Badanie tarczycy – kto powinien wykonać badanie i na czym ono polega?

Badanie tarczycy – czym jest tarczyca?

Tarczyca znajduje się w przednio-dolnej części szyi. Tarczyca składa się z dwóch płatów bocznych, które połączone są wąską cieśnią. Tarczyca należy do dużych gruczołów i wazy od 30 do 60 gramów. Warto wiedzieć, że tarczyca może ulegać powiększeniu w czasie ciąży. Co więcej, wielkość tarczycy zmienia się także w trakcie cyklu miesiączkowego. Praca tarczycy jest regulowana. Wydzielanie tyroksyny i trijodoktryniny regulowane jest przez tarczycę bezpośrednio i pośrednio. Z kolei produkcja i wydzielanie hormonów metabolicznych kontroluje układ podwzgórze-przysadka, a wydzielanie hormonów tarczycy wpływa ujemnie na wydzielanie TSH.

Tarczyca to nieparzysty gruczoł wydzielania wewnętrznego, który wytwarza takie hormony jak trójjodotyroninę (T3), tyroksynę (T4) i kalcytoninę, co bezpośrednio wpływa na metabolizm i gospodarkę wapniowo-fosforową organizmu. Zazwyczaj choroby tarczycy związane są z zaburzeniami pracy przysadki, gruczołu tarczycy bądź podwzgórza. Tarczyca jest bardzo ważnym organem, a hormony gruczołu tarczycowego wpływają także na takie funkcje jak rozwój prawidłowego układu nerwowego i centralnego układu nerwowego, a zwłaszcza mózgu.

Badanie tarczycy – kto powinien wykonać badanie

Badanie tarczycy to bardzo ważny krok w kierunku zdiagnozowania chorób tarczycy. Kto powinien wykonać badanie tarczycy? Z pewnością ci, którzy zauważyli u siebie objawy nadczynności lub niedoczynności tarczycy.

Nadczynność tarczycy to przede wszystkim uczucie dużej nerwowości, wilgotnej skóry, arytmia, szybkie chudnięcie bez przyczyny i wytrzeszcz oczu. Objawy nadczynności tarczycy to także: częste biegunki, zaburzenia koncentracji podwyższona temperatura, problemy ze snem, drżenie i osłabienie mięśni.

Natomiast niedoczynności tarczycy objawia się zaburzeniami koncentracji, niedosłuchem, problemami z pamięcią, a w kolejnych stadiach choroby objawia się wypadaniem włosów, brwi, rzęs oraz bladością twarzy; chory przybiera także na wadze, może cierpieć na anemię. Co jest przyczyną niedoczynności tarczycy? Przede wszystkim wytwarzanie przez tarczycę zbyt małej ilości hormonów potrzebnych do regulowania jej pracy, co bezpośrednio przekłada się na funkcjonowanie całego organizmu.  

Badanie tarczycy – rodzaje badań

Badanie tarczycy można wykonać na wiele sposobów. Badanie tarczycy polega na badaniu krwi, rentgenie, scyntygrafii czy chociażby biopsji w zaawansowanych przypadkach choroby tarczycy. Sprawdź, jakie badanie tarczycy możesz wykonać!

USG tarczycy. Badanie USG ocenia echogenność tarczycy. W przypadku zdrowego gruczołu jest ona jednakowa na całych płatach. Jeśli nie, widoczne są guzki i zwapnienia lub powiększone naczynia, guzki i torbiele. Badanie polega na badaniu tarczycy głowicą, która wysyła ultradźwięki rysujące się na ekranie monitora i pokazujące obraz wnętrza tarczycy. Lekarz bada także węzły chłonne w okolicy żuchwy oraz mostka.

Scyntygrafia. To badanie, w którym lekarz podaje choremu promieniotwórczy izotop, który tarczyca pochłania. Jeśli jest chora, to izotop wchłania się nierównomiernie. Lekarz ogląda zmiany przez gammakamerę, a na monitorze obserwuje wyniki badania, które określa się jako mapa tarczycy.

BAC. To biopsja tarczycy aspiracyjna cienkoigłowa. Badanie przebiega pod kontrolą USG, gdzie lekarz nakłuwa guzek tarczycowy i pobiera z niego tkankę. Następnie sprawdza pod mikroskopem, czy w pobranych wcześniej próbkach obecne są komórki świadczące o nowotworze. Zabieg wykonuje się bez znieczulenia, ponieważ nie jest bolesny.

Jodochwytność. To metoda badawcza, która określa, ile jodu potrafi zaabsorbować tarczyca z powietrza oraz jedzenia. Badanie polega na połknięciu kapsułki z jodem. Po upływie określonej ilości godzin, pacjent ma wykonywany pomiar prze lekarza prowadzącego, który sprawdza za pomocą specjalistycznego licznika lub gammakamery, ile jodu zdołała zgromadzić tarczyca. Badanie powtarza się raz jeszcze po upływie 24h.

Badanie krwi. Badanie krwi sprawdza TSH, T3 i T4, czyli hormony tarczycy. Przy nadczynności tarczycy TSH jest niski, a przy niedoczynności wysokie. Z kolei T3 to hormon, który pobuda metabolizm, a T4 – tyroksyna, wchłania glukozę i doprowadza do metabolizmu węglowodanów. W badaniu sprawdzane są także przeciwciała przeciwko peroksydazie tarczycowej (aTPO, antyTPO), które wskazują na choroby autoimmunologiczne tarczycy. Badanie krwi w celu wykrycia chorób tarczycy, to także sprawdzenie przeciwciała przeciwtarczycowe TRAb. Ich poziom sprawdza się w celu potwierdzenia autoimmunologicznych chorób tarczycy. Ostatnie badanie krwi, które można wykonać w celach diagnostycznych, to zbadanie przeciwciał przeciwko tyreoglobulinie (aTG, anty-TG), które robi się wtedy, kiedy tarczyca jest powiększona, co z kolei wykazuje badanie USG.

RTG klatki piersiowej. Jeżeli tarczyca jest powiększona, co wykaże badanie USG, zazwyczaj wykonywane jest badanie rentgenowskie klatki piersiowej, które konkretnie wskazuje na guzek rozrastający się do wewnątrz.

Poziom jodu w moczu. Badanie polega na metodzie wola, która przez dobę zbiera mocz. Norma jodu w moczu wynosi 100 µg/l, natomiast stężenie jodu poniżej 50 µg/l wskazuje na niedobór.