Które badania zrobić, by sprawdzić pracę tarczycy? Te 3 są kluczowe
Tarczyca jest jednym z głównych gruczołów endokrynnych. Pełni kluczową funkcję w wielu procesach zachodzących w organizmie. Bez prawidłowego jej funkcjonowania niemożliwe jest zachowanie pełni zdrowia i utrzymanie dobrego samopoczucia. Które badania należy wykonać, by sprawdzić, czy tarczyca funkcjonuje prawidłowo?
Badania tarczycy – jak często je wykonywać?
Systematyczne wykonywanie badań tego rodzaju umożliwia wykrycie choroby we wczesnym stadium i szybkie wdrożenie leczenia. W rezultacie zmniejsza się ryzyko późniejszych powikłań. Badania krwi pod kątem oceny pracy tarczycy warto wykonać raz w roku. USG tarczycy – co 2 lata, o ile lekarz nie ustali innego terminu.
Profilaktyka jest kluczowa. Niedoczynność i nadczynność tarczycy w pierwszym stadium często przebiegają bezobjawowo, dlatego wielu chorych nie ma nawet świadomości ich istnienia. Zaburzeni poziomu TSH i hormonów tarczycy utrudnia zajście w ciąży. Kobiety starające się o dziecko powinny w szczególności regularnie badać ich wartości.
Zauważasz te objawy? To sygnał, by zbadać tarczycę
Najczęstszymi objawami nadczynności tarczycy są:
- wytrzeszcz oczu
- nadpotliwość,
- nagła utrata wagi,
- problemy ze snem,
- przewlekłe zmęczenie,
- kołatanie serca,
- drżenie rąk,
- uderzenia gorąca,
- drażliwość,
Z kolei objawami niedoczynności tarczycy są:
- zaparcia,
- nadmierna senność,
- uczucie zmęczenia,
- zwiększona wrażliwość na zimno,
- obniżony nastrój,
- obrzęki podskórne
- zawroty głowy,
- ból mięśni,
- ból stawów,
- zaburzenia miesiączkowania.
Oznakami świadczącymi o tym, że coś może dziać się z tarczycą bywa również blada, błyszcząca się i łuszcząca skóra. W tym stanie włosy stają się też słabsze, wypadają i są łamliwe.
Które badania na tarczycę wykonać?
W pierwszej kolejności warto zbadać:
- hormon tyreotropowy (TSH)
Wytwarza go przysadka mózgowa. TSH sprawia, że tarczyca produkuje tyroksynę (T4) i trijodotryroniny (T3). Hormony biorą udział w procesach metabolicznych białek, węglowodanów i tluszczów. Regulują również funkcjonowanie układów rozrodczego, nerwowego i wpływają na procesy zmierzające do utrzymania prawidłowej temperatury ciała.
Norma wynosi 0,23–4,0 µU/ml. Jeśli wartość jest niższa, oznacza, że wystąpiła nadczynność tarczycy. Natomiast jeśli jest podwyższona, sugeruje, że występuje niedoczynność tarczycy.
- trójjodotyroniny (T3)
Hormon produkowany jest w komórkach pęcherzykowych tarczycy. Połowę jego wydzielana jest z tyroksyny w tkankach docelowych. Jest to jeden z istotniejszych hormonów tarczycy, który szczególnie ważny jest u nienarodzonych dzieci, gdy rozwija się ich układ nerwowy i kostny.
Norma mieści się granicach 1,5-4 ng/L (2,25–6 pmol/L).
- Tyroksyny (FT4)
Hormon ten wpływa na ogólny metabolizm organizmu. Produkują go komórki pęcherzykowe tarczycy i powstaje m.in. przy udziale specjalnych enzymów.
Norma powinna mieścić się w przedziale 8–20 ng/L (10–25 pmol/L).
Jak przygotować się badania tarczycy i USG tarczycy?
Do badania nie trzeba przystępować na czczo. Jednak zaleca się, by podejść do niego bez wcześniejszego spożywania pokarmów i picia napojów innych niż woda. W przypadku badania TSH przerwa między ostatnim spożytym posiłkiem powinna wynosić co najmniej 8 godzin.
Do oznaczania hormonów tarczycy, TSH i przeciwciał potrzebna jest próbka krwi. Pobiera się ją z żyły łokciowej.
Jeśli badanie laboratoryjne wykaże nieprawidłowości, zwykle lekarz może zlecić również wykonanie USG tarczycy. Wskazaniem jest także występowanie chorób tarczycy wśród członków rodziny pacjenta. Dzięki badaniu można ocenić wielkość, położenie i pracę gruczołu. USG tarczycy również nie wymaga bycia na czczo. Jedyne co pacjent musi zrobić, to zdjąć biżuterię zasłaniającą szyję. Całość trwa ok. 10 minut.
