwach domowych lub przy obsłudze prywatnego domu mieszkalnego albo prywatnych domów mieszkalnych od 1 lipca 1970 r.,
- były pracownikami nieuspołecznionego zakładu pracy albo nieuspołecznionych zakładów pracy, a od 1 stycznia 1990 r. – pracownikami zakładu pracy albo zakładów pracy, które zatrudniały do 20 pracowników,
- prowadziły działalność na własny rachunek lub były osobą współpracującą,
- były rzemieślnikiem lub osobą, która z nim współpracowała – od 1 lipca 1965 r.,
- były taksówkarzem – od 1 lipca 1969 r.,
- prowadziły działalność handlowo-usługową – od 25 sierpnia 1973 r.,
- były twórcą i artystą – od 1 stycznia 1974 r.,
- były adwokatem i wykonywały zawód indywidualnie (poza zespołem adwokackim) – od stycznia 1983 r.,
- były duchownym – od 1 lipca 1989 r.
Jak cieszyć się zdrowiem na emeryturze?
Aby cieszyć się zdrowiem na emeryturze trzeba dbać przede wszystkim o profilaktykę - mowa tu o okresowych badaniach - morfologii krwi co roku, badaniach okulistycznych, dentystycznych oraz obrazowych - USG piersi, jamy brzusznej, tarczycy. Mężczyźni po 45. roku życia powinni mieć już za sobą badanie prostaty, a wszyscy po 50. roku życia - kolonoskopię. Należy także wykonywać regularnie badanie ciśnienia krwi, sprawdzać poziom cukru we krwi oraz poziom cholesterolu, a wszelkie niepokojące sygnały jak najszybciej konsultować z lekarzem. Osoby starsze są szczególnie narażone na urazy (co wynika z osłabienia gęstości kości, czyli osteoporozy), należy zatem dopasować aktywność fizyczną do możliwości i stanu zdrowia.
Zdrowa dieta i ruch
Aby cieszyć się zdrowiem warto dbać o nie cały czas - w tym celu zalecane jest przestrzeganie zdrowej i zbilansowanej diety oraz uprawianie aktywności fizycznej. W diecie należy zwrócić uwagę na produkty zawierające kwasy omega (m. in. ryby). Dieta powinna zawierać warzywa, owoce oraz produkty pełnoziarniste, nie powinno w niej natomiast być produktów wysokoprzetworzonych, jak najmniej tłuszczy pochodzenia zwierzęcego, alkoholu, innych używek.
Zobacz też:
Będzie podwyżka wieku emerytalnego? Jest odpowiedź rządu
Tak pachnie nowotwór. Nigdy nie ignoruj tego zapachu
Narasta fala zachorowań COVID-19. GIS znów zaleca powrót do noszenia maseczek
