Jakie badania kontrolne warto wykonać na początku roku? Lista dla różnych grup wiekowych
Początek nowego roku to idealny moment, aby zadbać o swoje zdrowie. Regularne badania profilaktyczne pozwalają wcześnie wykryć potencjalne problemy zdrowotne i zapobiec poważnym chorobom. Poniżej przedstawiamy listę badań, które warto rozważyć w zależności od grupy wiekowej.
Bez względu na wiek, każdy powinien przynajmniej raz do roku wykonać przegląd swojego stanu zdrowia. Dzięki temu zwiększamy swoje szanse na szybkie wykrycie ewentualnych zagrożeń i wdrożenie odpowiedniej profilaktyki lub leczenia.
Uniwersalne badania dla każdej grupy wiekowej
- Pomiar ciśnienia tętniczego: regularna kontrola pomaga zapobiec nadciśnieniu np. poprzez wdrożenie zmian w diecie.
- BMI i obwód talii: monitorowanie masy ciała w kontekście ryzyka nadwagi i otyłości oraz związanych z nimi problemów kardiologicznych i endokrynologicznych.
- Badanie poziomu witaminy D: „witamina słońca” jest kluczowa dla zdrowia kości i odporności, a w okresie zimowym jesteśmy szczególnie narażeni na jej niedobory.
- Kontrola stomatologiczna: regularne wizyty u dentysty pomagają zapobiec próchnicy i chorobom dziąseł.
Badania dla dzieci i młodzieży (0-18 lat)
Jako rodzic jesteś odpowiedzialny za zdrowy rozwój swojej pociechy. Dlatego musisz zapewnić dziecku solidną profilaktykę. O czym musisz pamiętać?
Bilans zdrowia dziecka. Regularne wizyty u pediatry są niezbędne szczególnie w pierwszych latach życia dziecka. Lekarz ocenia rozwój fizyczny, wagę, wzrost oraz harmonijny rozwój psychoruchowy.
Szczepienia. Pamiętaj o kalendarzu szczepień. Upewnij się, że twój malec ma aktualne szczepienia i jest zabezpieczony przed groźnymi chorobami zakaźnymi.
Morfologia krwi i poziom żelaza. Te badania są szczególnie przydatne w diagnostyce anemii i warto wykonywać je regularnie zwłaszcza u dzieci wybrednych w jedzeniu.
To są 3 bardzo ważne badania krwi. Kiedy ostatnio je robiłeś? Anemia wciąż nawraca? Lekarz wyjaśnia, dlaczego tak może się dziaćBadania dla młodych dorosłych (19-35 lat)
- Morfologia krwi i ogólne badanie moczu – te podstawowe badania pozwalają wykryć ewentualne stany zapalne, infekcje czy anemię.
- Badania hormonalne: u kobiet zaleca się regularną kontrolę poziomu hormonów tarczycy (TSH) oraz prolaktyny; mężczyźni powinni badać poziom testosteronu, szczególnie jeśli występują objawy takie jak zmęczenie czy spadek libido.
- Badanie skóry: wizyta u dermatologa jest szczególnie wskazana, jeśli masz znamiona i jesteś narażony na promieniowanie UV np. z powodu wykonywania pracy na zewnątrz.
- Profil lipidowy: pomiar cholesterolu i trójglicerydów raz do roku to dobry pomysł, szczególnie jeśli w rodzinie występowały przypadki chorób sercowo-naczyniowych.
- Badanie ginekologiczne i cytologia: raz do roku, najlepiej u tego samego i zaufanego lekarza.
Badania dla osób w średnim wieku (36-55 lat)
Wchodząc w wiek średni, warto uzupełnić badania z powyższej listy. Najwyższy czas dokładniej przyjrzeć się zdrowiu.
- Badanie poziomu glukozy we krwi: pomaga w wykrywaniu cukrzycy, której ryzyko rośnie wraz z wiekiem.
- EKG i badania kardiologiczne: regularna ocena pracy serca jest zalecana szczególnie jeśli pojawiają się duszności, bóle w klatce piersiowej lub jeśli występuje nadciśnienie.
- Mammografia (dla kobiet): po 40. roku życia co dwa lata lub zgodnie z zaleceniami lekarza kobiety powinny wykonywać mammografię.
- Badanie prostaty (dla mężczyzn): po 40. roku życia mężczyznom zaleca się regularne badania prostaty oraz poziomu PSA, czyli antygenu swoistego dla prostaty.
Badania dla osób powyżej 55 lat
Po ukończeniu 50. roku życia istotnie wzrasta ryzyko zachorowania na rozmaite choroby, w tym nowotwory. Dlatego po raz kolejny warto poszerzyć spektrum badań profilaktycznych. Oto badania, które warto wykonać.
- Kolonoskopia: przynajmniej raz na 5 lat lub częściej, jeśli w rodzinie występowały przypadki raka jelita grubego.
- Densytometria: badanie gęstości kości wykonuje się w celu diagnostyki osteoporozy raz na 10 lat.
- Regularne badania wzroku i słuchu: częstość problemów z zaćmą czy jaskrą rośnie z wiekiem, dlatego warto odwiedzać okulistę co najmniej raz w roku.
- Ocena funkcji wątroby i nerek: w profilaktyce chorób tych narządów zalecane jest wykonywanie badań biochemicznych takich jak ALT, AST, kreatynina i mocznik.
- Elektrokardiogram (EKG): nieinwazyjne badanie diagnostyczne, które wykonuje się, aby ocenić funkcjonowanie serca i wykryć potencjalne problemy kardiologiczne.
- Test na obecność krwi utajonej w kale: badanie przydatne w profilaktyce nowotworów jelita grubego.
Profilaktyka zdrowotna to inwestycja w długie i zdrowe życie. Początek roku jest świetną okazją, by zaplanować wizyty u lekarzy i wykonać niezbędne badania. Pamiętaj, że zakres badań powinien być dostosowany do twojego wieku, płci, stylu życia oraz historii zdrowotnej. W razie wątpliwości skonsultuj się z lekarzem pierwszego kontaktu, który pomoże dobrać odpowiedni zestaw badań.
Czytaj także:
Te dwa drogie badania dostępne będą za darmo. Od 1 stycznia płaci za nie NFZ
Program Profilaktyka 40 Plus się kończy. Wnioski nie są optymistyczne
Mężczyźni badają się rzadziej. Nie pamiętają też o samobadaniu
