Budzisz się w środku nocy, a w dzień przysypiasz ze zmęczenia. Lekarz tłumaczy, co to za znak od organizmu
Regularne wybudzanie się w nocy – zwłaszcza nad ranem, między 2.00 a 4.00 – nie jest tak niewinne, jak mogłoby się wydawać. Jeśli później w ciągu dnia walczysz z sennością i spadkiem energii, organizm sygnalizuje, że równowaga snu została zaburzona. Co najczęściej stoi za takim schematem i kiedy warto zgłosić się do lekarza?
Dlaczego budzimy się zawsze o tej samej porze?
Nocne pobudki mogą wynikać z przewlekłego stresu, zaburzeń lękowych albo niestabilnego rytmu kortyzolu. Częstymi przyczynami są też obturacyjny bezdech senny, refluks żołądkowo‑przełykowy, zaburzenia hormonalne oraz zaniedbana higiena snu. Jeśli mimo pozornie przespanych 7–8 godzin w dzień odczuwasz silną senność, to jasny sygnał, że konieczna jest diagnostyka.
Flebolog prof. Łukasz Paluch w swoich mediach społecznościowych podkreśla, że nocne wybudzenia z powodu drętwienia lub cierpnięcia nóg nie zawsze oznaczają niewydolność żylną.
Specjalista zaznacza jednak, że to sygnał ostrzegawczy, który powinien skłonić do konsultacji z neurologiem, endokrynologiem lub ortopedą. Jedną z możliwych przyczyn budzenia się między 2.00 a 3.00 w nocy mogą być zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa albo zaburzenia wydzielania kortyzolu, hormonu regulującego rytm dobowy.
Co najczęściej stoi za powtarzającymi się pobudkami?
Stres i zaburzenia lękowe. Nadmiar kortyzolu w nocy powoduje nagły „wyrzut” energii, który wybudza organizm. Objawami bywa kołatanie serca, napięcie mięśni i trudność z ponownym zaśnięciem.
Obturacyjny bezdech senny. Wielokrotne, krótkie przerwy w oddychaniu prowadzą do mikrowybudzeń, zwykle niepamiętanych przez chorego. Typowe sygnały to głośne chrapanie, poranne bóle głowy i senność dzienna.
Refluks żołądkowo‑przełykowy. Cofanie się treści żołądkowej wywołuje pieczenie w klatce piersiowej lub kaszel, co przerywa sen, zwłaszcza po ciężkich, późnych kolacjach.
Zaburzenia hormonalne. Niedoczynność tarczycy, wahania glukozy czy nieprawidłowe wydzielanie melatoniny mogą fragmentować sen; budzeniu często towarzyszy głód albo kołatanie serca.
Błędy higieny snu. Ekspozycja na ekrany przed snem, zbyt ciepła sypialnia, alkohol czy nieregularne pory zasypiania sprawiają, że sen staje się płytki i łatwo przerywany.
Lekarze podkreślają, że sen przerywany jest jakościowo gorszy niż krótki, lecz ciągły – dlatego nawet osiem godzin w łóżku nie gwarantuje wypoczynku.
Jak poprawić sen samodzielnie?
Najprostszą metodą jest utrzymanie stałego rytmu dobowego: kładź się spać i wstawaj o tych samych porach, również w weekendy. Warto ograniczyć wieczorną ekspozycję na niebieskie światło, odkładając telefon czy laptop co najmniej godzinę przed snem, bo światło LED hamuje wydzielanie melatoniny. Unikaj alkoholu i ciężkostrawnych posiłków późnym wieczorem, a w sypialni utrzymuj temperaturę 17–19 °C i zapewnij stały dopływ świeżego powietrza. Pomocny może być krótki rytuał relaksacyjny, taki jak ćwiczenie oddechowe 4‑7‑8, lekkie rozciąganie lub cicha, spokojna muzyka.
Kiedy potrzebny jest lekarz?
Po specjalistyczną pomoc warto się zgłosić, gdy pobudki zdarzają się niemal codziennie o tej samej godzinie i utrzymują się dłużej niż dwa–trzy tygodnie, a w ciągu dnia pojawia się nadmierna senność mimo nominalnie „przespanych” 7–8 godzin. Do wizyty powinny skłonić również objawy sugerujące bezdech senny – głośne chrapanie, poranne zmęczenie czy kołatanie serca – oraz choroby współistniejące, takie jak nadciśnienie, cukrzyca lub zaburzenia pracy tarczycy. Lekarz może wtedy zlecić badania krwi (TSH, glukoza), EKG, a w razie potrzeby polisomnografię lub leczenie ukierunkowane na redukcję stresu i regulację rytmu dobowego.
Najważniejsze: przewlekłe zaburzenia snu nie są normą. Organizm w ten sposób sygnalizuje potrzebę regulacji – hormonalnej, oddechowej albo psychicznej.
Źródło: Pacjenci.pl
