Żółtaczka typu A, B i C – przyczyny, leczenie, zapobieganie
Żółtaczka typu A, B i C – czym jest żółtaczka?
Żółtaczka jest jednym z objawów procesu chorobowego toczącego się w organizmie, sama w sobie nie jest chorobą. Jest to żółte zabarwienie skóry, błon śluzowych i białek oczu spowodowane podwyższonym poziomem bilirubiny we krwi (hiperbilirubinemia).
Bilirubina to barwnik żółciowy wytwarzany podczas normalnego procesu rozkładu krwinek czerwonych w organizmie, a dokładniej hemoglobiny. Po rozpadzie jest on transportowany do wątroby, a następnie pęcherzyka żółciowego, skąd przewodami żółciowymi trafia do jelita. To właśnie bilirubina powoduje żółte zabarwienie moczu oraz ciemny kolor stolca. Jeśli wątroba jest uszkodzona i nie pracuje prawidłowo, bilirubina może przedostawać się do krwiobiegu, a to z kolei może powodować żółte zabarwienie skóry. Żółtaczkę można zdiagnozować, gdy poziom bilirubiny we krwi przekracza 2,5-3 mg/dl.
Żółtaczka pojawia się u większości noworodków niedługo po urodzeniu i utrzymuje się do kilku tygodni. Jest to stan fizjologiczny, normalny, spowodowany faktem, że wątroba dziecka nie jest w stanie sprawnie wychwycić bilirubiny i usunąć jej z krwiobiegu. Żółtaczka noworodków ma zazwyczaj łagodny przebieg i nie wymaga leczenia. Żółtaczka u dorosłych jest natomiast zawsze spowodowana jakimś schorzeniem, z których większość jest poważna i wymaga leczenia. Każdy dorosły, u którego rozwinie się żółtaczka, musi przejść kompleksową ocenę lekarską w celu ustalenia jej przyczyny.
Żółtaczka może być spowodowana kilkoma czynnikami, najczęstsze z nich to: kamienie żółciowe, guzy dróg żółciowych i trzustki, zapalenie trzustki, anemia sierpowata, zespól Gilberta, alkoholowe zapalenie wątroby, marskość wątroby, wirusowe zapalenie wątroby typu A, B lub C (żółtaczka typu A, B i C).
Żółtaczka typu A, B i C – przyczyny i objawy
Żółtaczka typu A, B i C to żółtaczka spowodowana wirusowym zapaleniem wątroby. Jakie są przyczyny poszczególnych zakażeń?
Żółtaczkę typu A wywołuje wirus HAV (Hepatitis A Virus). Nazywana jest ona również żółtaczką pokarmową, bowiem do zarażenia dochodzi z powodu spożycia skażonej żywności i wody lub też bliskiego kontaktu z osobą bądź przedmiotem zakażonym. Jest to ostry, lecz krótkotrwały rodzaj zapalenia wątroby, który zwykle nie wymaga wdrażania leczenia. Główne objawy WZW A to: gorączka, zmęczenie, ból brzucha, ciemna barwa moczu oraz jasna barwa stolca, utrata apetytu, chudnięcie, żółtaczka.
O żółtaczce typu B mówi się, gdy dochodzi do rozwoju wirusowego zapalenia wątroby B, czyli zakażenia wirusem HBV (Hepatitis B Virus). WZW typu B to choroba zakaźna, która rozprzestrzenia się poprzez kontakt z zakażoną krwią i niektórymi płynami ustrojowymi. Szczególnie narażone na zarażenie są osoby pracujące w służbie zdrowia, korzystające z gabinetów kosmetycznych czy salonów tatuażu oraz zażywające substancje odurzające. Transmisja wirusa może również mieć miejsce podczas porodu (od zakażonej matki do dziecka) oraz w trakcie stosunku seksualnego (rzadko). Objawy WZW B są podobne, jak przy wirusowym zapaleniu wątroby typu A i obejmują: ogólne osłabienie i zmęczenie, gorączkę, bóle stawów i mięśni, bóle brzucha, nudności, żółtaczkę. Zakażenie HBV może mieć charakter ostry bądź przewlekły, czyli trwający powyżej sześciu miesięcy. Wirus może wówczas doprowadzić do poważnego uszkodzenia wątroby, marskości bądź raka tego narządu.
Żółtaczka typu C to jeden z objawów zakażenia wirusem HCV (Hepatitis C Virus). Wirus zapalenia wątroby typu C jest przenoszony przez kontakt z krwią osoby zakażonej. Może do tego doprowadzić każda sytuacja, w której dochodzi do naruszenia ciągłości skóry lub błon śluzowych, np. podczas iniekcji, transfuzji krwi, przeszczepu narządów, używania niesterylnych igieł, korzystania z tych samych środków higienicznych, takich jak maszynka do golenia, a także podczas kontaktów seksualnych bez zabezpieczenia. Zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu C utrzymujące się przez wiele lat może prowadzić do wystąpienia marskości wątroby lub raka wątrobowokomórkowego. Objawy, które towarzyszą WZW C to: osłabienie, gorączka, bóle nadbrzusza, nudności, zmniejszone łaknienie, bóle stawowe, świąd skóry, żółtaczka.
Żółtaczka typu A, B i C – leczenie i zapobieganie
Leczenie żółtaczki typu A, B i C jest skupione na leczeniu przyczyny. Leczenie WZW A opiera się na ograniczeniu aktywności fizycznej oraz stosowaniu diety lekkostrawnej, natomiast w przypadku WZW B i WZW C dodatkowo włącza się leki przeciwwirusowe. Hamują one namnażanie się wirusa w organizmie do poziomu, w którym zmiany zapalne zaczną się cofać (najczęściej jest to interferon α).
Aby zapobiec zakażeniu wirusami zapalenia wątroby należy unikać sytuacji, które zwiększają ryzyko zachorowania, warto również się zaszczepić. Szczepionki przeciw WZW A i B są uznawane za bezpieczne i zapewniające trwałą odporność (po zastosowaniu pełnego cyklu szczepień). Przeciwko HCV, jak dotąd, nie stworzono skutecznej szczepionki.
