Ludzka anaplazmoza granulocytarna

Czym jest ludzka anaplazmoza granulocytarna?

Ludzka anaplazmoza granulocytarna jest odkleszczową chorobą zakaźną wywoływaną przez Anaplasma phagocytophilum – wewnątrzkomórkowe bakterie chorobotwórcze. Jest to choroba charakteryzująca się ostrą reakcją gorączkową. W Polsce odnotowuje się pojedyncze przypadki jej występowania.

Przyczyny powstawania ludzkiej anaplazmozy granulocytarnej

Do kontaktu człowieka z bakterią Anaplasma phagocytophilum dochodzi w wyniku ugryzienia przez zakażonego kleszcza. Choroba rozwija się najczęściej w ciągu dwóch tygodni od kontaktu z bakterią, która rozprzestrzenia się poprzez krwioobieg, atakując komórki układu krwiotwórczego, krwinki białe oraz komórki układu siateczkowo-śródbłonkowego. Głównym miejscem bytowania bakterii są granulocyty. Bakterie wnikają do nich i zaczynają rozmnażać się w wakuolach, jednocześnie unikając mechanizmów obronnych organizmu gospodarza, doprowadzając do upośledzenia normalnego funkcjonowania neutrofilów. Obecność bakterii w komórkach organizmu gospodarza prowadzi do ich apoptozy (śmierci), co powoduje wtórne zakażenie – uwolnienie bakterii z komórek do krwiobiegu i rozsianie zakażenia. Anaplazmoza granulocytarna prowadzi do zmniejszenia liczby białych krwinek oraz liczby płytek krwi.

Objawy ludzkiej anaplazmozy granulocytarnej

Przebieg choroby różni się w zależności od stanu zdrowia danej osoby. W większości przypadków anaplazmoza granulocytarna jest chorobą samoograniczającą się, przebiegającą bez objawów lub dającą objawy łagodne. Zwykle symptomy podobne są do objawów innych zakażeń – występuje gorączka, dreszcze, bóle głowy, mięśni i stawów, nadmierne pocenie się. Mogą pojawić się objawy ze strony układu pokarmowego: nudności, wymioty, biegunki, bóle brzucha. Jeśli bakteria zajmie układ oddechowy chory może doświadczać: suchego kaszlu, atypowego zapalenia płuc i zaburzeń oddychania.

Niekiedy anaplazmoza granulocytarna może mieć ciężki zagrażający życiu przebieg. Dochodzi wtedy do zaburzenia czynności narządów, pojawia się ryzyko sepsy. Jeżeli dochodzi do zaburzeń ośrodkowego układu nerwowego, możliwymi objawami są: sztywność karku, bóle głowy i zaburzenia świadomości. Groźny dla zdrowia i życia przebieg anaplazmozy ma na ogół miejsce w przypadku osób z obniżoną odpornością, np. w przebiegu HIV lub przy licznych pogryzieniach przez kleszcze.

Ludzka anaplazmoza granulocytarna jest bardziej niebezpieczna dla osób w podeszłym wieku obciążonych chorobami współistniejącymi (nowotwory, immunosupresja) oraz u osób, u których zastosowanie prawidłowego leczenia zostanie opóźnione.

Rozpoznanie i leczenie ludzkiej anaplazmozy granulocytarnej

Rozpoznanie ludzkiej anaplazmozy granulocytarnej polega na różnicowaniu jej z innymi chorobami odkleszczowymi. Ze względu na niespecyficzność objawów lekarz musi przeprowadzić dokładny wywiad z pacjentem, dotyczący możliwej ekspozycji na kleszcze. Oprócz wywiadu przeprowadzany jest szereg badań laboratoryjnych mających na celu potwierdzenie diagnozy. Oprócz nieprawidłowości w morfologii krwi, takich jak obniżona liczba leukocytów, płytek krwi oraz limfocytów, stwierdza się zwiększenie odsetka granulocytów i odmłodzenie ich populacji.

W celu potwierdzenia zakażenia A. phagocytophilum wykonywany jest rozmaz krwi obwodowej, w którym stwierdza się obecność moruli. Określana jest także zawartość przeciwciał swoistych przeciw A. phagocytophilum. Ostatecznym potwierdzeniem choroby może być wyhodowanie bakterii z materiału pobranego od pacjenta.

Leczenie obejmuje antybiotykoterapię i terapię objawową. Jako antybiotyki stosowane są tetracykliny, np. doksycyklina podawana przez 2 tygodnie. Leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe służą łagodzeniu objawów choroby.