Badania Naukowe

W Katowicach trwa właśnie 10. Kongres Wyzwań Zdrowotnych, jedno z najważniejszych wydarzeń poświęconych ochronie zdrowia w Polsce. By wygłosić swoje wykłady przybyli eksperci z różnych dziedzin. Podczas Kongresu rozmawiamy o najważniejszych wyzwaniach stojących przed systemem opieki zdrowotnej i najbardziej palących kwestiach dla pacjentów. Na początku zaprezentowano innowacyjne rozwiązania, jakie zgłoszono do konkursu Start-Up-Med.

Leki z grupy SSRI przepisywane są zwykle w leczeniu depresji i wielu innych zaburzeń. Wiele osób ma obawy przed ich stosowaniem, bowiem mówi się o skutkach ubocznych, które wywołują, a także o tym, że przytępiają emocje. A jak jest naprawdę?  Przeprowadzono badanie, z którego płyną bardzo ważne wnioski. Warto się z nimi zapoznać.

Bez kawy wielu z nas nie jest w stanie wyobrazić sobie poranka. Ten napój nas napędza, dodaje energii, sprawia, że mamy chęć do działania. Działa bardzo korzystnie na nasz organizm, co do niedawna, wcale nie było takie oczywiste.Wciąż prowadzone są badania na temat kawy i jej wpływu na nasze zdrowie. Ich wyniki są coraz bardziej obiecujące, zwłaszcza w kwestii najgroźniejszych chorób, czyli nowotworów.

Choć o Covidzie-19 każdy z nas stara się już nie pamiętać, cień pandemii wciąż jest obecny. W ostatnim czasie naukowcy, pod kierunkiem Winfrieda Kerna z Uniwersytetu we Fryburgu w Niemczech, zajęli się analizą losów niemal 1000 osób, które cierpią na tzw. zespół Post-Covid-19. Aż 2/3 badanych osób skarży się na uporczywe objawy, które niepokoją nawet badaczy. 

Rak jest jedną z najczęstszych przyczyn przedwczesnych zgonów na całym świecie. Każdego roku nowotwór diagnozuje się u niemal 3 mln mieszkańców Europy. Według danych Komisji Europejskiej wykorzystanie dostępnej obecnie wiedzy pozwoliłoby zapobiec chorobom nowotworowym w ok. 40% przypadków. Co możemy zrobić we własnym zakresie?Nowotwory stanowią olbrzymie wyzwanie dla współczesnego świata, a naukowcy szukają sposobów na pokonanie raka. Oprócz prób opracowania skuteczniejszych i bezpieczniejszych metod leczenia starają się wskazać strategie zabezpieczające przed zachorowaniem oraz nawrotami choroby.

Najnowsze badania z Uniwersytetu Nowojorskiego pokazują, że nasze ciało, podobnie jak mózg, ma możliwość zapamiętywania. Badacze dowiedli, że komórki w organizmie, poza centralnym układem nerwowym, mogą „uczyć się” i zapamiętywać pewne informacje. Czy właśnie przekroczyliśmy możliwości własnego ciała?

Naukowcy odkryli kolejne ognisko występowania owrzodzenia Buruli. Jest to niezwykle groźna choroba, ponieważ nieleczona jest bardzo inwazyjna. Czym jest owrzodzenie Buruli, gdzie występuje i czy da się przed nią uchronić? Odpowiadamy. Na początku roku australijscy specjaliści ustalili, że owrzodzenie Buruli to choroba, która jest przenoszona na ludzi przez komary. Na szczęście da się ją wyleczyć w trakcie hospitalizacji poprzez odpowiednie stosowanie medykamentów.

Marskość wątroby jest jedną z trudniejszych w leczeniu chorób, a badania nad skutecznymi terapiami prowadzone są w wielu uniwersyteckich środowiskach. Naukowcy z Osaka Metropolitan University dowiedli w ostatnim czasie, że jedną z potencjalnie prozdrowotnych substancji może być ekstrakt z grzybów shiitake. Grzyby shiitake znane są w tradycyjnej medycynie Dalekiego Wschodu. Standaryzowany ekstrakt z tych azjatyckich grzybów może hamować postęp choroby, która prowadzi do nieodwracalnych zmian.

