Czujesz senność w ciągu dnia? Już wiadomo, skąd się to bierze i jak temu zaradzić

Nadmierna senność, czyli hipersomnia

Hipersomnia, nazywana też nadmierną sennością w ciągu dnia (EDS), to zaburzenie, które wykracza poza zwykłe zmęczenie. Jak podaje brytyjska Narodowa Służba Zdrowia (NHS), osoby cierpiące na hipersomnię mogą zasypiać bez ostrzeżenia, spać przez długie godziny w nocy, a mimo to wciąż odczuwać silną potrzebę drzemek w ciągu dnia.

Szacuje się, że problem może dotyczyć nawet 15 proc. populacji, a w Wielkiej Brytanii – co czwartej osoby. To nie tylko uciążliwość, ale i realne zagrożenie, bo przewlekła senność wiąże się z wyższym ryzykiem rozwoju chorób sercowo-naczyniowych, otyłości czy cukrzycy.

Co ważne, hipersomnia różni się od zwykłego zmęczenia po nieprzespanej nocy. Jeżeli mimo odpowiedniej ilości snu wciąż czujesz, że nie możesz normalnie funkcjonować, lekarze zalecają konsultację i diagnostykę. Nadmierna senność może być bowiem powiązana z poważnymi zaburzeniami, takimi jak bezdech senny, narkolepsja, depresja, zespół niespokojnych nóg czy zespół przewlekłego zmęczenia.

Przeczytaj też: Masz takie objawy? To może być menopauza. Wyjaśnia ekspertka

Z czego wynika ciągła senność w ciągu dnia?

Naukowcy z akademickiego centrum medycznego Mass General Brigham i szpitala Beth Israel Deaconess Medical Center w Bostonie przeanalizowali próbki krwi od ponad 6000 osób oraz kwestionariusze dotyczące ich poziomu senności w ciągu dnia. Wyniki badań opublikowano w czasopiśmie “Lancet eBioMedicine”.

Badacze zidentyfikowali aż siedem metabolitów, które mogą mieć wpływ na nadmierną senność. Część z nich powiązano z metabolitami hormonów płciowych, takich jak progesteron, który odgrywa rolę w procesach związanych ze snem, w tym w produkcji melatoniny.

Nasze badanie sugeruje, że dieta i genetyka mogą odgrywać ważną rolę w EDS. Dowiadując się, jakie procesy biologiczne zachodzą w organizmie, zaczynamy rozumieć, jak i dlaczego dochodzi do nadmiernej senności w ciągu dnia, a także jakie są jej wczesne oznaki i co możemy zrobić, aby pomóc pacjentom – podkreśla dr Tariq Faquih, główny autor badania.

Jednym z kluczowych odkryć było wskazanie roli tyraminy – związku obecnego w przejrzałej i fermentowanej żywności, który szczególnie u mężczyzn może nasilać senność. Do produktów bogatych w tyraminę należą m.in. sery dojrzewające, wędliny i wędzonki, przejrzałe owoce, kiszonki czy czerwone wino.

Przeczytaj też: Po pracy pijesz jedno piwo? Neurolog ostrzega przed skutkami

Ciągle czujesz senność? Tak ją pokonasz

Żywność bogatą w tyraminę z pewnością warto wobec tego ograniczyć, jeśli mamy problem z sennością. Badanie wykazało również, że z kolei kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6 mogą sprzyjać większej energii i zmniejszać ryzyko hipersomnii. Występują one w rybach (łosoś, makrela, sardynki, tuńczyk), owocach morza, orzechach włoskich, siemieniu lnianym, jajach, drobiu oraz produktach pełnoziarnistych.

Dieta śródziemnomorska, bogata właśnie w te składniki, od lat uznawana jest za jedną z najzdrowszych. Jej stosowanie może nie tylko wspierać serce i mózg, ale również poprawiać jakość snu i zmniejszać uczucie przewlekłej senności.

Oprócz zmiany nawyków żywieniowych, w walce z nadmierną sennością mogą pomóc także:

• regularna aktywność fizyczna, która poprawia krążenie i dotlenia organizm
• unikanie drzemek w ciągu dnia, które rozregulowują rytm dobowy
• ograniczenie spożycia kofeiny i alkoholu, szczególnie w godzinach wieczornych
• dbanie o higienę snu, czyli stałe godziny zasypiania i wstawania, przewietrzona sypialnia, brak ekranów przed snem

Jeżeli jednak mimo wdrożenia zmian senność wciąż utrudnia codzienne życie, konieczna jest konsultacja z lekarzem. Tylko specjalista może zlecić odpowiednią diagnostykę i ocenić, czy problem nie kryje poważniejszej choroby.

Źródła: Independent, NHS, Lancet eBioMedicine, Mass General Brigham, Beth Israel Deaconess Medical Center