Jak się mają leki przeciwdepresyjne do odczuwania emocji? Nowe badania

Jak działają leki z grupy SSRI?

SSRI to skrót, pod którym kryje się termin,  z ang. selective serotonin reuptake inhibitor, a po polsku "selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny". Jest to grupa leków powszechnie stosowanych w leczeniu zaburzeń takich jak depresja, zaburzenia lękowe, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (OCD) oraz zespół stresu pourazowego (PTSD). Działają one poprzez zwiększenie poziomu serotoniny w mózgu, co pomaga w regulacji nastroju i emocji.

Z tych leków , potocznie nazywanych antydepresantami, korzystają miliony osób na całym świecie. Szacuje się, że ok. 280 mln. cierpi na samą depresję. W niektórych krajach europejskich odsetek pacjentów, którzy muszą wspomagać się SSRI, sięga nawet 10-15 proc. populacji. W Polsce, choć dokładne dane są trudne do oszacowania, liczba pacjentów stosujących te leki również jest znacząca.

Jednak często, mimo diagnozy, pacjenci długo wzbraniają się przed farmakoterapią z użyciem leków SSRI. Mogą one powodować nieprzyjemne skutki uboczne z układu pokarmowego (co prawda tylko na początku leczenia), przyjęło się także uważać, że powodują one pewien rodzaj otępienia emocjonalnego. A jak jest naprawdę? Są na ten temat nowe badania.
Może zainteresuje Cię również ten artykuł: Jak odróżnić depresję od "doła"? Psychoterapeutka wskazuje podstawowe różnice

Jak SSRI wpływają na emocje?

Z badań wynika, że rzeczywiście, wśród działań niepożądanych, jakie mogą wywoływać leki z grupy SSRI, znajdują się apatia lub rodzaj otępienia umysłowego. Opisano także ograniczenia zakresu emocji związanych z normalnym życiem, takich jak zdolność do płaczu lub odczuwania przyjemności.

„Zjawisko to było różnie nazywane: stępienie emocjonalne, apatia, obojętność emocjonalna, zmniejszona wrażliwość, lub reakcja emocjonalna (…) otępienie umysłowe wywołane przez SSRI występuje u co najmniej 50 proc. pacjentów przyjmujących te leki, przy czym nasilenie objawów jest u nich różne. (…) wszystkie raporty zgadzają się, że zjawisko to występuje częściej u pacjentów przyjmujących SSRI niż w przypadku innych leków przeciwdepresyjnych” – czytamy w pracy „Embotional Blunting or apathy by SSRI? A sistematic review about their emotional effects” (link pod artykułem).

Ponadto niektóre badania sugerują, że stosowanie SSRI może obniżać poziom empatii. Naukowcy z Uniwersytetu Wiedeńskiego wykazali, że l eki przeciwdepresyjne mogą prowadzić do zaniku empatycznych odruchów , co może wpływać na zdolność do rozpoznawania i współodczuwania emocji innych osób.

Przeczytaj także: Smutek, zmęczenie, poczucie beznadziei. Zimą jest najwięcej przypadków choroby afektywnej sezonowej

Czy SSRI wpływają na odczucie miłości?

Jednak według najnowszego badania, zakrojonego na bardzo szeroką skalę, wynika, że osoby przyjmujące antydepresanty z grupy SSRI odczuwają miłość romantyczną na podobnym poziomie, jak osoby nieprzyjmujące tych leków. Badanie to objęło ponad 800 młodych dorosłych z 30 krajów (w tym 71 Polaków) i nie wykazało istotnych różnic w intensywności miłości romantycznej, obsesyjnym myśleniu o ukochanej osobie, zaangażowaniu czy częstotliwości aktywności seksualnej między grupami.

„Na świecie ciągle rośnie liczba osób, które korzystają z SSRI. Pokutuje jednak przekonanie, że korzystanie z tych środków może ingerować w sferę miłości. My dostarczyliśmy dowodów na rzecz obalenia tego mitu. SSRI to nieoceniona pomoc, z której warto skorzystać - bez obaw o to, jak wpłynie to na miłość ” – powiedziała w rozmowie z PAP jedna z autorek badania, dr Marta Kowal z Uniwersytetu Wrocławskiego.

Chcesz wiedzieć więcej o depresji? "Uśmiechnięta depresja" – czy to paradoks? Wiele ludzi choruje właśnie w ten sposób

Jak działają leki SSRI?

Do leków z grupy SSRI należą m.in. paroksetyna, citalopram , fluwoksamina, sertralina oraz fluoksetyna. Działają one podobnie i sprawiają, że naturalnie produkowana w mózgu serotonina, często określana jako "hormon szczęścia", dłużej utrzymuje się w przestrzeni między synapsami neuronów. To z kolei poprawia przekazywanie sygnałów nerwowych, ułatwiając komunikację między komórkami. Leki te wspierają leczenie depresji , ponieważ zwiększają dostępność serotoniny w szczelinach synaptycznych i regulują procesy neurotransmisyjne.

Czytaj także: Chcą zbadać psylocybinę w kontekście leczenia depresji. Polscy psychiatrzy mają dostać na to 16 mln złotych

Źródła: sciencedirect.com/science/article/pii/S0165032725001004, naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C77616%2Cantydepresanty-obnizaja-poziom-empatii.html
pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37819063/, naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C106629%2Cbadanie-antydepresanty-z-grupy-ssri-nie-tlumia-milosci-romantycznej.html