Wyniki międzynarodowych badań Interstroke, prowadzonych wspólnie przez Uniwersytet w Galway we współpracy z Uniwersytetem McMaster w Kanadzie, wskazują na ryzyko udaru mózgu uzależnione od spożywania różnych napojów. Szczególnym zaskoczeniem okazała się kawa.Zalety kawy znamy wszyscy i kto docenia jej potencjał zdrowotny, chętnie sięga w ciągu po filiżankę ciemnego napoju. Kawa pobudza organizm do działania, jest też silnym przeciwutleniaczem, jednak jej nadmiar może poważnie zagrażać zdrowiu. I, jak wykazały badania, nie jest w tym wyjątkiem.  

Jest nadzieja dla wszystkich osób, których wizyta u dentysty przyprawia o dreszcz grozy. Polscy naukowcy opracowali preparat, pozwalający na leczenie próchnicy niemal bezinwazyjnie.Rewolucyjny preparat wnika w chorobowo zmienione tkanki zęba i hamuje rozwój drobnoustrojów, przyczyniających się do rozwoju próchnicy.

Wieści napływające ze świata nauki są niezwykle optymistyczne. Naukowcy odkryli, że sztuczna inteligencja może na podstawie rutynowych badań EKG wykryć ryzyko pojawienia się cukrzycy nawet 10 lat przed wystąpieniem objawów. Według danych Narodowego Funduszu Zdrowia w 2018 r. liczba nowych zachorowań na cukrzyce wszystkich typów w Polsce wynosiła 343 tys. W 2022 r. było to prawie 400 tys. rozpoznań, a łączna liczba chorych wyniosła 3,14 mln osób. Z roku na rok liczba rośnie, więc pomoc AI może być nieoceniona.

Naukowcy z uniwersytetu w Kopenhadze opracowali nowy lek, który może być prawdziwym przełomem w leczeniu otyłości, a także cukrzycy typu 2. Ma skutecznie zmniejszać apetyt, poprawiać wrażliwość na insulinę i spalać kalorie, nie wywołując przy tym nieprzyjemnych skutków ubocznych, jak np. mdłości.Nowy lek, o którym napisano w prestiżowym czasopiśmie „Nature” jest nadzieją dla milionów osób, które nie reagują dobrze na dotychczas stosowane leczenie. 

Jeśli odczuwasz wzdęcia, ból brzucha lub nagle tracisz na wadze, mogą to być oznaki problemów z trzustką. Choroby tego narządu, takie jak ostre i przewlekłe zapalenie oraz nowotwory, często rozwijają się bez wyraźnych objawów, co znacznie utrudnia ich wczesne rozpoznanie.Według naukowców jednym ze sposobów na walkę z ostrym zapaleniem trzustki jest witamina B12. Im wyższy jest poziom tej witaminy, tym niższe ryzyko rozwoju choroby. 

Codzienne spożywanie pistacji może poprawić zdrowie oczu – wykazali naukowcy z Friedman School of Nutrition Science and Policy na Uniwersytecie Tufts. Ta informacja jest tym bardziej cenna, że wiąże się z ochroną wzroku u osób w średnim wieku oraz seniorów. Zawarta w pistacjach luteina chroni oczy przed niebieskim (widzialnym) światłem. Co więcej – ta właściwość przekłada się również na starcze choroby oczu, a dokładnie zapobieganie zwyrodnieniom plamki żółtej związanej z wiekiem, tzw. AMD (Age-related Macular Degeneration).

