Gdy nie dbasz o swoją psychikę, choruje ciało. Oto co może się stać

Człowiek to jedność psychofizyczna

"W zdrowym ciele zdrowy duch" – mówi przysłowie. A kiedy pacjent ciężko choruje, nieraz słyszy od swojego lekarza, że powinien zadbać o swoje nastawienie: "Proszę pozytywnie myśleć". Od tego oczywiście wszystko nie zależy, ale zależy bardzo wiele. Człowiek jest jednością psychofizyczną, a korelacje między naszym ciałem a psychiką są bardzo ścisłe.

Co więcej, te zależności przebiegają w obie strony. To, jakie mamy nastawienie do życia, jakie mamy podejście do naszej ewentualnej choroby, jak dużą rolę odgrywa w tym stres , może warunkować tempo, w którym będziemy się leczyć. I odwrotnie – kiedy wmawiamy sobie chorobę, albo jesteśmy przekonani, że nie wyleczymy się z czegoś, co nam dolega, rzeczywiście możemy do tego doprowadzić. Jak to działa?

Choroby, które mogą mieć podłoże psychosomatyczne

Choć czasami wydaje nam się, że nasze emocje czy stres nie mają wpływu na zdrowie fizyczne, badania pokazują, że niepokój, napięcie i inne negatywne stany psychiczne mogą prowadzić do realnych chorób ciała. Oto przykłady:

• Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy – długotrwały stres i napięcie mogą prowadzić do nadmiernej produkcji kwasu żołądkowego, co z kolei powoduje powstawanie wrzodów. Osoby żyjące w nieustannym stresie mają większą tendencję do problemów trawiennych.
  
• Nadciśnienie tętnicze – stres sprawia, że poziom adrenaliny i kortyzolu się podnosi, co powoduje zwężenie naczyń krwionośnych i podniesienie ciśnienia krwi. Utrzymujące się nadciśnienie może prowadzić do poważnych powikłań, a nawet zawału serca.
  
• Zespół jelita drażliwego (IBS) – napięcie nerwowe i lęk mają ogromny wpływ na funkcjonowanie układu pokarmowego. W przypadku zespołu jelita drażliwego stres może prowadzić do biegunek, zaparć i bólu brzucha. Wiele osób pamięta, co się działo w czasach szkolnych, kiedy denerwował się przed klasówką czy egzaminem...
  
• Bóle głowy i migreny – silne emocje i przewlekły stres mogą być wyzwalaczami dla osób cierpiących na migreny. Wysoki poziom napięcia mięśniowego, zwłaszcza w okolicach karku i ramion, bardzo często kończy się napięciowym bólem głowy. Podobnie jest z migrenami – zwykle dopadają nas w weekendy, po ciężkim, stresującym tygodniu.
  
• Choroby zapalne jelit – takie jak choroba Leśniowskiego-Crohna czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego mogą być związane ze stresem i emocjonalnym napięciem.
  
• Łysienie plackowate, nadmierne wypadanie włosów – również może występować na tle nerwowym.
  
• Choroby tarczycy , zarówno nadczynność, jak i niedoczynność – stres i zaburzenia emocjonalne mogą wpływać na wahania hormonów, a nawet na rozwój autoimmunologicznej choroby tarczycy.
  
• Choroby skóry – trądzik, atypowe zapalenia skóry, wszelkie wysypki – to jedne z najczęstszych objawów psychogennych.

Jak psychika wpływa na ciało?

Mechanizm, w którym stres emocjonalny prowadzi do problemów zdrowotnych, polega na reakcji organizmu na pewne stresory. Kiedy doświadczamy stresu, nasz organizm włącza tryb "walcz lub uciekaj". W tym momencie wydzielają się hormony stresu – kortyzol i adrenalina – które mają na celu mobilizację ciała do radzenia sobie z zagrożeniem. Kiedy jednak stres utrzymuje się przez dłuższy czas, nasz organizm pozostaje w stanie ciągłej gotowości, co wyczerpuje jego zasoby i osłabia układ odpornościowy.

Przewlekły stres prowadzi do przeciążenia układu nerwowego i hormonalnego. Powoduje to, że organizm zaczyna funkcjonować w sposób nienaturalny, co może objawiać się różnorodnymi dolegliwościami, od problemów z trawieniem po zaburzenia kardiologiczne. Choroby psychosomatyczne są dowodem na to, jak bardzo emocje mogą wpływać na ciało.

Jak dbać o psychikę, by ciało było zdrowe?

Zauważmy, jak bardzo mądry jest nasz organizm. Na choroby psychosomatyczne można spojrzeć w ten sposób, że kiedy choruje nasze ciało – przykładowo zaczynamy mieć problemy z ciśnieniem krwi – jest to znak od naszego organizmu, żeby się sobą zaopiekować. W ten sposób wyraźnie widzimy, że tryb życia, który prowadzimy, nie służy nam, że konieczne jest wprowadzenie zmian – może trzeba złożyć wypowiedzenie w pracy, wyprowadzić się na wieś, więcej jeździć na rowerze, przygarnąć psa, zacząć w końcu malować?

Każdy człowiek jest inny i czegoś innego może potrzebować. Ale tak generalnie, wszystkim może się w tym kontekście przydać:

• aktywność fizyczna – potwierdzono w wielu badaniach, że regularny ruch nie tylko poprawia kondycję fizyczną, ale także wpływa na produkcję endorfin – hormonów szczęścia, które redukują stres i poprawiają nastrój. Ruszajmy się!
  
• wysypianie się – podczas snu się regenerujemy – zarówno fizycznie, jak i psychicznie. To właśnie zaburzenia snu często prowadzą do problemów zdrowotnych.
  
• kontakt z bliskimi, pozytywnymi ludźmi – dzieląc się swoimi emocjami z przyjaciółmi, zmniejszamy napięcie emocjonalne i unikamy długotrwałego kumulowania się stresu, po prostu się rozładowujemy.
  
• techniki relaksacyjne – to nie dla każdego, ale wiele osób odnajdzie się podczas praktyki medytacji, jogi czy przeróżnych technik oddechowych. Pomagają one w redukcji napięcia, niwelują stres, a to przekłada się na nasze samopoczucie oraz zdrowie fizyczne.
  
• psychoterapia – nie wzbraniajmy się przed tym rozwiązaniem. Jeśli emocje zaczynają dominować nad naszym życiem, warto rozważyć konsultację z psychoterapeutą. Specjaliści dysponują specjalnymi narzędziami, dzięki którym łatwiej jest, po pierwsze, zrozumieć źródła problemów, a po drugie znaleźć sposoby radzenia sobie z nimi.

Zobacz także:

Kluczem do szczęścia jest odpuszczanie. Buddyjski mnich radzi, jak się tego nauczyć

Gdy choruje umysł, zmienia się skóra. Psychiatra o tym, jak psychika wpływa na wygląd

Masz takie oczy? To może być chora tarczyca