Gaslighting to manipulacja i subtelna forma przemocy. Kiedy zapala się czerwona lampka?
Ta forma manipulacji psychicznej niszczy zaufanie do samego siebie, swoich odczuć i oceny rzeczywistości. Ofiara zostaje celowo wprowadzona w błąd, traci pewność sienie i polega na osądach swojego rozmówcy. Gaslightera trudno rozpoznać, działa stopniowo i wyrafinowanie.
Czym jest gaslighting?
Gaslighting to strategia manipulacyjna, w której sprawca celowo podważa rzeczywistość ofiary. Sprawia, że zaczyna ona wątpić w swój rozsądek , w swoje wspomnienia i odczucia.
Termin Gaslighting został zapożyczony z filmu Gaslight z 1944 roku. Bohater obrazu próbuje wmówić swojej żonie, że traci ona zmysły. Jako przykład gaslightingu podaje się m.in. zaprzeczanie oczywistym faktom, bagatelizowanie emocji i odczuć ofiary, manipulowanie otoczeniem. Wszystko w jednym celu: aby podważyć wiarygodność ofiary.
Czy łatwo rozpoznać gaslightera?
Niestety, jest to wyrafinowana forma manipulacji, w sytuacji pewnej zależności, może pozostać niezauważona. Pojawia się zwykle w relacjach osobistych, ale dotyka też wielu osób w miejscu pracy czy w grupach społecznych. Kiedy powinna zapalić się czerwona lampka?
- Kiedy manipulant zaprzecza rzeczywistości i twierdzi, że wydarzenia, które pamiętasz, nigdy nie miały miejsca
- Kiedy bagatelizuje Twoje emocje, używa słów takich, jak „przesadzasz” lub „jesteś zbyt wrażliwy/a”
- Kiedy przerzuca winę na Twoją stronę, odwracając uwagę od swoich działań i obwiniając Cię za problemy w relacji
Takie subtelne praktyki
mogą skutkować utratą zaufania do samego siebie, izolacji społecznej, zależności od gaslightera.
Sposoby na obronę przed gaslightingiem
Na początku należy sobie uświadomić, że doszło do manipulacji i krzywdy. Wówczas warto:
- Zadbać o dowody manipulacji, np. prowadząc pamiętnik, nagrywając filmiki, robiąc zdjęcia, zapisując pewne wydarzenia, co pomoże utrzymać poczucie rzeczywistości
- Poszukać wsparcia, rozmowy z bliską i zaufaną osobą
- Wyznaczyć granice i zmienić sposób komunikacji, oznajmiając to, czego nie możesz zaakceptować
- Można skontaktować się z psychologiem, który pomoże zrozumieć postępowanie zarówno gaslightera, jak i jego ofiary.
Gaslighting może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia psychicznego, prowadząc do zaniżonej samooceny, stanów lękowych, a nawet depresji. Ofiary często zmagają się z poczuciem winy i trudnościami w podejmowaniu decyzji. Dlatego trzeba rozpoznać tę formę przemocy i nie warto odpuszczać.
Zobacz też:
Naukowcy potwierdzają: zimą rośnie liczba zawałów i ryzyko zatoru
Jakie badania kontrolne warto wykonać na początku roku? Lista dla różnych grup wiekowych
Grozi nam następna pandemia. Oto choroby z niebezpiecznym potencjałem