Problemem jest telewizor w domu – a właściwie czas spędzany na oglądaniu. Jesienią i zimą więcej godzin spędzamy przed ekranem, a kolejny odcinek serialu wygrywa z aktywnością fizyczną czy choćby zwykłym spacerem. Tak spędzony czas wolny może bardzo niekorzystnie odbić się na naszym zdrowiu. Najnowsze badanie wykazało bowiem, że im więcej godzin spędzamy przed telewizorem w domu, tym nasze szanse na jesień życia pełną wigoru maleją.  

Badania opublikowane w prestiżowym czasopiśmie Proceedings of the National Academy of Sciences, przeprowadzone na 89 tys. osób, wykazały, że narażenie organizmu na kontakt z nocnym światłem może zwiększać ryzyko przedwczesnej śmierci. Wszystko jest efektem zaburzenia rytmu dobowego. Brak naturalnego rytmu, kiedy organizm przyzwyczajony jest do zmian oświetlenia, przyczynia się do rozwoju tzw. chorób cywilizacyjnych, w tym cukrzycy, otyłości czy chorób układu krążenia. 

Zespół badaczy MIT stworzył nowatorską metodę walki z agresywnymi nowotworami, łącząc fototerapię z chemioterapią. Polega ona na umieszczeniu mikroskopijnych cząsteczek w zmianie nowotworowej, które następnie niszczą komórki nowotworowe od środka.  W badaniach na myszach terapia ta znacząco wydłużyła ich życie i pomogła usunąć większość zmian nowotworowych. Cząstki te mogą zmniejszyć skutki uboczne tradycyjnej chemioterapii, a nad ich skutecznością czuwa specjalny algorytm.

Kwasy omega-3, obecne głównie w oleju rybim, od dawna są kojarzone z ochroną serca i układu krążenia. Wiele badań sugerowało, że mogą one przyczyniać się do obniżenia ryzyka chorób serca, zmniejszając stany zapalne, obniżając ciśnienie krwi oraz poziom trójglicerydów. Jednak najnowsze badania pokazują bardziej złożony obraz korzyści i potencjalnych zagrożeń wynikających z ich suplementacji. Co mówią najnowsze badania zrobione przez Centers for Disease and Prevention? 

Ponad 100 milionów kobiet na całym świecie używa tamponów podczas menstruacji każdego dnia. To najpopularniejsze środki higieny osobistej, jednak ich stosowanie wzbudziło obawy naukowców, którzy w przeprowadzonym badaniu próbek 14 marek tamponów wykazali obecność toksycznych metali, m.in arsenu, rtęci i ołowiu.Choć samo wykrycie metali nie przesądza o ich negatywnym wpływie na zdrowie, badania dowodzą, że narażenie na kontakt z nimi może zwiększać ryzyko demencji, niepłodności oraz nowotworów. 

Czym jest dysleksja? Większość osób od razu odpowie, że są to trudności z czytaniem i pisaniem, robienie błędów ortograficznych, itp. Ale to ogromne uproszczenie. Dysleksja to inny sposób myślenia, niestandardowy styl pracy mózgu. Mało tego – dyslektyk może wcale nie robić „ortografów”.Za to może mieć trudności z wypełnianiem formularzy, z rozpoznawaniem kierunków, rozumieniem instrukcji, z prokrastynacją, a także cierpliwością podczas zebrań. A przy tym może być niezwykle inteligentny i kreatywny. O tym, czym tak naprawdę jest dysleksja, a czym nie jest, opowiada nam Urszula Grzegorczyk, specjalistka pracująca z dorosłymi i dziećmi według Metody Davisa.

Rak piersi to jedno z najpoważniejszych zagrożeń zdrowia i życia kobiet na całym świecie. Szacuje się, że każdego roku diagnozuje się 1,5 miliona nowych przypadków nowotworu piersi, a sam nowotwór odpowiada za blisko 400 tysięcy zgonów. Zdaniem naukowców te dane są jeszcze wyższe i wynoszą odpowiednio 2,3 miliona i 700 tysięcy. Najskuteczniejszą metodą obniżenia statystyk jest samobadanie, diagnostyka i podjęcie natychmiastowego leczenia. 

Schizofrenia to poważne zaburzenie psychiczne, które wpływa na sposób myślenia, odczuwania i postrzegania rzeczywistości przez chorego. Jest to choroba przewlekła, często rozwijająca się przez wiele lat, która stopniowo upośledza codzienne funkcjonowanie człowieka nią dotkniętego. Objawy, jakie może dawać schizofrenia, są zróżnicowane, często także inne u poszczególnych pacjentów. Wielu jednak cierpi na omamy, szczególnie słuchowe. Naukowcy twierdzą, że znaleźli właśnie źródło tzw. „głosów” w głowie osób chorych na schizofrenię.

Gigantyczne odszkodowanie zapłaci brytyjska firma farmaceutyczna GSK w ramach ugody dotyczącej tysięcy spraw w amerykańskich sądach. Firmie zrzucono, że jej popularny lek na zgagę Zantac, a konkretnie substancja w nim zawarta – ranitydyna – mógł powodować raka.GSK nie przyznaje się do winy. W oświadczeniu podano, że „nie ma spójnych ani wiarygodnych dowodów, aby ranitydyna zwiększała ryzyko zachorowania na raka”.

Ile razy zdarzyło się, że kiedy wspominasz jakieś wydarzenie z przyjaciółmi, okazuje się, że każdy ma swoją wersję tej historii? Właściwie czasem trudno dociec, jak było naprawdę! Okazuje się, że to zupełnie naturalne, bo po prostu tak pracuje ludzki mózg.Naukowcy odkryli, że pamięć o konkretnym wydarzeniu nasz mózg przechowuje w trzech kopiach, a każda z nich modyfikowana jest pod wpływem różnych okoliczności – np. emocji. Te wewnętrzne mechanizmy wpływają właśnie na to, co mózg przechowuje, a czego się pozbywa.

Choć z prognoz wynika, że za kilka lat depresja będzie najczęściej diagnozowaną chorobą na świecie, osoby, które się z nią zmagają, wciąż spotykają się z ogromnym niezrozumieniem ze strony społeczeństwa. Fundacja „Nie widać po mnie” w ramach kampanii „Wyprostuj spojrzenie” przygotowała raport z badania stygmatyzacji osób z zaburzeniami ośrodkowego układu nerwowego. 

Tegoroczna Nagroda Nobla została przyznana dwóm naukowcom za odkrycie fundamentalnej zasady regulującej aktywność genów. Jeden z nich ma polskie korzenie. Nagrodą w wysokości 11 mln koron szwedzkich (ok. 4,2 mln zł) laureaci podzielą się po równo.Komitet Noblowski w Sztokholmie docenił badaczy za odkrycie mikroRNA, małych cząsteczek, które mają ogromne znaczenie dla rozwoju i funkcjonowania żywych organizmów, w tym człowieka.

Zmiany w piersiach będą mogły być szybciej wykrywane dzięki specjalnej kapsule, którą testuje obecnie Narodowy Instytut Onkologii w Krakowie. Urządzenie wykorzystuje potencjał sztucznej inteligencji, aby przyspieszyć i poprawić diagnostykę nowotworów.To jedyna na taka kapsuła na świecie stworzona do obrazowania zmian w piersiach. Projekt przechodzi obecnie fazę testów, jeśli przejdzie pozytywnie kolejne etapy badań (etap oceny klinicznej aparatury potrawa minimum rok), zostanie wprowadzony na rynek w Polsce, a następnie za granicą.

To przełomowe odkrycie: popularny antydepresant jest w stanie niszczyć komórki agresywnego guza mózgu. Do takiego wniosku doszli szwajcarscy naukowcy. Przetestowali 130 różnych leków na komórkach nowotworowych i okazało się, że najskuteczniejsza z nich był wortioksetyna.Chociaż wyniki są obiecujące, to jeszcze wczesny etap prac. Naukowcy planują przeprowadzić dalsze badania kliniczne, aby w pełni ocenić skuteczność wortioksetyny oraz określić optymalne schematy leczenia.